Estatut: nahi eta ezin


2021eko uztailaren 19an
Tinelleko Akordioa ez zen bakarrik gobernu programa bat; ez zen PSC, ERC eta ICVren arteko gobernua osatzeko hitzarmen huts bat. Zerbait gehiago izan nahi zuen. Barrura begira, nazioa egiteko eta hezur-mamitzeko beste eredu bat nahi zuen izan. Hain zuzen, ezkerreko katalanismoaren eredu integratzailearen eskutik pujolismoak azkeneko hogeita hiru urtetan suposatu zuen ereduaren alternatiba gisa ikusten zuten beraien burua. Independentistak eta federalistak bat eginda ustezko katalanismo berri horren inguruan; naziogintza eta ezkerreko politika uztartu nahi zituena, alegia. Kanpora begira ere hiruko gobernuak Estatuko botereekiko harreman berriak lantzea zuen helburu. Espainiaren plurinazionaltasunaren izenean Kataluniak bere leku propio eta eraginkorra lortu nahi zuen estatu espainiarraren gidaritzan. Dudarik gabe, ekimen honek saio berri bat suposatzen zuen eta egiaren izenean esan behar da hasieran ikusmin eta ilusio handiak sortu zituela. Ez zegoen tamaina berdineko aurrekari historikorik, gerra garaiko ezkerreko gobernua kenduta. Beraz, ilusiotik at, inongo berme objektiborik ez zeukan «laborategiko» esperimentu honek. Izan ere, Kataluniako sozialisten eta errepublikanoen artean ez baitzegoen politikagintzan hurbiltasun praktiko handirik. Egiaren izenean esan behar da, aurreko arrazoi horiek kontuan izanda ere, Tinelleko Akordioa posible egin zuen arrazoi sendoenetako bat Aznar presidentea izan zela. Hobeto esanda, hark ordezkatzen zuen espainiar erasoa izan zen akordiorako akuilua.

Begi-bistakoa da apustu politiko honek izaera estrategikoa zuela eta ondo ateraz gero, dudarik gabe, aldaketa sakonak eta joera berriak eragingo lituzkeela Katalunian eta Estatu mailako politikagintzan. Eragin zitzakeen joera berri horien munduan murgilduta honako bi hauek azpimarratuko nituzke. Alde batetik, Tinelleko hitzarmenak PSCren subiranotasuna indartzen zuen PSOErekiko, horrek berarekin ekarri zitzakeen larrialdi eta krisi politiko guztiekin. Bestalde, Esquerraren bilakaera politikoa azkartu zezakeen, independentismo ideologikoaren esparrutik federalismoaren itxura juridiko-politikoa har dezakeen subiranotasun pragmatiko baterantz. Zer esanik ez bilakaera hau ere ez zegoela krisialdietatik libre azken gertakizunek ongi erakutsi diguten bezala.

Gauza jakina zen hiruko gobernuaren apustuak berarekin zeramala CiUren protagonismoaren ahultzea eta, beraz, normaltzat jo beharko genuke Artur Masen erakunde politikoa ez zela geldirik egongo egoera berriaren aurrean, eta ahalegin guztiak eta bi egingo zituela hirukoaren baitan orratzak sartzeko.

Indartzen eta ahultzen zituen joera politiko horiek ikusita, normala da baita ere pentsatzea hiruko gobernu horrek ez zuela PSOEren barruko jende askoren babesa eta laguntza jasoko. Adibidez, gizartearen gainetik, eta kasu konkretu honetan katalandar hiritarren borondatearen gainetik, berdintasunaren izenean, Estatuaren funtzioa jartzen dutenena. Alegia, sozialista jakobinoena. Korronte horretakoa ez izanagatik ere, hiruko gobernua ez zen Felipe Gonzalezen gustukoa, aukerak baino arriskuak gehiago ikusten bai zizkion. Maragall presidentea zen ekimen honen euskarririk nagusiena, Carod Rovirarekin batera. Zapaterorena, berriz, ikuskizun zegoen, batez ere kontuan izanik hirukoa osatu zenean bera oraindik ez zela Espainiako gobernuburu, eta orduan eman zion babesa oposiziotik emandakoa zela. Gero nabarmen gelditu da Zapaterok, arrazoi asko medio, CiUren protagonismo politikoa indartzea erabaki zuela momentu batetik aurrera, jakitun izanik gainera, estrategia horrek krisian jar zezakeela hiruko gobernua. Urtarrilaren 21ean, Artur Masekin Estatut berriaren inguruan egindako akordioa izango da Zapateroren irizpide aldaketaren seinalerik nabarmenena. Egun horretatik aurrera gertatutako guztiak hirukoaren nahia eta ezina besterik ez du adierazten. Batez ere, Esquerra Republicanako buruzagien ingenuitatea eta umekeria politikoa. Izan ere, errepublikanoen haserrearen arrazoi nagusi-nagusia ez baita estatutu berriarekiko desadostasuna -begi-bistakoa da hori ere badagoela- baizik eta Zapateroren eskutik CiUk eta batez ere Artur Masek hartu duten protagonismoa. Urte batzuk pasatzen direnean, segur aski ohartuko dira non eta zertan sartu zuten hanka.


ASTEKARIA
2006ko maiatzaren 28a
Azoka
Azkenak
2024-12-21 | Iñaki Lasa Nuin
Pagadiak

Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.

Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]


Elkar mugituz?

Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.

Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]


Gobernu berriaren aurrekontu neoliberal zaharrak

 Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.


Israelek hildako 17.000 haur palestinarren izenak irakurriko dituzte Iruñean 30 orduz jarraian

Ekimena abenduaren 28an egingo da Iruñeko Baluarte plazan. Goizeko 11:00etan ipuin irakurketa antolatu du Yalak La diverxa Cris ipuin kontalariarekin eta, ondoren, 12:00etatik aurrera, BDZ (Boikota, Desinbertsioa eta Zigorra) ekimenak antolatuta egingo da irakurketa.


2024-12-20 | Nekane Txapartegi
Izartxoak *, arriskutsuak patriarkatuarentzat

Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]


Siriako Arabiar Errepublikaren amaiera

Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]


2024-12-20 | Sonia González
DSBEren ‘humilladeroa’

Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]


2024-12-20 | Hiruki Larroxa
Irribarre egin, murtxikatu eta isildu

Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]


Globo morean

Ztandap
Nork: Mirari Martiarenak eta Idoia Torrealdaik.
Noiz: abenduaren 6an.
Non: Durangoko San Agustin kultur gunean.

------------------------------------------------------

Laugarren pareta hautsi eta zuzenean, zutik eta beldurrik gabe interpelatzen du publikoa stand... [+]


Kongo eta kobaltoa
Zertarako gaude prest konektatuta jarraitzeko?

Balio digu ilunabarrarekin azken erretratu hori ateratzeko. Edo istant batean ordaintzeko barrako zerbitzariari eskatu berri diogun marianitoa. Eta ze arraio, Levi’sak imitatu nahi dituzten praken atzealdeko poltsikoan ezin hobeto datoz. Horretarako ere balio du... [+]


2024-12-20 | Xalba Ramirez
Xabier Badiolaren gitarra: zaharra zena, berri

Xabier Badiola
Xabier Badiola
Gaztelupeko Hotsak, 2023

-------------------------------------------------

Ea, ba. “Gaur egungo musika” musika deitzen zaio erritmo kutxa elektroniko bat duen edozeri, eta, klaro, horrela ezin da. Lerro hauetan saiatu izan gara... [+]


Eguneraketa berriak daude