Hizkuntza apaina lortzeko ez da trikimailuen beharrik

  • Badirudi euskara eta estetikako hitzak ezkontzeke daudela. Ohitura kontuak izango dira, ziur. Buruntzaldeko (Gipuzkoa) udalek eskualdeko ile-apaindegietan euskararen erabilera bultzatzeko egitasmoa aurkeztu dute. Hein batean, erabileraren eskutik etorri ohi da hizkuntzaren normalizazioa, ispiluan begiratuz gero orrazkera berriaz ohituko garen bezala.

2007ko otsailaren 21ean
Buruntzaldeko udalerriek ile-apaindegietan euskara erabiltzeko kanpaina abian jarri dute. Andoain, Astigarraga, Hernani, Lasarte-Oria, Urnieta eta Usurbilgo udalen egitasmoaren xede nagusia herritarrek ile-apaindegietan euskaraz hitz egin dezaten erdiestea da. Udalerriek ile-apaindegi guztiei egitasmoan parte hartzeko proposamena egin zieten eta, guztira, 77 ile-apaindegik bat egin dute egitasmoarekin; ile-apaindegi guztien %85 inguruk, hain zuzen ere.

roiektuaren hartzailea bezeroa izaki, ile-apaindegietako produktu edota zerbitzuen prezio zerrenda euskaratzeko aukera eskaini zaio merkatariari. Hala, bezeroak produktuak edota zerbitzuak euskaraz eskatzeko aukera handitu daitekeela espero dute. Bestalde, ile-apaindegietan euskarazko aldizkariren bat edukitzeko konpromisoa ere eskatu zaie parte hartzaileei. ARGIA, Gaztetxulo eta Aldaketa 16 aldizkarien artean bat aukeratu, eta Udalak urtebeteko harpidetza ordaintzen die ile-apaindegiei. Handik aurrera, merkatariak erabakiko luke harpidetzarekin jarraitu edo ez.

Horrez gain, bezero euskaldunei Eska ezazu orrazteko euskaraz liburuxka banatuko zaie ile-apaindegi guztietan. Liburuxka horrek estetika gomendioak eta apain egoteko trikimailuak biltzen ditu: begi eta bekainen makillajea, ezpainak, ilea moztea, ilearen bolumena, punta irekiak, ilea erortzea... Estetika zentroetan egunero erabiltzen diren hitz eta esaeren hiztegi bat ere badakar. Azkeneko orrietan, berriz, egitasmoan parte hartu duten ile-apaindegi guztien aipamena egiten da herriz herri. Liburuxkaren 9.000 ale argitaratu dira bezeroen artean banatzeko.

Hernaniko Adats eta Oraingo ile-apaindegiek egitasmo honetan parte hartu dute, eta bertako arduradunek, oro har, jendearen harrera ona izan dela adierazi digute. Bezero gehienek proiektuarekin bat egin dutela eta liburuxka gustura irakurri dutela ere gaineratu dute. Halaber, liburuxkan ageri diren euskarazko hitz eta esaera guztiak erabiltzea ez dela ohikoa azaldu digute. Ileapaindegiko langile eta bezeroak gaztelaniazko terminoak erabiltzen ohituta daudela azpimarratu digute. Ile-apaindegiak euskararen bilgune izateko guztion ahalegina beharrezkoa izango dela argi dago.


Bost sektore dituzte landuak

Merkataritzako hainbat sektoretan euskararen erabilera sustatzeko asmoz, orain dela bi urte, Buruntzaldeko Udaletako euskara batzordeak eskualdeko jatetxeekin aritu ziren elkarlanean. Iaz arrandegietan eta harategietan euskararen erabilera areagotu nahian ibili ziren. Aurten, berriz, ile-apaindegiak lantzeaz gain, fruta dendekin ere aritu dira lanean. Azken egitasmo horren helburua ere herritarrak fruta dendetan euskaraz eska dezan bultzatzea izan da. Zeregin honetarako euskarri hauek erabili dituzte: euskaraz idatzitako fruten errotuluak eta Eska ezazu fruta euskaraz liburuxka. Guztira 62 fruta dendak esku hartu dute proiektuan. Hamabost fruta izenen (laranja, madaria, sagarra, platanoa, mandarina, marrubia, gerezia, kiwia, melokotoia, mahatsa, meloia, paraguaioa, arana, eta aguakatea) euskarazko errotuluak egin dira saltoki guztientzako, eta merkatariari horiek jartzea eskatu zaio. Bestalde, proiektuaren osagarri gisa, bezeroei frutekin egindako hainbat errezeta biltzen dituen liburuxka emango zaie. Orobat, 7.500 ale argitaratu dituzte herritarren artean banatzeko.

Buruntzaldeko udaletako euskara batzordeen asmoa urtero sektore bat lantzea da berau euskalduntzeko. Datorren urtean, esaterako, artekaritzaren arloan euskararen erabilera bultzatzen saiatuko dira. Izan ere, bada zer landua sektore honetan eta bertatik ere egoera hobetzeko eskaerak jaso dituzte.

Bestalde, bi urtetik behin, landutako sektore bati jarraipena egitea ere erabaki dute. Hala, egitasmoaren alderdi onak, ahultasunak eta arazoak zeintzuk diren ikusteko aukera izango dute. Datorren urtean egingo dute lehenengo jarraipena; arrandegietako egitasmoaren nondik norakoak aztertuko dituzte. Besteak beste, saltokietan euskarazko errotuluak mantentzen ote dituzten ikusi nahi dute, eta ez baleude horren zergatiak aztertuko lituzkete. Hori guztia gerora egingo diren egitasmoak hobetzeko helburuarekin burutuko dute, jakina denez. Bidenabar, euskararen aldeko egitasmo ororen beharrezkotasuna bezeroen erantzunaren araberakoa izango da, beti bezala.


Azkenak
Igeldoko toki entitate txikiak aldundiaren baiezkoa lortu du

Igeldok eskumen propioak bereganatuko ditu. "Pixkanaka, hurrengo lau urteetan hainbat bloketan antolatuta", azaldu du Gipuzkoako Foru Aldundiak.


Patri Urkizu euskaltzale, ikertzaile eta idazle lezoarra zendu da

78 urterekin hil da ibilbide oparoa izan duen euskaltzalea. Euskal Filologian doktore izateaz gain, hamarnaka lan argitaratu zituen, poesian, nobelan zein saiakeran, baita biografiak eta bertso bildumak ere. Lan handia egin zuen antzerkigintza ikertzen.


2024-12-18 | ARGIA
Euskal Y-a ez da Ipar Euskal Herriarekin lotuko gutxienez 2042 urtera arte

Frantziako Gobernuak Espainiakoari baieztatu dionez, Abiadura Handiko Trena ez da Hego Euskal Herrira iritsiko (Irungo loturara) gutxienez 2042 urtera arte. Ez dago Parisen lehentasunen artean.


2024-12-18 | Mara Altuna Díaz
Migratzaileen Nazioarteko Eguna | Alberto Flores-Uranga, artzaina
“Amerikak asko eman dit, baina nik ere asko eman diot Amerikari”

20 urte zituela, Alberto Flores-Uranga Mutrikutik Idahora (AEB) joan zen artzain. Bakardadean, mendietan galduta, maiz koiote eta hartzak begira zituela."Berriro egingo nuke, zalantzarik gabe", dio, garai haiek gogoratuta.


Siemens Gamesak 423 langilerentzako erregulazio espedientea proposatu die sindikatuei

Aldi baterako erregulazio espedienteak aerosorgailu konpainiak Asteasun eta Zamudion dituen lantegietako langileei eragingo lieke eta batzarrean bozkatuko da aurreakordioa.


Mezu kristaurik gabeko Gabon kantak, ikastetxe ugariren aukera

Gabonen erroa kristaua dela jakinda ere, erreferentzia katolikorik ez duten kantuak abestea erabakia du (edo eztabaida horretan dihardu) gero eta ikastetxe gehiagok, eskolaren printzipioetako bat laikotasuna dela oinarri hartuta.


2024-12-18 | Leire Ibar
Arrazakeriaren eta Xenofobiaren Aurkako Kontseilua sortu dute Nafarroan

Sortu berri duten organoaren eginkizun nagusien artean daude, besteak beste, diskriminazioaren aurkako politikak sortzea, migratzaileen eta gutxiengo etnikoen elkarteen parte hartzea sustatzea, Nafarroako arrazakeriaren egoera globala aztertzea, eta Arrazakeriaren eta... [+]


2024-12-18 | Julene Flamarique
BSHko langileek lantegiaren “deslokalizazioa” salatu eta manifestazioa deitu dute larunbaterako Iruñean

Alemaniatik etorritako goi kargu batek eman die 655 langileei enpresaren itxieraren berria, ohar bat "hoztasunez" irakurrita, eta langileei “lehiakortasun falta” egotzi die. Langileek presazko bilera eskatu diote BSHko operazio arduradun Pepe Justeri, eta... [+]


2024-12-17 | ARGIA
ETAren armagabetzeaz “esateko zeukan dena” esana duela adierazi du Jaurlaritzak Bakegileen salaketaren aurrean

“Jaurlaritzak esateko zeukan dena esanda dago txosten horretan” adierazi du asteartean Maria Ubarretxena bozeramaileak, Jaurlaritzak 2019an egindako txostenari erreferentzia eginez. Txosten horretan egiten den kontakizuna “faltsua eta interesatua”... [+]


2024-12-17 | Julene Flamarique
Igor Kirillov hil du Ukrainiak, Errusiako armadako babes nuklearrerako, biologikorako eta kimikorako tropen burua

Atentatua astearte goizean izan da, Kieveko auzitegi batek Kirillovi Ukrainako tropen aurka arma kimiko debekatuak erabiltzea leporatu eta hurrengo egunean. 300 gramo TNTko karga zuen lehergailuak, eta Errusiak jazotakoa argitzeko ikerketa bat jarri du abian.


2024-12-17 | Leire Ibar
Gasteizen bizi diren Gazako bost familien egonaldia era mugagabean luzatzeko eskatu dute

Palestinatik aberriratu eta urtebetera, Espainiako Gobernuak jakinarazi du familien harrera programa ez duela gehiago finantzatuko eta aterpetxe eta hostaletako egonaldia abenduaren 31n etengo diela. Urtarriletik aurrera Gasteizko Udalak Gazako bost familien ostatuaren gastuak... [+]


2024-12-17 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Autoktonoa ala inportatua da Hego Koreako krisia?

Hego Koreako presidente Yoon Suk Yeol-ek abenduaren 3ko arratsean gerra-legea ezarriz sutu zuen krisi politikoa itzaltzetik oso urruti dago oraindik. Nahiko argi badago ere kolpea sustatu zutenak ez direla irabazten ari. Oraingoz.


2024-12-17 | Leire Ibar
Urretxindorra Ikastola sexu abusuen “konplize” dela salatu dute

Bilboko ikastolako ikasle eta ikasle ohien talde batek zentroko irakasle baten partetik jasandako sexu abusuak zerrendatu ditu, eta komunikatu baten bidez salatu du ikastetxeak gizona babestu duela. Gertakariak azalera atera direnean ikastolak “beren burua zuritu besterik... [+]


Eguneraketa berriak daude