Kanpo-zorra


2007ko otsailaren 21ean

Klub pribatua da gaur egungo Europa. Ez dio edonori sartzen uzten, eta edonola ere sarrera lortzen duena, bizirik heltzen baldin bada, kanporatua izango da, jatorriko lurraldera edo itsaso zabalera, berriro ere ozeanoan gal dadin. Jarrera ankerragorik ezin da asmatu. Gaur egungo hiritar europarrek ez dute txintik ere esango hori guztia beren begietatik aparte egiten baldin bada. Baina ez dago horretarako eskubiderik. Are bidegabeagoa da kontutan hartzen bada Europaren kanpo-zorra. Bai, kanpo zorra Europak beste lurralde askorekiko duena baita, eta ez alderantzizkoa, sarritan esan ohi den legez. Kanpo-zor horri esker aberastu baita Europan aberatsa dena, eta orain, aldiz, berak sortutako pobreei ateak ixten dizkie gupidarik gabe.

Ez da harritzeko jarrera, nolanahi ere, Europaren beraren intrahistoriari begiradatxoa ematen baldin badiogu. Europar Batasuna lortzeko bidean agertu diren zailtasun ugariak ez dira harrigarri, orain batu beharreko Estatuak itsaslapurren eta lukurreruen tradizioan osatu direnean. Elkarri lapurreta edo mila triskantza eginez. Inoiz kitatu ez diren zorrak. Gaur egun ere, nonahi aurki daiteke horien arrasto urrunago edo hurbilagokoa. Ikus ditzagun zenbait adibide: Brusela omen da Europar Batasunaren hiriburua, hiri zabala, etnia eta hizkuntza anitzetako biztanleria duena; hirian zehar paseatzen duenak Petit Sablon izeneko lorategi txiki zaindu batekin egingo du topo, loretsu eta alai udaberrian, eta aintzira garden baten ondoan, harrizko eskultura bikoitz ikusgarria; oinetako plaka handi batek adierazten du haren esanahia: "Egmont eta Hornes heroiei, Albako dukeak sententzia bidegabean zigortu eta 1568.eko ekainaren 5ean Bruselan burua moztuz erailak". Inperio espainiarrak flandestarren aurka egindako sarraskiaren oroimena. Ez zen berau Bruselako sarraski bakarra izan, Errege frantziarrek ere hiriburua guztiz txikitu baitzuten kanoi-bonbaz, gaur Grand Place dagoen lekua lurrarekin berdinduz. Baina batzuena eta besteena gainditu eta Estatu belgikar propioa eratu zenean, bertoko agintariek ere modu bertsuan eutsi zioten lukurreruen tradizioari, eta Leopold II belgikarren erregeak Afrikaren zati handi eta aberatsa, Kongo Librea izenaz gainera, finka pribatu gisa administratu zuen, eta hango biztanle guztiak esklabu moduan maltratatu. Gehiago kostatu zitzaien, beraz, beltz afrikano hauei Estatu independente mailaraino heltzea, 1960 urtera arte lortu ez zutena, eta gerora ere Belgikak ez die aurreko zorrik ordaindu, gosez eta gerraz hiltzen ikusi dituen arren. Eta metropoli zaharreraino heltzen direnek ez dute harrera onik aurkitzen. Azken eskandalua Antwerpen hiri flamenkoan gertatu da: 18 urteko gazte arrazistak emakume eta haur beltza tiroz erail ditu, hirian hedatua den giro arrazistari segika.

Beste adibide europar bat Greziakoa dugu; gaur Atenas bisitatzen duenak, iragandako garai klasikoetako oroimenaren ondoan, hiriburu pobretu eta nahiko kaotikoa aurkituko du. Behinolako edertasunaren bila Akropolisa bisitatzen duenak, laster nabarmenduko du Perikles zenaren obra ederretatik oso gutxi gordetzen dela, eta nabarmenagoa dela hutsa Partenoiaren friso behinola ederretan edo Erekteoi deitu tenpluko kariatideetan. Jakingo du, horrela, lord Elgin gobernadore britainiarrak lapurtu zituela bertatik eskultura gehienak eta Londresen saldu, eta Museo Britainiarrak gordetzen dituela gaur, zor hau ere benetako jabeei itzultzeko batere asmorik agertu gabe.

Europan ez dago, beraz, gaur nor den Estaturik, era horretako zorren bat ez duenik; Etiopian gaur gosez hiltzen ari diren milaka haurrek historia ezagutuko balute, Italiara begira jarriko lirateke seguruenik. Baina ez da beti denboran urruti joan behar era horretako zorren jatorria ikusteko. Estatu espainiarrak Saharari dion zorra ez da aspaldi sortua, baina mingarriena zera da: orain Marokoko erregeari ordaindu izana, sahararrak eremu latzean abandonatuz. Evo Moralesek egiten duenaz kexatuko dira gero.


Azkenak
Orkatz Gallastegi preso politikoak EPPK utzi du

Berangoko euskal preso politikoa Zaballako espetxean dago gaur egun eta bertatik helarazitako idazkian Euskal Preso Politikoen Kolektiboa utzi duela iragarri du.


2024-12-24 | Julene Flamarique
Airearen kutsadurak 1.270 heriotza eragin zituen 2022an EAEn, Europako Ingurumen Agentziaren arabera

NO2 eta PM2.5 partikulak bezalako kutsatzaileei aurre egiteko hobekuntza planik ez dagoela salatu du Ekologistak Martxan elkarteak. Trafikoa murriztea eta airearen kalitatea hobetzeko alternatiba jasangarriak lehenestea galdegin du.


Turkiak 120 argitalpen kurdu debekatu ditu azken hiru asteetan

Editore Kurduen Elkarteak abenduaren 22an egin zuen salaketa: azken hiru asteetan Turkiako agintariek kurduei buruzko 120 liburu, aldizkari, egunkari edo bestelako argitalpen debekatu dituzte, Duvar hedabide kurduak jakinarazi duenez.


Garraio publikoa doan izango da 12 urtez azpikoentzat, duela bi urte bideragarria ez bazen ere

Garraio publikoak erdi prezioan jarraituko du datorren urtean ere, Espainiako Gobernuak bere hobarien parteari eutsiko diola iragarri ostean.


Amaya Zabarte zauritu zuten ertzainen arduradunak identifikatu nahi ditu epaileak

Realaren eta PSGren arteko futbol partidu batean larri zauritu zuten zalearen kasuan, epaileak onartu du familiaren abokatuek egun hartako bideo irudi guztietara sarbidea izatea. Oldarraldian parte hartu zuten ertzain taldeetako arduradunak identifikatzeko ikerketa ere eskatu du.


Santa Klausen ejertzito antikapitalista

Kopenhage, 1974ko abenduaren 18a. Eguerdiko hamabietan ferry bat iritsi zen portura eta bertatik 100 Santa Klaus inguruz osatutako taldea lehorreratu zen. Antzara erraldoi bat zeramaten haiekin. Asmoa “Troiako antzara” moduko bat egitea zen, eta, hirira iristean,... [+]


Eski estazioetako festibaletan kutsadurak goia jotzen du

Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]


2024-12-23 | Estitxu Eizagirre
Jaurlaritzak onartu duen planaren aurka mobilizatu da EH Bizirik
“Egungo eredu kapitalista gainditzea ezinbestekoa da larrialdi ekologiko eta energetikoari aterabide bat aurkitzeko”

Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]


2024-12-23 | ARGIA
Hiru lagunek osatutako lehendakaritza izango du Seaskak

Erik Etxartek, Sophie Layusek eta Antton Etxeberrik osatutako lehendakaritzak ordezkatuko du Peio Jorajuria, 2019tik Seaskako lehendakari dena.


2024-12-23 | Julene Flamarique
Vidalina Morales, nekazaria eta ekintzailea
“Kaleetan gerra tankeak ikustea normalizatu dugu, gerran egon gabe ere”

Santa Marta komunitateko (El Salvador) ADES Garapen Ekonomiko eta Sozialerako Elkarteko presidentea da Vidalina Morales. “Rol horretatik harago, ingurumen ekintzailea ere banaiz, giza eskubideen defendatzailea eta emakume baserritarra; hainbat urtez borrokan egon diren... [+]


2024-12-23 | Julene Flamarique
Emakumeak nola bortxatu aholkuak partekatzeko 70.000 partaideko Telegram kanal bat atzeman dute Alemanian

Mundu osoko 70.000 gizonek baino gehiagok hartzen dute parte emakumeak nola drogatu eta bortxatu hitz egiteko txat-talde batean. Alemaniako ARD irrati publikoko bi kazetarik egin dute ikerketa urtebetez eta erakutsi dute kasu batzuetan biktimak bikotekideak, arrebak eta amak... [+]


2024-12-23 | Ahotsa.info
“HTX-k bukatzen du bere zikloa, baina oraindik daude borrokatzeko eta aldarrikatzeko motiboak”

HTX ROCK jaialdiaren azken-aurreko edizioa izanen da abenduaren 28an, eta Atarrabiako herrian ospatuko den azkenekoa, alegia.


Hegoaldean 222 milioi euro gastatu dira Espainiako Loterian, sarietan jasotakoa baino bost bider gehiago

Gabonetako Loteriaren datuak eman berri ditu Espainiako Gobernuaren menpeko Estatuko Loteriak eta Apustuak elkarteak. Horien arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan batez beste 84,33 euro gastatu ditu herritar bakoitzak, eta nafarrek, berriz, 53,38 euro, EiTBn irakur daitekeenez... [+]


2024-12-23 | ARGIA
Zaballako espetxeko funtzionarioek “ezkutuko greba” hasi dutela salatu dute zenbait presok

Hainbat euskal presok salatu duenez, Zaballako espetxezainek "ezkutuko greba" hasi dute, haien erdiak gaixotasun baja hartuta. "Ezkutuko greba honen bitartez, 'zerbitzuaren gabeziak' salatzea dute helburu, baina benetako greba bati ekin ez, eta preso... [+]


Eguneraketa berriak daude