Urdin izar
Behin batean, orain gogoratzen ez dudanen batek galdetu zidan ea zer iruditzen zitzaidan kontagintzaren langintzan gauzarik zailena. Erantzun nion ezen niretzat zailena pertsonaia eta elkarrizketa sinesgarriak taxutzea zela. Badakit metaforak ez direla politikaz ari garenean oso fidagarriak izaten -ongi asmatu didate nire ttakunkideek herrena-, baina barkatuko didate metaforarako nire zaletasun hau, elkarrizketa delarik egun hauetako gaia. Izan ere, beste gauza askotan ez, baina gerra-bake kontu hauetan Napoleoni egiten diot kasu. Dakienari galdetu behar omen zaio, eta korsikarrak ongi erakutsi zuen politikaren luzapena omen den arte horri buruzko jakintzan zezakeena. Zer zioen, bada, Napoleonek? Gerran, maitasunean bezala, gatazkarekin bukatu nahi bada, aurkaria gertutik ikustea nahitaezkoa dela. Eta nago, gaur-gaurkoz, ezker-eskuin begiratuta, ez ote zaion Interneten bidez bukaera eman nahi gure arteko gatazkari.
* * *
Ikaragarria da zer ipuin gosea dagoen gure iraganari buruz. Daukagunarekin nahikoa ez bagenu bezala da. Idazten ari naizen une honetan irakurri berri dut zuhurtziaz jokatu behar dugula Iruña-Veleian aurkitu omen dituzten idazkiekin edo idazki-zatiekin. Ez dezagun ausarkeriaz jokatu, esaten zaigu. Zuhurtziaz bada ere, ametsa edo aieruz aritzea behintzat zilegi bekit, ni ere ipuinzaletu naiz eta. Esan dezadan beldurrik gabe gure arbasoetatik guregana zetorren lokarrian bazegoela beste zerbait mendez mende heldu zaiguna hizkuntza ez ezik: "Jan", "edan" eta "Jainko" omen dira, besteak beste, agertu diren hitz batzuk. Lehen bietan ez gara askorik atzeratu hainbeste mendetan, gustura hartuko dute berria euskal sukaldariek. Hirugarrena, berriz, atzenduxe zaigula ez da belaunaldi bat ere. Cela carpetovetonikoak esaten baitzuen hizkuntza atzeratua zela euskara, Jainkoa izendatzeko hitz zaharrik ez zuelako, zer esango ote zukeen orain ikusirik Euskal Herrian III. mendean, dagoeneko, "jainko" hitza zizelkaturik agertu zaigula?
* * *
Iragana utzia baitugu adituentzat, zilegi bekigu aierurik gabe aritzea orainaz. Elkarrizketa sinesgarria behar dugu, eta elkarrizketa sinesgarria izateko aurreneko legea, Napoleoni sinestera, elkar bertatik bertara ikustea da, eta, bigarrena, ez diskurtsoka aritzea. Diskurtsoak ongi daude lehendik bat datozenentzat. Urdin izar dago.
Carli Pup (Udine -friuleraz Udin-, 1973) Friuli [friuleraz, Friûl] herriaren ekintzaile kultural garrantzitsuenetako bat da. Bere hizkuntza gutxituaren idazle, hizkuntzalari eta bere herriaren historialari bihurtu da.
Gaur egun, Informazione Friulana kooperatibako... [+]
Hezkuntza publikoko irakasleok hamabost urtetan berriztu gabeko lan-hitzarmena eguneratzeko eta hobetzeko beharra eta eskubidea dugu. Horretarako, benetako negoziazio batean murgilduta egon beharko genuke, baina errealitatea negargarria da. Negoziazio batean, alde oro ados... [+]
Martxoaren 27an aurkeztu zuen ARGIAk Bizi Baratzea Orria, lurrari begiratzen dion urtarokako aldizkari berria. Martxoaren hasieran zabaldu zen kide egin eta formatu oso berezia duen orri handia etxean jasotzeko aukera. Erantzun oso beroa izan du. Kide hauen profila ezagutu nahi?
Jaitsiera AEBen muga zergen igoerari erantzun ez dieten eta negoziatzeko prest azaldu diren herrialdeei aplikatu diela argudiatu du Donald Trumpek, Europar Batasuna barne. Txina eta AEBen arteko lehia komertzialak gora egiten jarraitzen du.
Hirugarren greba zikloa iragarri dute Steilas, ELA, LAB eta CCOO sindikatuek maiatzaren 12tik 16ra bitartean, hezkuntza publikoa indartzearen alde. Azaldu dute Hezkuntza Sailak helarazitako azken proposamenak ez diela euren aldarrikapenei erantzun egokirik ematen.
Sarriguren, Tafalla, Noain, Buztintxuri eta Gares herrietako D-PAI ereduko ikastetxeetako familiak kalera aterako dira Hezkuntza Departamentuak foru lege bidez ingeleseko orduak handitu nahi dituela salatzera. Euskarazko murgiltze ereduaren kontrako erabakia dela iruditzen... [+]
Nafarroako funtzio publikoan 30.000 langile zeuden grebara deituta asteazken honetan. Deialdiak jarraipen desberdina izan du sektorearen arabera, eta sindikatuek salatu dute foru gobernuak "abusuzko" gutxieneko zerbitzuak ezarri dituela nahita.
Iazko abuztuan, Irundik gertu, ertzainek atxilotzean izan zuen bihotzekoa gizon batek. Eneko Valdésen heriotzaren ikerketan, Polizia errugabetu zuten.
Bekat’uros LGBTQIA+ euskal besta hirugarren urtekoz iraganen da Atharratzen. Apirilaren 12an egun osoko egitaraua antolatu du Prefosta elkarteak, usaiako karrika inguruarekin, kontzertuekin eta ikusgarriekin.
Bi langileek Microsoften 50. urteurreneko ekitaldia moztu zuten ostiralean, eta enpresako buruei Gazako genozidioan duten papera leporatu zieten. Adimen artifizialarekin eginiko armak saltzen dizkio multinazionalak Israelgo armadari.
Poloniar bat, bi irlandar eta estatubatuar batek jaso dute Alemania apirilaren 21a aitzin uzteko manua. Hori gertatu ezean, kanporatuko dituztela argitu die Berlineko Migrazio Bulegoak. Salaketa jarri dute kanporaketa prozedura geldiarazteko xedez.
UPNk jarritako salaketa bati erantzunez hartu du erabakia auzitegiak. Apirilaren 17an gazte topagunearen baitan Berriozarren antolatutako "Kurdistan eta Euskal Herriko preso politikoen" aldeko ekitaldia da UPNk bertan behera utzi nahi izan duena "terrorismoaren... [+]
Gerra Hotza bultzatu zuten politiken alboan egon ziren ere bakearen aldeko ildoak. Ez zuten Ekialdea eta Mendebaldea batzeko moduko berregituraketa politiko berririk ekarri, baina errealitate berriak josi zituzten Europako Mendebaldea eta Ekialdearen artean. Horietako... [+]
Bere burua 2027ko Frantziako Estatuko presidentzialetako garaile gisa irudikatzen duena –Marine Le Pen– gogorki zigortu du Parisko Auzitegi Korrekzionalak, lau urteko kartzela-zigorra, 100.000 euroko isuna eta batez ere, bost urtez aurkezteko debekua bideratuta. Tonu... [+]
Indartsua, irribarretsua eta oso langilea. Helburu pila bat ditu esku artean, eta ideia bat okurritzen zaionean buru-belarri aritzen da horretan. Horiek dira Ainhoa Jungitu (Urduña, Bizkaia, 1998) deskribatzen duten zenbait ezaugarri. 2023an esklerosi anizkoitza... [+]