Makina bat kontu

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Panden kopurua gora doa

Txinako Wanglang erreserban panda erraldoien kopuruaren inguruan egindako ikerketak adierazten duenez, uste baino panda gehiago omen daude.

Neurketa panda erraldoien kaketan oinarritu da eta ateratako datua ustezkoa baino ia bikoitza da.

Pandak oso beldurtiak direnez, ongi ezkutatzen dira eta oso zaila izaten da daudenen kopurua ezagutzea. Txinan azken urteotan hiru aldiz saiatu dira panden populazioaren tamaina neurtzen eta azken datuen arabera hamarkada honetan animalien kopurua hazi egin da. Wanlang-eko eremu babestuan, 1968an lehen kontaketa egin zenean 196 panda erraldoi zenbatu ziren; 1985ean 19 baino ez eta 1997an 27.
Egin berri den ikerketaren arabera, une honetan 67 eta 72 artekoa da panda erraldoien kopurua eta zenbaki hau Txina osora extrapolatzen bada, guztira 2.500 eta 3.000 animalia izan daitezke, uste zena baino ia bikoitza.
Horrela segituz gero, hamarkada batean panda erraldoien kopurua gutxienez bikoiztu daitekeenez, panden desagertze arriskua gero eta urriagoa izango da.


Diru-sariak ikerlariei

Hainbat estatuk euren ikerlariak bikaintasunera bultzatze arren, aldizkari ospetsuenetan, hots, Nature, Science, Cell eta abar, artikuluak argitara emateagatik diru-sariak eskaintzen ditu.

Estrategia hau bultzatu duen azken estatua Hego Korea izan da, baina aurretik beste estatu batzuek bidea egina dute eta Pakistan eta Txina dira horren adibide. Hego Koreako Zientzia eta Industriako Ministeritzak 3 milioi won (2.500 euro) eskaintzen dizkie beren ikerlariei arestian aipatu argitalpenak lortzeko. Pakistanen hirukoiztu egiten dira diru-sariak eta Txinan 25.000 eurokoak izan daitezke.

Hau dela eta, Nature aldizkariak bere kezkak azaldu ditu, ikerlarien artean gero eta gehiago zabaltzen ari baita norbait izateko zerbait argitara eman behar dela, bestela ez direla ezer ere izango ikerketaren alorrean. Presio honen eraginpean arrisku handia omen dago emaitzak fabrikatzeko, edo beste batzuk kopiatzeko, alegia arrisku handia dago gezur zientifikoa fabrikatzeko.

Berriki kaleratu dira Hego Koreako Hwang irakaslearen eta Txinako Chen Jin informatikariaren kasuak, batek emaitzak fabrikatzen eta besteak prozesatzaile bat kopiatzen zituela.

Arazo hau ez da aipatu estatutan soilik gertatzen, Euskal Herrian bertan administrazio publikoetatik ikerketa-zentruetara ailegatzen diren diru-laguntzen zenbatekoan gero eta gehiago begiratzen ari dira «argitalpenen kopurua».


Azkenak
Adin txikikoak dira Osakidetzako genero identitateko unitatetik pasa diren erdiak

1.075 pertsona artatu ditu Barakaldoko ospitaleko genero-identitateko unitateak, 2016ean unitate hori martxan jarri zenetik. Erdiak baino gehiagok adin-nagusitasuna bete aurretik jaso zuen lehen arreta. Eta, kopuru osoaren herenak hamasei urte baino gutxiago zituen.


BBK Livek bisitarien oinarrizko hainbat eskubide urratzen ditu eta salaketa ipini diote

OCU kontsumitzaileen Elkarteak hiru arrazoi zehaztu ditu, horien artean kanpoko janaria eta edaria Kobetamendiko esparruan sartzeko debekua, eta eskudirutan edo banku-txartelaren bitartez ordaintzeko ezintasuna. Facuak aurreko urtean egindako salaketan zehazturiko arazoak... [+]


Arrazakeria salaketen erdiak Polizia jotzen du “agente diskriminatzailetzat” Bizkaian

Diskriminazioaren ahotsak txostenak zenbakitan jasotzen ditu 2023an Bizkaiko SOS Arrazakeriaren Informazio eta Salaketa Bulegoan pertsona ugarik agertarazitako esperientziak, eta haietan "arrazoi arrazista eta xenofoboen aurkako indarkeria, eraso eta diskriminazioak”... [+]


Meaka-Irimo bizirik!

Enpresa batek Irimo mendian zentral eolikoa eraikitzeko asmoa zuela iragarri zigun aspaldi batean haize kolpe batek. Gehienek ezin zuten sinistu, inondik ere. Are gutxiago Irimo mendiaren orografia eta izaera harritsua ezagutzen dituztenek. "Baina ba al dakizu ze nolako... [+]


2024-07-12 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektua hasia da konponketa lanak, landaketak eta formazio saioak egiten

Zestoako Iraeta auzoan, Urola ibaiaren meandroan daude Amilibia baserria eta bere lurrak. Horiek modu kolektiboan erosteko dirua biltzen ari da Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkartea. 2025 bukaerarako dute hitzartua azken ordainketa, baina erosketa fasean egon arren,... [+]


Emakume alkateentzako jantzi erronkariarra diseinatu dute, Hiru Behien Zergan parte hartzeko

Larunbatean egingo dute San Martin Harriaren inguruan 600 urte baino gehiago dituen ohitura eta aurten emakume alkateentzako jantzi erronkariarrak prestatu dituzte, orain arte gizonezkoentzako baino ez baitzeuden.


2024-07-12 | Gedar
Pertsona bat atxilotu dute Gasteizen, faxista bati aurre egiteagatik

Orgullo Cazurro talde faxistako kide bati kontra egin zion atxilotuak, eta bideo batean jaso zuen hori. Guardia Zibilak atxiki du berriki, eta badirudi "gorroto-delitu bat" egotzi diola.


Donostian 300 pertsona baino gehiago “muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute

Donostian, 300 pertsona baino gehiago “pobrezia eta muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute Kaleko Afari Solidarioak (KAS) eta Hiritarron Harrera Sarea taldeek. “Michelin izarrak dituzten zortzi jatetxe dituen hirian eta Basque Culinary Center... [+]


2024-07-12 | Euskal Irratiak
Cyclopotes elkartea: Ikusmenik gabeko jendeen inklusioaren alde, bizikletaz ibiltzeko

Angeluko Cyclopotes elkarteak ikusmen-gabeko jendeer parada ematen die bizikletaz ibiltzeko. Tandem club des déficients visuels du zinezko izena elkarteak eta 2004ean sortu zen. Joan den astean Amikuze eta Oztibarren gaindi pasa dute aste osoa, egun guziez ibilbide... [+]


Kataluniara itzuli dira Tsunami auziko erbesteratuak

Ostiral goizean ekitaldi politiko bateratua egingo dute Gironan, Herrialde Katalanetan. Puigdemont faltako da, ezin baitu itzuli.


Maximo Aierbe hil da, Euskaldunon Egunkariaren sortzaileetakoa

Bere sorterri Ataunen hil da Maximo Aierbe Muxika, 74 urterekin. Euskaldunon Egunkariaren sortu aurreko eta ondoreneko urte malkartsuetako eginahaletan parte hartu zutenek gogoratuko dute proiektu berriaren akziodun bila hainbeste lan egindako gizon hura. Disziplina eta... [+]


2024-07-11 | Uriola.eus
Gentrifikazioaren aurka, pisu turistiko bat okupatu dute Bilbon

Bilboko AZET plataformak pisu turistiko bat okupatu zuen atzo, auzoaren turistifikazioa salatzeko.


Fronte Herritar Berria garaile atera da, eta hirugarren kokatu da eskuin muturra

20:00etan atera dira lehen datuak, harridura orokorra eraginez: zundaketa guziek lehen kokatzen zuten eskuin muturreko RN hirugarren atera da eta ezkerreko FHB Fronte Herritar Berria garaile. Gehiengoan edota gehiengo osoan ikusten zen RN Batasun Nazionalarentzat zaplaztekoa... [+]


Eguneraketa berriak daude