Dantzaren erbestean
Dozenaka euskal dantzarik erbestean betetzen du lapikoa, bertoko aukera ezak behartuta. Nahiago zuten Euskal Herrian gelditu, baina Euskal Herriak ez zien, ez die, behar zutena eskaintzen. Hori hobeto azaltzeko, Iratxe de Arantzibia kazetari eta kritikariak dantzaren funtsezko hirukia aipatu digu: hezkuntza, industria eta ikusleak. Arantzibiak dioenez, Euskal Herrian nahikoa erpin kamutsak ditu hiruki horrek.
«Heziketari dagokionez, Gasteizen eta Iruñean baino ezin da ikasketa ofizialik burutu, eta horiek ere maila ertainekoak». Irakaskuntza, ia ezinbestean, eskola pribatuetan jaso behar dute dantzarigai gehienek, baina eskola horiek mugak dituzte noski. Zenbaitek lan txukuna egin du azken hamarkadetan, hala ere. Oso ezagunak dira Jon Beitiaren eskola, Leioan, eta Mentxu Medelena, Donostian. Biek hala biek gaur egun Europako talderik garrantzitsuenetan dabiltzan dantzari apartak hezi dituzte, ahal izan duten heinean. Beitiak, dena dela, orain gutxi itxi du eskola.
Mentxu Medelen Thalia akademiak, berriz, urtarrilean ospatu zituen lehenengo 25 urteak, eta horretarako bertan ibilitako dantzari ezagunenetako batzuk (Urtzi Aranburu, Lucia Lacarra, Jone San Martin) bildu zituen, jaialdi gogoangarri batean. Besteak beste, oso argi geratu zen maila handiko euskal dantzariak ditugula Europan zehar sakabanatuta. Aipatutakoak, hain zuzen, izarrak dira euren taldeetan. «Badira goi-mailako dantzariak, oso ezagunak, eta badira hain entzute handikoak izan gabe oso ibilbide txukuna egiten ari direnak. Oro har, maila altua da», dio Iratxe de Arantzibiak.
Bestalde, ABBEk dantza denboraldi egonkorra sortu nahi du Bilbon, gaur egun ez baitago ezer, ez Bizkaian ez Euskal Herriko gainerako herrialdeetan. «Hemengo zaleek ez dute aukerarik nazioarteko hainbat lan ospetsu ikusteko. Noizean behin etortzen dira El lago de los cisnes, edo La bella durmiente baina beste asko ez dira sekula hemen antzeztu, edo ez behintzat aspaldidanik. Guk horiek ekarri nahi ditugu, denboraldi egonkorra eraikiz. Operraren Lagunen Bilboko Elkartea bera, orain 50 urte baino gehiago, ia hutsetik abiatu zen: lan bakarra eta funtzio bi, oker ez banago. Hara, guk azkarrago egin nahi ditugu gauzak. Ea lan bi ekar ditzakegun, eta ea hiruna egunez egin daitezkeen… Hori prestatzen gabiltza 2007rako».
Asier Zabaleta dantzariaren iritziz, «ez da ahaztu behar dantza mota asko dagoela eta denek behar dutela beren lekua». Zabaletak ere ezagutu du atzerria, baina azkenean itzuli egin da etxera. «Lana eskaini zidatelako joan nintzen; hemen ez dago ibilbide handiko konpainiarik, beraz aukera handirik ere ez. Kanpoan, gainera, niri interesatzen zaidan lengoaia aurkitu dut, eta hemen oraindik nahiko berria den antzerki-dantzaren arloan urteak daramatzatenen eskarmentua». Azkenean, ordea, herri-minak eta proiektu bat berton gauzatzeko grinak Zabaleta Euskal Herrira bultzatu zuten atzera. Ertza dantza taldea sortu zuen, eta horretan dabil gipuzkoarra buru-belarri. Ez da erraza. «Hutsetik hasi behar da, ikusleentzat ere oso ezezaguna den arlo batean». Zabaletaren ustez, ikusleen heziketa eza da, hain justu ere, zorioneko hirukiaren gabeziarik nabarmenena.
Mentxu Medelek orain dela 25 urte ireki zuen Thalia dantza eskola Donostian. Gaur egun 150 ikasle inguru dauka, eta ospe handia erdietsi du, berarenean ikasi baitute atzerrian dabiltzan euskal dantzaririk ezagunenetako batzuek.
Behin baino gehiagotan suertatzen omen zaizu ikasle on bati kanpora alde egiteko esan beharra, behar bezala hezten jarraituko badu behintzat.
Momentuz ez du ematen beste biderik dagoenik.
Euskal Herrian, Europako herrialde gehienekin konparatuz behintzat, dantza klasiko eta garaikidearenganako zaletasuna eskasa omen da. Ikasle gutxi al dabil zurea bezalako eskoletan?
Bai, baina...
Ia 24 milioi euroko ordainsaria jaso zuen Jesús María Herrerak, CIE Automotiveko zuzendari exekutiboak, 2023an. 2022an 20 milioi euroko aparteko prima jaso, eta sei bider handitu zuen urteko soldata. Iberdrolak ere lekua hartu du podiumean, eta 2023an, energia... [+]
“Ikertzaileen esperientziak komunikabideekin eta sare sozialekin duten harremanean” izeneko txostena argitaratu du FECYTeko Science Media Centre Españak (SMC), EHUko Gureiker ikerketa-taldearekin lankidetzan egindako inkesta batean oinarrituta. Emaitzen... [+]
EHBaik Autonomia estatutu baterako proposamena prestatu du, gure nazioaren burujabetza osorako bidean etapa gisa.
ELB sindikatuak ardien mihi urdinaren eritasuna pairatu dutenendako elkartasunera deitzen du. Abendu hastapenean,departamenduko 650 ardi etxalde hunkiak izan dira. Kasu zenbaitetan, hamarka ardi galdu dituzte hazleek, bereziki marroak. Etxalde batzuek erraterako marroen %80... [+]
Oso gertu daude, praktikan, “gaur egun ezin da ezer esan” dioen koinatua eta “aske naiz nahi dudana egiteko” esaten duen ustezko progrea. Ustezko askatasuna. Ustezko ustezkoa. Demokraziak parekatu behar zituen gizakiak, eta sare sozialek, komunikazioak... [+]
Osoko bilkura egiten ari zelarik ganbera barrura indarrez sartzen saiatu ziren nekazariak. Akordioa lortu dute fiskaltzarekin instituzioen kontrako eraso delitua saihesteko.
Plastiko kutsadurari konponbide bat adosteko goi-bilera zikloa bukatu berri dute, Hego Koreako Busan hirian iragandako bosgarren gailurrean ere porrot eginda: hitzarmenik adostea ez dute lortu, nagusiki plastiko esportatzaile handiek negoziaketak oztopatu dituztelako. Bitartean,... [+]
.jpg)
Blanca Ester Díaz Pulido epaileak Osakidetzako 2018ko oposizioen filtrazioen inguruko ikerketari amaiera eman dio, sei urte eta erdi igaro ondoren. Akusatu guztiak absolbitu dituzte, 22 guztira, nahiz eta bi kasu behin-behingoz artxibatu dituzten.
Arratsaldeko lehen orduetan, 14:30ak aldera, Nafarroako ikastetxe publikoetako 30en bat langile sartu dira Iruñeko Nafarroako Hezkuntza Departamentuaren egoitzan eta sarreran eserialdia egin dute. Lehen ekintza gisa planteatu dute eta, adierazi dutenez, honen bidez... [+]
Ikusle euskaldun gehien biltzen dituen katea da ETB2, datuen arabera. Aldatu Gidoia mugimenduak agerraldia egin du Bizkarsororen kontraprogramatzearen harira. Salatu dute askotan ETB1 lehian sartzen dela ETB2rekin, eta "herritar guztiak eta publiko bakarra helburu izango... [+]
New York, 1960. Nazio Batuen Erakundeko bilkura batean Nigeriako kanpo ministro eta NBEko enbaxadore Jaja Wachukuk lo hartu zuen. Nigeriak independentzia lortu berri zuen urriaren lehenean. Beraz, Wachuku NBEko Nigeriako lehen ordezkaria zen eta kargua hartu berri... [+]
Ribabellosan 300 megawatioko gaitasuna duen eskala handiko datu zentroa eraikitzen ari da Merlin Propertiers enpresa madrildarra. Milaka milioi euro ari da gastatzen Iberiar Penintsula osoan, ustez puntako teknologia “jasangarria” duten baina elektro-intentsiboak... [+]
Hamabi haur eskola publiko daude Iruñean, eta horretatik bakarrean dago euskarazko eredua. Protesta egin dute dozena bat eragilek, eta euskal hiztunen “egoera berezia” aintzat har dezan galdegin diote udalari.
Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.