Ihesi: Zumaia itsas labarretik
- Urez eta belarrez inguraturik dago Zumaia. Urola nahiz Narrondo ibaiek eta Kantauri itsasoak freskatzen dituzte arkaitz eta ertzak. Talaimendiko larreek eta Artadiko zuhaitzek, aldiz, lurrak estaltzen dituzte. Guk, larre gainetik itsasoari begira hasiko dugu ibilaldia garai batean itsasotik bizi zirenen elkarleku zen mariñelen kofradian amaitzeko.
Albo batean Urola ibaia dugu eta bestean Amaiako plaza, garai batean Zumaiako portua zena. Julio Beobide ibiltokitik, ibaiaren itsasoratzeari jarraituz abiatu gara aurrera. Ipar-haizea dabilela sumatu dugu kirol portuko belauntzien mastilen zarata entzutean. Eskuinera hainbat bide ditugu, batzuk kirol portua inguratzen dute eta besteek Santio hondartzara daramate. Udan asko dira bertan bainujantzian paseoan ibiltzen direnak eta horrexegatik jarri diote bideari, herriko zaharrek, pasarela Cibeles izena.
Ezkerrera daukagun errepidea amaitzearekin bat, agertu zaizkigu Julio Beobide (ikus koadroa) eskultore zumaiarraren Kresala etxea, eta berau zaintzen dauden kainoiak. Aurrera jarraituko dugu eta ate gorria zabalik badago behintzat, paol muturreraino joango gara. Itxita badago ez pasa, olatuek gogor jotzen dutenaren seinale baita. Itsaso zakarra dagoenean alderik alde hartzen dute olatuek paol bidea eta baita bera eraikitzeko erabilitako harriak bota ere. Atea zabalik daukagu eta goiko pisutik egin dugu muturrerainoko bidea kresal usainak eta olatuen hotsak lagundurik.
Tunelaren beste aldean lehen aipatutako Santio hondartza dago. Pinudien atzean berriz, Ignacio Zuloagaren museoa. Norabide honi jarraituz paolari bira eman eta hainbat mendi ikusi ditugu aurrez-aurre. Bertan dugun informazio panelaren laguntzaz, Arizmenditik hasi eta Matxitxako lurmuturreraino doazen mendiak bereizi ditugu. Itsasoa lasai dago gaur eta zeru garbiak paisaia erogarri hau ikusten utzi digu. Bistaz gozatuz egin dugu atzera buelta, etorritako bide beretik, arrantzan dabiltzan txalupei begira.
Berriz bueltatu gara Baltasar Etxabe kalera eta etxe artetik Arrangoleta plazara iritsi gara. Bertan dugu, eraikin horixkan, Algorri interpretazio zentroa. Barnean, ondoren, gure begiez ikusiko ditugun itsas labarrak eta flyschen -itsaso gaineko geruza bertikalen- inguruko azalpenak ditugu. Zentro honen ezkerrera dagoen aldapatik ekin dugu mendi aldera, itsas labarrak eta itsaso zabala erakutsiko dizkigun tontorrera.
Heldu gara mendi ertzera eta bertatik lehen paol muturretik ikusi dugun bista berbera agertu zaigu, orain ordea lehen Talaimendi berak ezkutatzen zituen Itzurun hondartza eta Algorri bidea ditugu aurrean. Mendi ertzetik, itsasoa behean dugularik eskuinetara jo dugu eta hala Itzurun hondartza gainera heldu gara; maldarik gabeko gunean eskuinera jo eta hondartzako bidera agertu gara. Gu ez gara hondartzara joango eta Zelai hotelera doan aldapa hartuko dugu. Hotelaren atzeko aldetik eskailerak igo eta itsasoa eskuinera utziz aurrera jarraitu dugu San Telmo ermitara doan bidera azaldu arte. Itsas labarren gainean dago ermita eta behekaldean du Itzurun hondartza.
1891ko abenduaren 19an jaio eta 1969an hil zen Julio Beobide zumaiarra. Gazte-gaztetatik erakutsi zuen margoarekiko zaletasuna eta bere lehendabiziko lanak 18 urterekin sinatu zituen. Barakaldoko Salesiar ikastetxean hasi zituen ikasketak eta handik Gasteizko taila eskolan sartu zen. Bertan zela katedral berria egiten lagundu zuen. Gasteizen hainbat sari eskuratu zituen eta baita San Fernando akademian ikasteko beka lortu ere. Hala ere, nahiz eta arte eskolak hartu Beobidek bere estiloa zuen eta bere kabuz ikasi zuen eskulturak egiten.
Zura eta harriarekin egiten zuen lan eta gaztain egurra oso gogoko zuen. Irudiak egiterakoan gai erlijiosoak izaten zituen hizpide. Izan ere, Beobide pertsona oso elizkoia zen. Mezetatik irten eta libururen bat eskuetan zuela umil-umil joaten zen bere lantokira egurra lantzera. Bere lan ezagunenak Zumaiako Santio Elizan, Añorgako Parrokian, Montevideon edota Toledon dauden kristoak dira.
Elizako irudiez gain euskal eredu herrikoiak ere lantzen zituen eta hauen artean gogoko zuen emakumeen irudiak eta arrantzaleak irudikatzea. Zioenez, artista izan ez balitz mariñel izango litzateke.
Zuloagarekin ere harreman ona zuen eta honek erakusketa bat antolatu nahi izan zuen Beobideren lanekin Madrilen, baina berak ez zuen nahi izan, ez baitzen propagandaren zale.
Egun bere lantokian, Kresalan, urtetan landutako zirriborroak eta artelanak daude ikusgai. Uztaila eta abuztuan astean zehar bisitatu daiteke etxea eta baita bisita gidatuen bidez ere.
Duela urtebete berritu dute XIX. mendearen bukaeran edo XX. mende hasieran eraikitako San Telmo Mariñenelen kofradia.
Bertan benta aretoa da deigarriena, salmentarako erabiltzen zuten bola sistema Mutrikun eta Zumaian besterik ez baitago.
Teilatuko kanpaiak hiru aldiz jo ondoren hasten ziren arrainak saltzen. Horretarako erosle bakoitzak bere jarlekuan zeukan botoiari eman eta bolak bere bidea egiten zuen. Hau irtetean jakiten zuten erosleak arraina zenbatean erosi nahi zuen.
Bestalde soberan geratzen zen arrainaren eskabetxea ere egiten zuten garai batean kofradian.
Egun bisita gidatuen bitartez bisita daiteke.
Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]
Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.
_2.jpg)
EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".
Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]
EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.
----------------------------------------------------
Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]
Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]
Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]
Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]
Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]
Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.
"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.
.jpg)
Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]