Xabier Mendiguren Elizegi: «Guztiz lotsarik gabe aritu naiz ipuinok idazten, “inpudiko”»


2021eko uztailaren 12an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Arima enkoniatuak deitu dituzu. Arrazoia?
Hiztegian datorren hitza da «enkoniatu», sumindu eta tristatu adierekin. Ipuin hauek bigarren esnahai horrekin lukete lotura, malenkoniaren zentzuan edo. Horrez gain, hitz joko gaiztoagoetarako bidea irekitzen du, noski, baina hor norberaren kontzientziak edo maleziak agintzen du..

Zure azken liburu honen ezaugarri nagusia?
Guztiz lotsarik gabe aritu naizela ipuinok idazten. «Inpudiko» hitza datorkit gogora. Oro har, gorputza nahiz sentimenduak erakusteak sortzen ahal digute herabetasun hori, bigarrenak gehiago lehenak baino. Bada, nire pertsonaiek striptease emozional osoa egiten dute, eta batzuek gorputzarena ere bai. Erregistro aldaketa bat ekarri dit honek, ni izatez aski herabea bainaiz kontu horietarako. Bestalde, pertsonaia emakumezkoak sortzen eta haien barruan sartzen saiatu naiz. Lagun batek aipatu dit, adarra joz, ea nire alderdi femeninoa askatu dudan; ez dakit hala den, baina, dena dela, gustura aritu naiz langintza horretan eta pozik nago emaitzarekin.

Zer alde dute ipuinok Bihotz gosetien kluba-koekin?
Alde batera utzi dut haietan erabilitako tonu jostalaria, han-hemenka umore-ukituak sartzeari uko ezin egin izan diodan arren. Istorio sentimentalak kontatzera jo dut, pertsonen barrenean arakatzera, isiltzen direnak ozenki esatera, eta hor umore doinuak ez zuen hain ondo ematen. Baina, kasualitatez, aurreko liburuan Trip, kartzelako bisitaren ipuin serioa zen salbuespena. Eta hemen ere bada politika-ukitua duen ipuin bat, Hankapalo, eta horixe da ironia eta zinismoa agertzen diren istorio bakarra.


* * * * * * * * * * * * * * * *

Arima
enkoniatuak
Xabier Mendiguren Elizegi
Elkar
206 or. / 15,05 euro

Grinak eskatzen duena betetzerik ez dagoenean

Drama-komedia jokoa erabili du Xabier Mendiguren Elizegik Arima enkoniatuak izenburuko liburuan agertzen diren lau ipuinak idaztekorekoan. Egilearen ustez, zer nahi dugun ondo bageneki, egoera bakoitzaren on-gaitzak neurtu eta erabaki onuragarriena hartuko genuke beti; baina kontraesankorrak garenez, sarritan ez dugu horrelakorik egiten Eta horixe da ipuin horietako protagonisten ezaugarria, beren nahien eta besteen desiren artean igeri dabiltzala, biktima eta borrero aldi berean. Gutun hau, aurreneko kontakizunean, bere ikasle gazteaz maitemintzen den irakasle helduak bizi behar izaten duena agertzen du; Tximeleta ez bezala-n, musika talde baten partaide biren eta beraietako baten neskalagunaren arteako triangelu ezinezkoa; Hankapalo-n, berriz, lagunaren sexu-arrakastak ematen zion inbidiak bultzaturik, bestearen bizitza hondatzeko egin zuen lotsagarrikeria azaltzen duen gizonarekin egingo dugu topo. Eta Arrautza frijituak izenburukoan, bizitzaren erdialdera iritsitako emakume bik, ernalkuntza zentroan daudela, elkarri kontatzen dizkioten gaztetako kontuekin: nerabe zela gizon zahar batekin egindakoa bezala, beherakoa zuelako zaindu zuen mutilarekin ezinezkoa izan zena.

Azkenak
2025-03-11 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Ukrainako “eskarmentua” Asia Ekialderaino heltzen ari da

Maiatzaren 12an Filipinetan egingo diren Bongbong Marcosen agintaldiaren erdiko hauteskundeek eman dezakete argibideren bat herritar xeheen artean kezka noraino errotu den begiztatzeko.


Eskolako guraso taldean nola informatu euskara hutsean, erdaldunak haserretu gabe

"No entiendo, en castellano por favor" eta gisakoak ohikoak dira eskolako guraso Whatsapp taldeetan, baina Irungo Txingudi ikastola publikoan euskara hutsean aritzeko modu erraz eta eraginkorra aurkitu dute, behar duenarentzat itzulpen sistema berehalakoa ahalbidetuta.


2025-03-11 | ARGIA
Petrolio-ontzi bat erregaia isurtzen ari da Ingalaterrako kostaldearen aurrean eta egoera “oso-oso kezkagarritzat” jo du Down Streetek

Petrolio-ontzi batek eta zamaontzi batek elkar jo dute astelehen goizean Ipar Itsasoan, Ingalaterrako ipar-ekialdean. Talkak Jet-A1 erregaia zuen petrolio-ontziaren tanke bat apurtu du eta kezka da nagusi, izan ditzakeen ondorio ekologikoengatik.


2025-03-11 | Sustatu
Etorkisuneku 01 jardunaldia 14an, “etorkizunak pentsatzeko euskaratik”

Etorkisuneku 01 izenarekin jardunaldia egingo da martxoaren 14an, datorren ostiralean, Errenterian. Badalabek eta TEKS elkarteak antolatuta "hizkuntzari eta komunitateari lotutako iruditeria eta diskurtsoak berritzeko proposamen bat" izango omen da. Badalaben egoitzan... [+]


Hasi da Errigoraren udaberriko kanpaina

Martxoaren 10etik 26ra izango da udaberriko kanpaina. 'Beste modura, denona de onura' lelopean arituko dira gertuko ekoizpena, banaketa eta kontsumoa babestu eta sustatzeko, ager zonaldean euskara hauspotzen duten bitartean. Apirila amaieratik aurrera jasoko dira... [+]


2025-03-11 | Gedar
Burlatako eta Errekaldeko gaztetxeen defentsan, indarrak batzera deitzen ari dira

Iruñerrian bat egin dute hainbat Gazte Asanbladak, Burlatako Gaztetxearen alde. Etxarriren desalojoa gelditzera deitzeko, bestalde, manifestazio bat antolatu dute Bilbon hilaren 28rako.


Hezkuntzaren merkantilizazioa eta noraezaren aurrean, HezkuntzArtea sortu da!

Ez dakit nondik hasi, egia esan. Ordezkoa naizen heinean –irakaskuntzan ikasturte gutxi batzuk daramatzat lanean– eskola ugari ezagutu ditut Nafarroa, Bizkai eta Araban zehar. Lankide izan ditudan irakasleekin euskal eskolak dituen gabezien inguruan hitz egiten... [+]


EAEko Osasun Saila mediku euskaldun bila

Alberto Martinez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak argi dio: ez ditu mediku euskaldunak aurkitzen, eta euskarazko osasun arreta ezin da bermatu mediku egoiliar (formazioan dauden espezialista) gehienak kanpotarrak direlako. Mediku euskaldunak bilatzea perretxikotan joatea... [+]


Martxan dago euskarazko film laburren Laburbira zirkuituaren 22. edizioa

35 film aurkeztu dira lehiaketara eta zortzi aukeratu dituzte ikusgai egoteko Euskal Herriko 51 udalerritan. Euskarazko lanak egiten dituzten sortzaileak eta haiek ekoitzitako film laburrak ezagutaraztea da helburua. Taupa mugimenduak antolatzen du ekimena.


Zilbor-hestea

Gogo eta gorputzaren zilbor-hesteak: bi kate. Bi kate, biak ebaki beharrezkoak: bat gorputzaren bizitzeko, bestea gogoaren askatzeko”. Hala dio Mikel Laboaren kantak; hala izan da belaunaldiz belaunaldi, egun arte.

Gogoan dut nire gurasoak askotan joaten zirela... [+]


Kaleratzeak Stop-ek PSE-EEri leporatu dio EAJren Etxebizitza Legea “puntuz puntu” betetzea

Plataformak "atzerapausotzat" hartu du Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza eta Hiri agendako sailburu Denis Itxasok berriki iragarri izana lurzoru urbanizagarrietako etxe babestuen proportzioa %75etik %60ra jaistea. Pradales agintera iritsi zenetik alokairu soziala eskatzen... [+]


Pintaketa faxistak egin dituzte Maulen aldarri feministen aurka

Martxoak 8an egindako pintaketak gainetik margotu dituzte ikur faxistekin Zuberoako hiriburuan. Horren aurrean elkarretaratzera deitu dute, astelehenean.


Haur eskoletan euskarazko ehun plaza gehiago eskainiko ditu Iruñeko Udalak hurrengo ikasturtean

Euskarazko eskaintza handitzeko akordioa erdietsi dute EH Bilduk, PSNk, Geroa Baik eta Zurekin Nafarroak


2025-03-10 | Behe Banda
Kartoizko eta prezintuzko eskultura, ama, ni eta pailazo bat

Behe bandako zutabea bezain erlojuaren aurka prestatzen ditut mozorroak, korrika, aztoratuta, zalantzaz, erretxin, estropezuka eta sarri arrakasta ez erabatekoarekin; adibidez, zutabe hau eta biharko mozorroa. Oraindik ez dakit bietako zein bukatuko dudan lehenago. Baina... [+]


Eguneraketa berriak daude