Makina bat kontu


Australia, krokodiloen jatorrizko lurra?

Krokodiloen aitzindaririk hurbilenak, hala nola aligatoreak eta kaimanak, Hego Hemisferioan existitu zen Gondwana deitu kontinentean sortu eta bizi izan zirela uste dute ikerlari batzuk.

Steven Salisbury-k zuzendutako ikerlari talde australiar batek Australiako Quesland-en egungo krokodiloekin antzekotasun asko duen 95 milioi urteko espeziea topatu dute. Isisfordia duncani deitu krokodiloak metro bateko luzera zuen eta hiruzpalau kilo pisatzen zituen.

Espezie hau krokodiloen eboluzioan erabakigarria izan zela uste da. Lehen narrasti krokodiloformeak orain 200 milioi urte azaldu ziren eta oraingo krokodiloak ia 80 milioi urte sortu ziren; beraz, Isisfordia duncani espeziea aurreko eta oraingoen artean kokatzen da.

Orain arte aurkitutako krokodilorik zaharrenak Ipar Hemisferioan topatu izan dira, eta horregatik ziurtzat ematen zen jatorria Ipar Hemisferioan izango zela, baina aurkikuntza honek historia berridaztea ekar dezake.


Euskal Herriko klima aldatzen ari ote da?

2006ko ekainaren lehen hamabostaldian eguraldi bero eta lehorra izan dugu ia gau eta egunez. Hau dela eta, berehala azaldu dira klima aldatzen ari dela adierazten duten iruzkinak. Hau gutxi balitz, tenporetan sinesten dutenek ere datorren uda lehorra izango dela adierazten hasi dira.

Zientifikoki klima aldatzen ari den esateko denbora epe zabalak hartu behar dira. Baina horrez gain Euskal Herriko klimaz baino Euskal Herrietako klimez hitz egin behar dugula kontutan hartu behar dugu, ez baita berdina Gasteiz, Tutera, Hondarribia edo Mauleko klimatologia; are gehiago, esan beharra dago desberdintasun handiak daudela beraien artean.

Lerro hauetan aldaketak gertatzen ari direnaren baieztapenaren inguruko dudak planteatu nahi ditugu, baina ez dugu esaten aldaketak gertatzen ari ez direnik. Gainera, zoritxarrez, klima-aldaketa ona izan daiteke eremu batzuentzat eta txarra besteentzat eta hau Euskal Herrian gerta badaiteke, zer esanik ez mundu mailan.

Gure aholkua, esanetan zuhur, eta ekintzetan sutsu -ditugun baliabideen eta sortzen ditugun hondakinak administratuz- izatea da. Energia aurreztu, birziklapena bultzatu, zabor-maila gutxitu eta... Hego Euskal Herrian oso ohitura txarra dugun uraren kontsumoaren inguruko jokaera aldatu.


Azkenak
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.


Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]


2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Eguneraketa berriak daude