Makina bat kontu


Yantze ibaiak poluzio kezkagarria du

Txinako ibairik luzeena da Yantze eta Xinhua informazio-agentzia ofizialaren arabera, bertako urak potentzialki oso kantzerigenoak omen dira. Ibaia mendebaldean, Qinghai probintzian, Tibeten ondoan jaiotzen da eta 6.300 kilometro egiten ditu Shangain itsasoratu aurretik. Bere ibilbidean 180 hiri zeharkatzen ditu eta Txinako ur erabilien %40 jasotzen du, hauetatik %80 tratatu gabeak.

Ibaiaren ekosistema kinka larrian dagoela iragarri berri dute adituek eta garai bateko espezieen erdia jada desagertu dela adierazi dute. Shangaiko uren horniketa bide bakarra dira Yantzeko urak eta dudarik ez dago oso arriskutsuak izan daitezkeela Shangaiko biztanleentzat.

Yantze mundu mailako hirugarren ibairik luzeena da eta zoritxarrez ez da Txinan poluzio arazoa duen ibai bakarra. Joan den urteko azaroan Txinako iparmendebaldean dagoen Harbin hiriko lantegi batean gertatutako leherketaren eraginez bentzenoa isuri zen Songhua ibaiko 80 kilometrotan eta ondorioz, hiria hainbat egunetan ur edangarririk gabe geratu zen. Orain bi aste autoritate txinatarrek Guangdong probintzian uraren poluzioaren aurka hartutako neurriek huts egin zutela adierazi zuten.

Une honetan Txinako 300 milioi biztanle baino gehiago ur edangarririk gabe dago eta basamortuak urtez urte lur gehiago hartzen du; une honetan lurren %27tik gora hartu du jada eta arazo horri aurre egiteko hegoaldetik iparralde lehorrera ura ponpatzeko proiektuak aztertzen ari da gobernu txinatarra, baina ponpatu beharreko ura kantzerigenoa denez...


Sateliteetako irudiak giza eskubideen irudi

Sateliteek oso eginkizun desberdinak izaten dituzte. Gehienetan zientzia helburuak dira lortu nahi izaten direnak, baina kasu gutxi batzuetan ustekabeko helburuak ere lortzen dira. Lerro hauetan azalduko dugun kasuak giza eskubideekin zerikusia du. Hain zuzen ere, Zimbawen joan den urteko ekainean gertatutako giza desplazamendu ilegal bat baieztatzeko balio izan dute. Nola jakin da desplazamendu ilegalen berri? Bada bi argazki alderatuz. Satelite batek 2002. urtean Zimbawen dagoen Porta Farm-en argazki bat atera zuen eta bertan etxe pilo bat ikusi zitezkeen. Aldiz, 2006ko martxoan satelite berak leku berari atera zion argazkian ikus daiteke etxeak suntsituta daudela eta landaredia lekuaren jaun eta jabe egin dela.

Hau adibide bat baino ez da eta hainbat erakunde zientifikok, sozialek eta GKEk elkarrekin proiektu bat abian jarri dute mundu mailan eskubideak urratzen diren hainbat leku satelite bidez kontrolatu ahal izateko.


Azkenak
“Udala legez kanpo ari da errolda ukatzen gasteiztar behartsuenei”

Erroldarik gabe izaterik ez ekimenak Gasteizko Udalaren bi barne dokumentu eman zituen argitara urtarrilaren 30ean. Udalerrian erroldatzeko irizpide murriztaileak jasotzen dira bertan, “bidegabeak eta ilegalak”, eragilearen esanetan, herritar baztertuenen kaltetan... [+]


2025-02-10 | Behe Banda
Barra warroak |
Gaia atera

Batzuetan ez dakit gehiegi ez ote den. Pipa janean gaudela, beste edozer gauzaz hitz egiten gaudela, gaia ateratzea. Ozen hitz egitea gustatzen zaigu guri, ia isilunerik ez uztea, ahotsak teilakatzea, zeinek handiagoa botatzea. Hitz egitea bakoitzak bereaz, bakoitzak... [+]


2025-02-10 | Hala Bedi
[Hala bideo] Palestinaren aldeko eta Israelen aurkako oihua ozen entzun zen ostiralean Gasteizen

Ehunka pertsona mobilizatu ziren Maccabi Tel Aviv talde israeldarrak Gasteizen jokatu duela gaitzesteko. «Israelgo Estatuaren normalizazioari» ekarpena egiten diola kritikatu diote Baskoniaren zuzendaritzari.


Save the children, saldu bonbak

Pilar Kaltzada Zedarriak taldeko kidea da. Urtarrilaren 15ean taldeak armagintza industria bultzatzeko hurrengo urteotan egongo den “aukera bikaina” aprobetxatzera deitu zuen, oihartzun handia izan zuen ekitaldi arranditsuan. Gasteizkoak talde antimilitaristaren... [+]


2025-02-10 | Amanda Verrone
Euskal Herriko lurra deskolonizatu:
Euskara agroekologikoa da

Horrela eman diogu amaiera deskolonizazioari buruzko lantaldeari, joan den azaroan Arraia-Maeztun (Araba) egin ziren “Euskal Herrian ekofeminismoak gorpuzten” topaketen baitan. Lurraldearen defentsaren hainbat espresioren babesleku izan zen, ideia emankorren hazitegi... [+]


2025-02-10 | Irati Diez Virto
Izotz arotik hona, endemismoa kolokan

Azken glaziazioan Euskal Herriko lurraldea zapaltzen zuten mamutek, leizeetako hartzek, bisonteek eta baita hienek ere. Elur iraunkorrera eta hotzera egindako animalia horiek desagertu egin ziren baldintza glaziarrekin batera. Baina dinosauroen desagerpenaren garaian ugaztun... [+]


2025-02-10 | Jakoba Errekondo
Migranondoa, beste bat etxerako

Mingrana urrutitik ekarritako fruitua da. Punisagarra da mingrana edo alesagarra edo alegorria edo milagrana edo xokorra edo granada: Punica granatum. Punica izena latinetik dator, eta “punicum malum” izenaren laburdura da, eta punicum horrek Poenus edo Phoinikes du... [+]


2025-02-10 | Garazi Zabaleta
Herrizoma
Gasteizko elikadura sarea eraldaketarako tresna

Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]


ANALISIA
Aznarrek lagundu diola Aitor Estebani?

Aitor Esteban izango da EAJko EBBko hurrengo lehendakaria eta jeltzaleek salduko dute horrela, zuzendaritza berrituta, buruzagitza berria prest dagoela alderdiaren berrikuntza prozesuarekin jarraitzeko.


Udaltzainen hizkuntza eskakizunen aurkako oldarraldia Donostian, Astigarragan eta Usurbilen

Donostiako Udalak 2024ko irailean helegitea jarri zuen, urte bereko urtarrilean epaileek bi udaltzainen B2 hizkuntza eskakizuna baliogabetu zutelako. EAEko Auzitegi Nagusiak helegitea ez du tramitera ere bideratuko, “kasaziorako interes objektiborik” ez dagoelako... [+]


“Mezu faxistak” zabaltzen dituen EHUko Arabako Campuseko irakaslea salatu du Ikamak

Gasteizko EHUko Farmazia Fakultateko irakasle batek sare sozialetan “mezu faxistak” zabaltzen dituela salatu du Ikama ikasle taldeak. Joan den irailean, EHUk Leioako Campuseko irakasle bat kanporatu zuen sare sozialetan zabaltzen zituen mezuengatik.


Eguneraketa berriak daude