Ariketa fisikoa, osasun iturri
Ariketa fisikoa egiteak hainbat muskulu martxan jartzea esan nahi du, eta horrekin batera gorputz osoak erantzuten du, muskuluei oxigeno eta energia edo janari gehiago eskaintzeko, eta ariketaren ondorioz sortzen diren beroa eta hondakin metabolikoak kanporatzeko. Ariketa fisikoa. Osasunaren talismana izeneko liburuaren arabera, asko eta oso mesedegarriak dira ariketa fisikoaren eraginak:
- Gaixotasun kardiobaskularren heriotza-tasa gutxitzen du, eta odoleko profil lipidikoa -koipeak, kolesterola eta abar- hobetzen da.
- Hipertentsio arteriala atzeratu edo gaitzari aurrea hartzen dio, eta jadanik hipertentsoak direnetan tentsioaren zifrak gutxitu egiten ditu.
- Pertsona helduetan diabetesa izateko arriskua gutxitzen du. Azukre eta karbohidratoak erretzen laguntzen du.
- Pisuaren kontrola eta gantzen kanporatzea errazten ditu, horrek dakarren mesede estetikoarekin.
- Hesteetako iragapena hobetu eta hesteak libratzea edo hustea errazten du. Bizimodu sedentarioak, aldiz, arazo horiek areagotzen ditu.
- Gaixotasun infekziosoak ez harrapatzeko, gorputzaren erresistentzia gehitzen du. Gorputza indartu egiten da.
- Minbizi batzuk (bularrekoa edo kolonekoa) jasateko arriskua gutxitzen laguntzen du.
- Gaitasun funtzionala eta muskuluen erresistentzia hobetzen ditu, eguneroko bizimoduan, lanean edo aisian egin beharreko jardueretarako; giltzaduren funtzioa hobetu eta artrosiaren agerpenari aurrea hartzen dio.
- Insomnioa prebenitu eta hobetzen du; estresa kontrolatzen laguntzen du; irudi pertsonala hobetzen du, optimismoa gehitu eta antsietate edo depresioaren sintomak hobetzen ditu.
- Ibiltzea, igeri egitea, bizikletan ibiltzea, yoga, gimnastika... bezalakoak ariketa fisikoa egiteko modu errazak dira. Baina ariketa erregulartasunez egin behar da, 45 minututan, astean 3 aldiz.
Ariketa fisikoak gorputzari 3 mailatan eragiten dio: maila zentralean -bihotzak eta birikek oxigenoa gorputz osoan barrena hedatzen duten bitartean-, maila periferikoan -arteriek eta muskuluek osatzen dute maila hau-, eta nerbio-sistemaren gain -aurreko bi mailak koordinatzen dituena-.
"Gure bizitzak haienak baino garrantzitsuagoak dira", esan dio Israelgo armadako soldadu batek Israelgo komunikabide bati.
Joan den uztailean, hilabete batez, 127 gaztek 400 kilometroko espedizioa oinez egin dute Euskal Herrian gaindi. Abenturazale haiek Jzioquitarrak deitzen dira eta 30 egunez, 27 herri bisitatu eta hainbat euskal eragile ezagutu dituzte. Aurten, EuskarAbenturako helburuak aise... [+]
EAEko hiru hiriburuetan udako jaiak ospatzearekin batera, etorri dira, berriz ere, ostalaritzako patronalaren kexuak jai herrikoien aurka. Gipuzkoako Ostalaritzaren elkarteak Gipuzkoako Foru Aldundiari eskatu dio Arabakoaren bidea jarraitzeko, eta txosnei eta kale saltzaileei... [+]
Palestinarekin Elkartasuna ekimenak antolatu du Aste Nagusian Israel borrokatu lelopean. Bilboko Aste Nagusiaren bezperan, ostiralean, 19:00etan, egingo dute mobilizazioa.
Poloniako Fiskaltza Nazionaleko bozeramaileak adierazi du euskal kazetaria oraindik formalki akusatu ez badute ere, “legearen arabera auzi-ihesean akusatua” izan daitekeela. Gonzalez preso trukean sartzeko erabakia Washingtonetik etorri zen, baina Poloniako zerbitzu... [+]
Donostian jaioa, urte mordoxka bat Alkizan eman zituen bizitzen, baserri batean. Inguratzen zuen naturak lilura sortzen zion. Margolari gisa egin da ezagun, nagusiki.
Hamasen erasoaren ezohiko muntak, eta Israelgo gerra-kabineteak hari emandako erantzunaren desmasiak zerikusi zuzena dute ondorio geopolitikoen sakonerarekin. Ekialde Ertainean eta nazioarteko aliantzetan aldaketak eragin ditu genozidioak: Israelek zer irabazi eta galdu du?... [+]
Munduko bigarren gizonik aberatsena, Elon Musk, gezurrak eta mezu sektarioak hedatzen, propaganda egiten ari zaio Donald Trumpi, inkestek gero eta gehiagotan diotenean Kamala Harris izango dela AEBetako hurrengo presidentea.
Gutxienez 10.000 hektarea kiskali dira Atenasetik gertu, eta dozenaka etxe eta enpresa kiskali dira, EFEk jaso duenez. Greziako Gobernuak suteei aurre egiteko laguntza eskatu dio Europar Batasunari.
Zortzi pertsona atxilotu dituzte Nafarroan, beste biak, berriz, Gasteizen. Horrez gain, Algortako Portu Zaharreko jaietan gertatutako sexu eraso bat salatzeko elkarretaratzea egin dute, astelehenean.
Zirrara eta pasioaren eroale da Arantxa Orbegozo Txitxi (Tolosa, 1962). Bizitza darama eskuetan eta hura eskaintzen dio zuzentzen zaion edonori. Atleta izan da, txirrindularia, eta bere buruari proposatu dizkion beste hainbat diziplinatan aritua. Hala eta guztiz ere, benetan... [+]
96 urterekin eman du azken hatsa. Nafarroa Garaian zein Euskal Herri osoan, mendizaletasunaren aitzindarietako bat izan zen, Angel Oloron senarrarekin batera.
Abuztu hasierarekin batera, bero, idorte eta su arriskuak altuak dira mendiguneetan. Arriskuen murrizteko nahian, 2021tik, Lapurdi eta Nafarroako mendigunea osatzen duten hiriek zonbait protokolo eta konbentziotan elkartu dira, mugaz gaindi. Horien artean, “Gure... [+]