Ariketa fisikoa, osasun iturri
Ariketa fisikoa egiteak hainbat muskulu martxan jartzea esan nahi du, eta horrekin batera gorputz osoak erantzuten du, muskuluei oxigeno eta energia edo janari gehiago eskaintzeko, eta ariketaren ondorioz sortzen diren beroa eta hondakin metabolikoak kanporatzeko. Ariketa fisikoa. Osasunaren talismana izeneko liburuaren arabera, asko eta oso mesedegarriak dira ariketa fisikoaren eraginak:
- Gaixotasun kardiobaskularren heriotza-tasa gutxitzen du, eta odoleko profil lipidikoa -koipeak, kolesterola eta abar- hobetzen da.
- Hipertentsio arteriala atzeratu edo gaitzari aurrea hartzen dio, eta jadanik hipertentsoak direnetan tentsioaren zifrak gutxitu egiten ditu.
- Pertsona helduetan diabetesa izateko arriskua gutxitzen du. Azukre eta karbohidratoak erretzen laguntzen du.
- Pisuaren kontrola eta gantzen kanporatzea errazten ditu, horrek dakarren mesede estetikoarekin.
- Hesteetako iragapena hobetu eta hesteak libratzea edo hustea errazten du. Bizimodu sedentarioak, aldiz, arazo horiek areagotzen ditu.
- Gaixotasun infekziosoak ez harrapatzeko, gorputzaren erresistentzia gehitzen du. Gorputza indartu egiten da.
- Minbizi batzuk (bularrekoa edo kolonekoa) jasateko arriskua gutxitzen laguntzen du.
- Gaitasun funtzionala eta muskuluen erresistentzia hobetzen ditu, eguneroko bizimoduan, lanean edo aisian egin beharreko jardueretarako; giltzaduren funtzioa hobetu eta artrosiaren agerpenari aurrea hartzen dio.
- Insomnioa prebenitu eta hobetzen du; estresa kontrolatzen laguntzen du; irudi pertsonala hobetzen du, optimismoa gehitu eta antsietate edo depresioaren sintomak hobetzen ditu.
- Ibiltzea, igeri egitea, bizikletan ibiltzea, yoga, gimnastika... bezalakoak ariketa fisikoa egiteko modu errazak dira. Baina ariketa erregulartasunez egin behar da, 45 minututan, astean 3 aldiz.
Ariketa fisikoak gorputzari 3 mailatan eragiten dio: maila zentralean -bihotzak eta birikek oxigenoa gorputz osoan barrena hedatzen duten bitartean-, maila periferikoan -arteriek eta muskuluek osatzen dute maila hau-, eta nerbio-sistemaren gain -aurreko bi mailak koordinatzen dituena-.
Erroldarik gabe izaterik ez ekimenak Gasteizko Udalaren bi barne dokumentu eman zituen argitara urtarrilaren 30ean. Udalerrian erroldatzeko irizpide murriztaileak jasotzen dira bertan, “bidegabeak eta ilegalak”, eragilearen esanetan, herritar baztertuenen kaltetan... [+]
Batzuetan ez dakit gehiegi ez ote den. Pipa janean gaudela, beste edozer gauzaz hitz egiten gaudela, gaia ateratzea. Ozen hitz egitea gustatzen zaigu guri, ia isilunerik ez uztea, ahotsak teilakatzea, zeinek handiagoa botatzea. Hitz egitea bakoitzak bereaz, bakoitzak... [+]
Ehunka pertsona mobilizatu ziren Maccabi Tel Aviv talde israeldarrak Gasteizen jokatu duela gaitzesteko. «Israelgo Estatuaren normalizazioari» ekarpena egiten diola kritikatu diote Baskoniaren zuzendaritzari.
Pilar Kaltzada Zedarriak taldeko kidea da. Urtarrilaren 15ean taldeak armagintza industria bultzatzeko hurrengo urteotan egongo den “aukera bikaina” aprobetxatzera deitu zuen, oihartzun handia izan zuen ekitaldi arranditsuan. Gasteizkoak talde antimilitaristaren... [+]
Horrela eman diogu amaiera deskolonizazioari buruzko lantaldeari, joan den azaroan Arraia-Maeztun (Araba) egin ziren “Euskal Herrian ekofeminismoak gorpuzten” topaketen baitan. Lurraldearen defentsaren hainbat espresioren babesleku izan zen, ideia emankorren hazitegi... [+]
Azken glaziazioan Euskal Herriko lurraldea zapaltzen zuten mamutek, leizeetako hartzek, bisonteek eta baita hienek ere. Elur iraunkorrera eta hotzera egindako animalia horiek desagertu egin ziren baldintza glaziarrekin batera. Baina dinosauroen desagerpenaren garaian ugaztun... [+]
Mingrana urrutitik ekarritako fruitua da. Punisagarra da mingrana edo alesagarra edo alegorria edo milagrana edo xokorra edo granada: Punica granatum. Punica izena latinetik dator, eta “punicum malum” izenaren laburdura da, eta punicum horrek Poenus edo Phoinikes du... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Aitor Esteban izango da EAJko EBBko hurrengo lehendakaria eta jeltzaleek salduko dute horrela, zuzendaritza berrituta, buruzagitza berria prest dagoela alderdiaren berrikuntza prozesuarekin jarraitzeko.
Donostiako Udalak 2024ko irailean helegitea jarri zuen, urte bereko urtarrilean epaileek bi udaltzainen B2 hizkuntza eskakizuna baliogabetu zutelako. EAEko Auzitegi Nagusiak helegitea ez du tramitera ere bideratuko, “kasaziorako interes objektiborik” ez dagoelako... [+]
Gasteizko EHUko Farmazia Fakultateko irakasle batek sare sozialetan “mezu faxistak” zabaltzen dituela salatu du Ikama ikasle taldeak. Joan den irailean, EHUk Leioako Campuseko irakasle bat kanporatu zuen sare sozialetan zabaltzen zituen mezuengatik.