Ane Albisu: «Aspaldi nuen euskal jantziei buruz liburu bat idazteko gogoa»


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Zeintzuk dira Atonduren nondik norakoak?
Orain aspaldi nuen euskal jantziei buruz liburu bat idazteko gogoa eta, egun, hogeita zazpi urtez Argia dantza taldearen eta Ikerfolken partaide gisa gai honen inguruan eginiko ikasketa, ikerketa eta lanen emaitzak kaleratzeko une egokia iritsi dela uste dut. Bestalde, ekimen honen helburua ohikoa baino jende kopuru handiagoarengana iristea ere bada, jantziaren esparruan dagoen informazio premiari aurre egiteko. Zehaztasunetara joz, festa, ospakizun eta zenbait jaietan janzten dugun baserritar jantziak hartu du lan honetan aparteko garrantzia.

Zer aurkituko du bertan zure liburuaren irakurleak?
Euskal Herrian jantzi tradizionalaren esparruan gertatutako eraldatze prozesua. Euskal kulturaren alor honen egoera zer nolakoa den azaldu nahi izan dut, eta euskal jantziei buruzko argibideak emateaz gain, XX. mendeko fenomenoa agertzea izan da nire asmoa, abiapuntu gisa XXI. mendea hartuz. Bestalde, jantziak egiteko aholkuak ere ematen ditut.

Lan handia hartu al duzu liburua egiteko?
Bai. Orain dela 31 urte hasi nintzen zeregin honetan, auzoko dantza taldearen jantziak josiz, ereduak bilatuz, liburuetan irakurriz... Eta hasiera batean liburuak ahalik eta ikuspegi gehien bil zitzan nahi nuen: ikerketa sakona islatu, argazkien bidezko irakurketa eskaini, ahalik eta informaziorik praktikoena ere... Baina hori guztia argitalpen bakar batean azaltzea ia ezinezkoa da, eta, azkenean, hau baino ez dago, egindako lan handiaren iceberg baten tontorra bezalakoa den liburua. Ikusten ez den lan asko dago liburu honen atzean.

* * * * * * * * * * * *
Atondu
XXI. menderako proposamena
Ane Albisu
elkar
152 or. / 29,50 euro



Gure aurrekoen jantziak berreskuratzea posible da

Gure aurrekoen jantziak berreskuratzeko prozesua zaila izan arren, posiblea dela erakusten digu Ana Albisuk osatutako Atondu. XXI. menderako proposamena lanak. Baina, Juan Antonio Urbeltzek liburuaren hitzaurrean gogoratzen duen bezala, jantzi tradizionalak ezin dira duinduko dituen gutxieneko kalitaterik gabe, «benetakotasunik» gabe, berreskuratu. Edozein motatako gehiegikeria edota ñabardura zein oihaletan kolore eta formen erabilera txarrak, ezinbestean mozorro bihur ditzakeelako. Horregatik, zorroztasun osoz egin du Ane Albisuk azken ehun urte inguruotan gure jantzi tradizionalek egin duten ibilbidearen historia laburra, etorkizunerako proposamen berriak oinarri sendoa behar zuelako. Eta ez bakarrik hitzetan adierazia, baizik eta zuri-beltzeko zein koloretako argazkietan ezagutzera emana ere. 1976an hasi zen Ane Albisu Iriarte donostiarra euskal jantziak ikertzen. Argia dantza taldean, Eusko Ikaskuntzako Folklore sailean eta azken 21 urteotan Ikerfolk folklore ikerketa erakundean, folkloreari eta modari loturiko hainbat ikerketa lan eginak ditu. Liburuak jasotzen dituen emaitzak berak hamabost urtez zuzendutako Atondu ekimenekoak dira.



Azkenak
2025-03-11 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Ukrainako “eskarmentua” Asia Ekialderaino heltzen ari da

Maiatzaren 12an Filipinetan egingo diren Bongbong Marcosen agintaldiaren erdiko hauteskundeek eman dezakete argibideren bat herritar xeheen artean kezka noraino errotu den begiztatzeko.


Eskolako guraso taldean nola informatu euskara hutsean, erdaldunak haserretu gabe

"No entiendo, en castellano por favor" eta gisakoak ohikoak dira eskolako guraso Whatsapp taldeetan, baina Irungo Txingudi ikastola publikoan euskara hutsean aritzeko modu erraz eta eraginkorra aurkitu dute, behar duenarentzat itzulpen sistema berehalakoa ahalbidetuta.


2025-03-11 | ARGIA
Petrolio-ontzi bat erregaia isurtzen ari da Ingalaterrako kostaldearen aurrean eta egoera “oso-oso kezkagarritzat” jo du Down Streetek

Petrolio-ontzi batek eta zamaontzi batek elkar jo dute astelehen goizean Ipar Itsasoan, Ingalaterrako ipar-ekialdean. Talkak Jet-A1 erregaia zuen petrolio-ontziaren tanke bat apurtu du eta kezka da nagusi, izan ditzakeen ondorio ekologikoengatik.


2025-03-11 | Sustatu
Etorkisuneku 01 jardunaldia 14an, “etorkizunak pentsatzeko euskaratik”

Etorkisuneku 01 izenarekin jardunaldia egingo da martxoaren 14an, datorren ostiralean, Errenterian. Badalabek eta TEKS elkarteak antolatuta "hizkuntzari eta komunitateari lotutako iruditeria eta diskurtsoak berritzeko proposamen bat" izango omen da. Badalaben egoitzan... [+]


Hasi da Errigoraren udaberriko kanpaina

Martxoaren 10etik 26ra izango da udaberriko kanpaina. 'Beste modura, denona de onura' lelopean arituko dira gertuko ekoizpena, banaketa eta kontsumoa babestu eta sustatzeko, ager zonaldean euskara hauspotzen duten bitartean. Apirila amaieratik aurrera jasoko dira... [+]


2025-03-11 | Gedar
Burlatako eta Errekaldeko gaztetxeen defentsan, indarrak batzera deitzen ari dira

Iruñerrian bat egin dute hainbat Gazte Asanbladak, Burlatako Gaztetxearen alde. Etxarriren desalojoa gelditzera deitzeko, bestalde, manifestazio bat antolatu dute Bilbon hilaren 28rako.


Hezkuntzaren merkantilizazioa eta noraezaren aurrean, HezkuntzArtea sortu da!

Ez dakit nondik hasi, egia esan. Ordezkoa naizen heinean –irakaskuntzan ikasturte gutxi batzuk daramatzat lanean– eskola ugari ezagutu ditut Nafarroa, Bizkai eta Araban zehar. Lankide izan ditudan irakasleekin euskal eskolak dituen gabezien inguruan hitz egiten... [+]


EAEko Osasun Saila mediku euskaldun bila

Alberto Martinez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak argi dio: ez ditu mediku euskaldunak aurkitzen, eta euskarazko osasun arreta ezin da bermatu mediku egoiliar (formazioan dauden espezialista) gehienak kanpotarrak direlako. Mediku euskaldunak bilatzea perretxikotan joatea... [+]


Martxan dago euskarazko film laburren Laburbira zirkuituaren 22. edizioa

35 film aurkeztu dira lehiaketara eta zortzi aukeratu dituzte ikusgai egoteko Euskal Herriko 51 udalerritan. Euskarazko lanak egiten dituzten sortzaileak eta haiek ekoitzitako film laburrak ezagutaraztea da helburua. Taupa mugimenduak antolatzen du ekimena.


Zilbor-hestea

Gogo eta gorputzaren zilbor-hesteak: bi kate. Bi kate, biak ebaki beharrezkoak: bat gorputzaren bizitzeko, bestea gogoaren askatzeko”. Hala dio Mikel Laboaren kantak; hala izan da belaunaldiz belaunaldi, egun arte.

Gogoan dut nire gurasoak askotan joaten zirela... [+]


Kaleratzeak Stop-ek PSE-EEri leporatu dio EAJren Etxebizitza Legea “puntuz puntu” betetzea

Plataformak "atzerapausotzat" hartu du Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza eta Hiri agendako sailburu Denis Itxasok berriki iragarri izana lurzoru urbanizagarrietako etxe babestuen proportzioa %75etik %60ra jaistea. Pradales agintera iritsi zenetik alokairu soziala eskatzen... [+]


Pintaketa faxistak egin dituzte Maulen aldarri feministen aurka

Martxoak 8an egindako pintaketak gainetik margotu dituzte ikur faxistekin Zuberoako hiriburuan. Horren aurrean elkarretaratzera deitu dute, astelehenean.


Haur eskoletan euskarazko ehun plaza gehiago eskainiko ditu Iruñeko Udalak hurrengo ikasturtean

Euskarazko eskaintza handitzeko akordioa erdietsi dute EH Bilduk, PSNk, Geroa Baik eta Zurekin Nafarroak


2025-03-10 | Behe Banda
Kartoizko eta prezintuzko eskultura, ama, ni eta pailazo bat

Behe bandako zutabea bezain erlojuaren aurka prestatzen ditut mozorroak, korrika, aztoratuta, zalantzaz, erretxin, estropezuka eta sarri arrakasta ez erabatekoarekin; adibidez, zutabe hau eta biharko mozorroa. Oraindik ez dakit bietako zein bukatuko dudan lehenago. Baina... [+]


Eguneraketa berriak daude