Euskararen inguruko albiste laburrak


2021eko uztailaren 16an

Euskararen arrastoak Iruña-Veleian?

Egunkari batzuek hala adierazi zuten ekainaren 9an, Arabako Iruña-Veleia aztarnategian aurkitutako piezetan euskararen arrastoak zeudela. Hala balitz, orain arte aurkitutako euskarazko idatzirik zaharrenak lirateke eta euskararen jatorrizko oinarria Nafarroan kokatzen duen hipotesia bertan behera utziko luke. Ordea, aztarnategiko arduradunek eta baita Eusko Jaurlaritzako Kultura sailburu Miren Azkaratek ere, euskararen arrastoei buruz zuhurtzia handiz hitz egin behar dela esan dute. Oraindik ikerketa asko dago egiteko.
Arabako Iruña-Veleian munduan parekorik ez duen erromatar garaiko multzo epigrafikoa aurkitu dute. Aurkikuntza pasa den udan egin zuten, baina ekainaren 8an aurkeztu zuten. III. mendean Veleia hirian bizi zen familiak zeramikazko eta hezurrezko hondakinetan egindako inskripzioak dira. 270 idazki eta irudi dira, erromatar kulturako orain arteko aztarnarik garrantzitsuenetakoak. Arkeologoek aztarnetan idazkera hieroglifiko klasikoa agertu izana nabarmendu dute. Duela aste gutxi bigarren multzo epigrafiko bat aurkitu zuten, baina horri buruzko xehetasunik ez dute eman ikerketa ez baitute amaitu.


Greziako Rainbow alderdi politiko mazedoniarrekoak legebiltzarrean

Rainbow alderdi politikoak Greziako gutxiengo mazedoniarrak ordezkatzen ditu. Duela gutxi EAEko legebiltzarren izan dira beraien egoera lau haizetara zabaltzeko asmoz. Rainbowko ordezkariek Greziako erakunde erlijioso, kultural eta politikoen diskriminazioa salatu dute. Pavle Filipox Rainbowko bozeramaleak Deiari azaldu dioenez, Greziako Estatuak mazedoniarren ez kulturarik, hizkuntzarik, ezta identitaterik ere ez du errespetatzen. Adibide batzuk eman ditu Filipoxek. Hasteko, Filipoxek berak adierazi du bere abizena ezin duela erabili Greziako dokumentu ofizialak sinatzeko, Voscopoulos abizen greziarra erabiltzera derrigortuta dago. Alderdiko egoitzan afixak bi hizkuntzatan jartzeagatik auzitegira deitu zituzten. Lehen, poliziak mazedoniarrak zigortzen zituen kalean beraien hizkuntzan hitz egiteagatik. Orain kalean hitz egin bai, baina eskolan ez daukate ikasterik. Filipoxek dioenez, beraien hizkuntza ez da existitzen Greziarentzat. Bestalde, Europar Batasunaren hipokresia salatu du, estatu berriei, sartzerakoan, gutxiengoak eta giza eskubideak errespetatzea eskatzen dielako, baina baldintza horiek betetzen ez dituzten estatu kideei kargu hartzen ez dielako. Grezia eta Frantzia aipatu ditu Filipoxek baldintzak betetzen ez dituzten estatuen artean.


Azkenak
Euskal preso politikoei espetxe politika arrunta aplikatzeko eskatu dio Sarek Eusko Jaurlaritzako Justizia eta Giza Eskubideen Sailari

"Jarrera proaktiboagoa" eskatu dio Eusko Jaurlaritzaren Justizia Sail berriari Sarek, abuztuaren 20an egindako prentsaurrekoan. Espetxeetako normalizazioa "oraindik urruti" dagoela salatu dute, ikusita 148 presoetatik "ehun preso baino gehiago" egon... [+]


Energia-enpresa nagusiek biodibertsitateari eragindako kalteen %47 ezkutatzen dute, EHUren ikerketa baten arabera

"Irudia zuritzeko" estrategiak erabiltzen dituzte energia arloko enpresa nagusiek. Ekintza positiboak azpimarratu eta inpaktu negatiboa "estaltzen" dutela ondorioztatu du ikerketan parte hartu duen EHUko doktoregai Goizeder Blancok.


2024-08-21 | ARGIA
Udaltzaingoak kaleko saltzaileekin duen “jarrera oldarkor eta bortitza” salatu dute Bilboko konpartsakideek

Udaltzaingoaren azken egunotako "gehiegikerien" aurrean, Bilboko Konpartsen Federazioak elkartasuna adierazi die manteroen kolektiboko lagunei, Areatzan egindako elkarretaratzean.


Eneko Etxeberria: “Hitz bakarrean, inpunitatea bilatzen du Gobernuak”

Maiatzaren 30ean Nafarroako Gobernuak zenbait biktimaren aitortza egin zuen eta senitartekoek Sekretu Ofizialen Legea bertan behera uzteko eskatu zuten. Horien artean, Mikel Zabalza eta Mikel Arregiren familiak. ‘Naparraren’ anaiak ere egina du eskaera hori. Eneko... [+]


AEBek diote Israelek onartu duela “trantsizio proposamena”, baina Hamasek kritikatu du baldintzak aldatu dituztela

Hamasek salatu du talde islamistak aurretik onartutako akordio proposamenetan Israelgo lehen ministro Netanyahuk baldintza berriak jarri dituela. Iran su-etenaren alde agertu da, baina Israel “zigortzeko eskubidea” aipatu dute, uztailaren 31n Hamaseko buruzagi Ismail... [+]


Emazteari eraso zion ertzainak tratu txarrak ea lehenagotik ematen zizkion ikertzen ari da Fiskaltza

Ertzaina emakume bezala erregistratu zen Trans Legearen bitartez, baina inori ez zion aldaketaren berri eman. Fiskaltzak uste du indarkeria matxista leporatzetik libratzeko asmoarekin aldatu zuela sexuz.


Kongok espero du tximino baztangari aurre egiteko adina txerto emango dizkiola Mendebaldeak

Kongoko Errepublika Demokratikoa ari da gehien jasaten tximino baztanga edo mpox-en epidemia. Urtea hasi zenetik 16.700 kasu atzeman dituzte, eta ia 600 pertsona zendu dira herrialdean; gehien-gehienak, haurrak.


Hainbat gizon atxilotu dituzte asteburuan indarkeria matxistagatik

Tuteran 30 urteko gizon bati 23 urteko bikotekideari erasotzea leporatu diote, eta Ondarroan 31 urteko gizon bati lankide bati ukituak egitea, herriko osasun etxean. Bilboko jaietan bi sexu eraso salatu dituzte, eta Donostian 20 urteko gizon bat atxilotu dute, hiriaren... [+]


2024-08-20 | ARGIA
Osakidetzan tratamenduari ekin nahi dioten transek psikiatriatik pasa behar dutela salatu dute

Hainbat kolektibok salatu du Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatean arreta jasotzen duten transei lehen harrera psikiatrikoko profesionalek egiten dietela, horrek transak patologizatzen dituela eta harrera endokrinoak egin beharko lukeela. Harrera endokrinoak... [+]


2024-08-20 | Euskal Irratiak
Bigarren etxebizitzen kontrako aldarria entzun da Miarritzen

Etxebizitzen %20 baino gehiago jadanik bigarren etxebizitzak dira Ipar Euskal Herrian. Larrialdi klimatikoaz sentsibilizatzeko lau hilabetez, Nantesetik abiatu Alternatiba txirrindula itzulia, kostaldean zen aste buruan.


Eguneraketa berriak daude