Estatutua baino gehiago bozkatuko dute katalanek

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Kataluniako estatutu berriak azken urtean sortutako burrunba eta gero, katalanek igande honetan, hilak 18, bozkatuko dute haren alde edo aurka. Baina, bertako kaleek ez dute horrelakorik islatzen ia. Afixa gehienak kale-argietan txukun-txukun zintzilikatu dituzte, Malevichen erakusketa edo The Whoren kontzertua iragartzen dituzten kartelen alboan. Noizbehinka panel bakan batzuk ere badira, horietako asko hutsik. Katalunian kanpaina diskretu eta mugatuak egiteko joera -afixei dagokienez, behintzat- azken bizpahiru hauteskunde kanpainetan dagoeneko nabari zela esan digute. Nonbait, ia inor ez dago prest erratza eta kola hartu eta hormak papereztatzeko.

Passeig de Gràcian behera ICV eta, bereziki, CiUren baiezkoak nagusitzen dira, baina Gran Via de les Corts hartu eta ezezkoa gailendu da, ERCrena lehenik, PPrena aurrerago. Ramon Llull Unibertsitateko Komunikazio Zientzien Fakultatera sartu eta tabernan inork ez du estatuturik edo erreferendumik aipatzen. Azterketetan dira ikasleak, horien artean Natalia eta Adriá. «Ez pentsa azterketa garaitik kanpo ere Estatut-aren inguruan gehiegi eztabaidatu dugunik, beste lehentasun batzuk ditugu» dio Nataliak. Biak joan den hilabetean etxebizitza arazoaren aurrean Espainiako Estatuko hainbat hiritan gazteek burututako mobilizaziotan izan ziren eta Bartzelonakoan lelo nagusia «Etxebizitza gehiago eta Estatut gutxiago» izan zela kontatu digute. Nataliaren kasuan «Estatut gutxiago» horrek abstentzioa esan nahi du: «Alderdi guztietako politikoek eman duten ikuskizun negargarriaren ondoren, ez dute ahaleginik txikiena egitea ere merezi». Adriáren kasuan aldiz «Estatut gutxiago» horren itzulpena ezezko bozka da. Nataliak PPk eskatzen duena bozkatuko duela gogorarazi dio. «Ezezkoa da, ados, baina ez da ezezko berdina -erantzun dio Adriák, -ezezkoa modu positiboan ulertzen dut nik, gainera: estatutu deskafeinatu horri ezetz esatea, sistema finantziario bidezkoago baten alde egitea da, erabakitzeko eskubidearen alde, autodeterminazioaren alde...».


Inkestek baietz diote

Bi pertsonari galdetzea ez da nahikoa errealitatearen isla jasotzeko eta, hain zuzen, inkestek baiezko emaitza argia aurreikusten dute igandeko kontsultan. Duela hilabete egindako galdeketetan baiezkoa %60 inguruan zebilen eta Noxa institutuak La Vanguardia egunkariarentzat egindako azken inkestan %70 arte igo da. Ezezkoa beti ibili da inkestetan %20 eta %30aren artean eta azken honetan %23an kokatu da. Abstentzio handiaren beldur baziren ere, parte hartze datuak apurka gora egin dute eta %57an dira orain.

Komunikazio Zientzien fakultate honetan irakasle den Francesc Marc Alvaro kazetari eta analista politikoak subiranistatzat du bere burua eta ez da baiezkoa eskatzen duten alderdiekiko hurbil sentitzen -PSC, ICV eta CiU-. Baina aldeko bozka emango du: «Bi aukera txarren artean hain txarra ez dena aukeratuko dut, ikuspuntu pragmatiko hutsetik». Inguruan baditu ezezkoaren aldekoak, Hector Lopez Bofill zuzenbide konstituzionaleko irakaslea, esaterako. Lopez Bofillek dio haustura demokratikoa bilatu behar dela, otsailaren 18ko manifestazioko olatu subiranista aprobetxatuz. Ezezkoa olatu hura areagotzeko erabil liteke.

Francesc Marc Alvaroren ustez, ordea, «hausturarako ezezko hori errealitatean existitzen ez den mugimendu batean oinarritzen da; Kataluniako gizartea ez dut horretarako prest ikusten. Ezezkoa geure burua paretaren kontra jotzea da».

Maragall presidenteak dio estatutu berria datorren 30 urtetarako izango dela eta horrek jende asko beldurtzen du. «Nik, baiezkoa emanda -dio Alvarok- ez dut 30 urterako kontraturik sinatuko. Autonomien Estatua etengabeko eztabaidan egonda, eta gobernu zentralean gehiengo absolutua ez dagoen bitartean, edozein momentutan ireki daiteke aldaketa berriak sartzeko aukera».


Norena da ezezkoa?

Pere Ortega historialariak zalantzak ditu oraindik. Ezezko bozkarako arrazoi ugari ikusten du: «Hasiera-hasieratik planteamendu akats bat egon da, nire ustez. Pujolen 23 urteen ondoren, ezkerreko hiruko gobernuak itxaropen handiak sortu zituen politika sozialean beste maila batera iristeko. Baina gobernua osatu eta hurrengo egunean estatutuarekin sartu ziren buru belarri. Presaka ibiltzeko beharrik eta eskaera sozialik ez zegoen». Estatutak legegintzaldia hasieratik hipotekatu izana Kataluniako ezkerraren porrota izan da Ortegarentzat.

CiUk prozesuan hartutako protagonismoa, Mas-Zapatero negoziazioak suposatu zuen traizioa eta Madrilen testuak izan zituen beherapenak ezezkora daramate Pere Ortega. Baina arriskua ere ikusten dio bozka negatiboari: «Prozesuak higadura politiko ikaragarria ekarri du eta eztabaida zabalik mantentzea arriskutsua izan daiteke. Gainera, beldur naiz ezezkoak, azkenean, ERCri kalte eta PPri mesede egingo ote dion».

Iritzi berekoa da Francesc Marc Alvaro: «ERCk hasieran eskatutako boto baliogabeak ez zuen inor pozik uzten. Baina haren alde egin zutenek garbi zuten ezezkoa PPrena zela. Orain ERCk nola kalkulatu behar du bere ezezkoa zenbatekoa den? Astelehenean Rajoyk ez du onartuko ezezko portzentajea subiranista denik; azkenean, berak kapitalizatuko du ezezko subiranista hori».

Aipatutako La Vanguardiako inkestak datu esanguratsuak zehazten ditu ezezkoaren inguruan. PPko botoemaile naturalen artean %69ak agertu du ezetz esateko asmoa, eta %20ak estatutuaren alde egingo du. ERC bozkatu ohi dutenen artean, berriz, %35ak soilik bozkatuko du alderdiak eskatzen duena, hots, ezezkoa; baiezkoa %45en aukera izango da.


Estatutua ez beste guztia

Prozesu guztian zehar, Kataluniako gizarteak edukiaren inguruko informazio falta salatu izan du. Egun ere gehiengoak ez du garbi onartu behar den testuaren edukia. Eta erreferendumaren kanpainak ere ez du horretan lagundu. Kanpainaren lehenengo egunean CiUko Artur Mas-ek udazkeneko hauteskundeak irabaziz gero ondorengotza zerga kenduko zuela agindu zion hainbat enpresabururi. Hortaz, hauteskunde autonomikoen aurrekanpainan gaude, erreferendumaren kanpainan baino. «Denak denen kontra»ko dinamika nagusitu da: ERC CiUren aurka; CiU ERCren eta PSCren aurka; ICV, berriz, ERC eta CiUren aurka; PSC PPren aurka; eta PP beste guztien kontra.

Kanpainako leloek argi utzi dute hori. PSCren kanpaina gogor kritikatu dute PPren kontrako aipamen zuzena egiten zuelako -azkenean, afixetan «si» soil bat ipintzea erabaki dute-. Baina ez da hori beste alderdiak zuzenean erasotzen dituen lelo bakarra. Irratirako ERCren iragarkietan «Artur Mas-ek gezurra esan digu; Alfonso Guerrak iseka egin digu» entzun daiteke.

Francesc Marc Alvarok dio, azkenean, igandean estatutuaren edukia ez beste guztia bozkatuko dela: «Batzuek Maragall edo Zapateroren alde bozkatuko dute, beste batzuek PP izorratzeko edo Kataluniako gobernua zigortzeko, Mas-Zapatero akordioaren kontra edo Caroden alde».


Abstentzioaren beldur

Maiatzaren bigarren astean Generalitatek eskatutako inkesta batek zioen orduan hautesleen %24ak soilik agertu zuela bozkatzera joateko asmo ziurra. Pere Ortegarentzat kezkagarria litzateke partehartze baxua: «Batetik, defizit demokratikoa dakarrelako eta, bestetik, emaitza baiezkoa izanda ere, abstentzio handiak estatutua debaluatuko lukeelako. Eta ezkerreko ikuspuntutik kaltegarria litzateke hori. Baiezko garbiak ezkerreko hiruko gobernua berregiteko aukerak zabalduko lituzke; baiezko ahulagoak aldiz, CiU-PSC koalizio gobernua ekar dezake».

Dena den, kontuan izan behar da erreferendumetan ohikoa dela partehartze baxua eta, azken datuen arabera, abstentzioa 1979ko estatutuaren erreferendumean emandakoaren antzekoa izan daiteke: 79an hautesleen %59k bozkatu zuen eta oraingo inkestetan partehartze datuak apurka gora egin du %57ra iritsi arte. Francesc Marc Alvaroren ustez, «ongi pentsatuta, perbertsio ikaragarria da, baina estatutuaren edukiaren gainetik beste hainbat gauza bozkatzeak, hain zuzen, jende gehiago mobilizatuko du».

Seguruenik, igandean estatutuak azterketa gaindituko du. Politiko katalanek, ordea, udazkenean aurkeztu beharko dute eta ikusteko dago nork gaindituko duen. Gutxienez, inork ezingo die leporatu berau prestatzen berandu hasi direnik.


Azkenak
2025-03-28 | Sustatu
La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko du Puntueus-ek

Azken aldian, asteburuetan, Internet ez dabil ondo. Hasieran, zaila zen webguneei ezarritako blokeoen zergatia ulertzea; orain, badakigu Espainiako La Ligak agindu zituela, futbola modu ilegalean emititzea saihesteko. La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien... [+]


Abenduaren 27an Bilbao Arenan milaka euskaltzale batzeko dei egin du Kontseiluak

Bilbon eginiko aurkezpenean iragarri dute ekitaldia, euskarari "arnas berri bat emateko eta behar duen indarraldia gorpuzten hasteko" lehen urratsa izango dela nabarmenduta. Euskaltzale guztiei, baina, oro har, "justizia sozialean eta gizarte kohesioan aurre... [+]


“Ez genuen komunik, ez urik, ez argindarrik... eta hori ere kendu digute!”

Aljeriatik datoz Mohamed eta Said [izenak asmatuak dira], herri beretik. “Txiki-txikitatik ezagutzen dugu elkar, eskolatik”. Ibilbide ezberdinak egin arren, egun, elkarrekin bizi dira Donostian, kale egoeran. Manteoko etxoletan bizi ziren, joan den astean Poliziak... [+]


Olatz Salvador
Konfort gunea

Olatz Salvador
Noiz: martxoaren 15ean.
Non: Deustuko jaietan.

------------------------------------------------

Martxoak beti du deustuarrontzat kolore berezia; urtero ospatzen ditugu jaiak, San Jose egunaren bueltan. Bi asteburu bete festa, eta urtetik urtera Deustuko... [+]


Intza Gurrutxaga Loidi, EHE-ko kidea
“Oldarraldiaren aurrean, hainbat administraziotatik, adibidez, koldarraldia dator”

Euskal Herrian Euskarazek manifestazioa deitu du apirilaren 6rako, 11n EHEko bi kide epaituko dituztelako. Hiriburuetatik autobusak antolatzen ari dira. Bi helburu bete nahi dituzte, batetik, epaituak izango diren bi kideei babesa erakustea, eta bestetik, euskararentzat justizia... [+]


Bidasoako haur eta gazteen psikiatriako kontsultaren itxierak haserrea piztu du

Pazienteek Donostiara joan behar dute arreta jasotzeko. Osasun Bidasoa plataforma herritarrak salatu du itxierak “are gehiago hondatuko” duela eskualdeko osasun publikoa.


2025-03-28 | Irutxuloko Hitza
Metroaren lanetako gainkostua 33,3 milioi eurokoa dela adierazi du Eusko Jaurlaritzak

EH Bilduk galdera sorta bat erregistratu zuen Eusko Legebiltzarrean Donostiako Metroaren igarobideko lanen gainkostua argitzeko. Informazio hori atzo jakinarazi zuen Susana Garcia Chueca Mugikortasun sailburu sozialistak.


Ezkabako ihesaldia gogoratzeko, La Fuga mendi-martxa

Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.


2025-03-28 | ARGIA
200.000 euro lortzeko kanpaina abiatu du Integrazio Batzordeak

Seaska Sarean inklusio egoeran dauden 165 ikasleei laguntza bermatzeko hasi dute kanpaina, antolaketa propioa eratuta. Frantziako Hezkuntza Ministerioaren jarrera salatu dute kanpaina aurkezteko prentsaurrekoan, behar bereziak dituzten haurren inklusiorako baliabide... [+]


Atzera bota dute Zaragoza eta Araba arteko goi tentsioko linearen proiektua

Martxoaren 19an amaitu zen proiektua aurkezteko epea, baina Errioxako PSOEk adierazi du Forestalia enpresak "interesa baztertu" duela. Enpresak bi parke eoliko eraiki nahi zituen Aragoiko lurretan, baina oraindik ez ditu lortu baimenak eta hori dute egitasmoa... [+]


AEBn ekoizten ez diren autoei %25eko muga-zergak ezarriko dizkiela iragarri du Trumpek

Muga-zergak apirilaren 2tik aurrera ezarriko dira eta altzairuari eta aluminioari ezarritakoei batuko zaizkie. "Gurekin negozioa egiten duten eta gure aberastasuna eskuratzen duten herrialdeei ezarriko dizkiegu", AEBetako presidenteak adierazi duenez. 


2025-03-27 | Arabako Alea
Greba mugagabea hasi dute Gasteizko lorezainek

%90eko jarraipen "ia erabatekoa" izan du grebak, sindikatuen arabera. Gasteizko parkeak, lorategiak eta eraztun berdea mantentzen dituzte Enviser azpikontratako 90 langileek.


Borrokak balio du: Israel Premier Tech, ez aurten, ez inoiz

Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]


Eguneraketa berriak daude