Agur eta ohore, Galbraith jaunari


2021eko uztailaren 27an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

La música militar nunca me supo levantar" esaten zuen Paco Ibañezen abesti batek Olimpia antzokian, 1968ko maiatzaren garai berezi hartan. 1968an, ikasleen inguruan hitz egiten zenean argi zegoen zertaz ari ziren, eta era berean, langile-klasea ezaguna zen.

Azken hilabete hauetan, CPEren inguruan, Frantzia kalera irten da berriz ere, ikasleak eta langileak barne. Egia da bestetik, orain, langileak "sindikatu" bezala definitzen ditugula, horregatik, langile-klasea sindikatuen errepresentatzaile bihurtu da. Zentzu honetan, azken urteetan badirudi bitarteko sindikalak direla maiatzaren 1ean kaletan zehar ibili direnak, langileek jai egin duten bitartean.

Garaiak izugarri aldatzen ari dira, eta aldaketa honetan ez da langile-klasea bakarrik aldatu, merkatuaren ekonomia ere gero eta gehiago liberalizatu da, "globalizazio","deslokalizazio" terminoak, gure eguneroko lengoaian arruntak bihurtzen ari dira, beraien benetako definizioek zer dioten garbi ez dugun bitartean. Azkenean, eta buruari astindua eman eta gero, uste dut hitz guzti horiekin egoera jakina definitzen saiatzen direla; orain enpresak ez baitira zirenak, langileak ere ez, eta batik bat, lan erlazioak aldatu dira hau da, etekin edo mozkina gero eta kontzentratuagoa dago, esku gutxiagoetan, eta azken hauek gero eta ikus ezinagoak dira. Zer esango luke gaur egun Adam Smith-ek!

Eta bitartean, Andoni Egañak BECen esan bezala, denak -eta denok esango nuke nik- Ikea-ra, ez aulki baten bila, aukeran dagoen zerbaiten bila baizik. A ze pagotxa! Bestetik, administrari politikoa, azal lodiko hori, hemen edo han finkatu nahian, enpresa bere aldera eramanez, diru-laguntzei begira, zergen bidezko etekinean pentsatzen duen bitartean, gu, langileok, askotan benetan garena izanez: kontsumitzaileak.

"Har ezazu dirua eta korri" dio Woody Allenen filma batek, eta nolabaiteko arrazoia bazuela eta duela iruditzen zait. Har ezazu dirua eta korri gastatzera, xahutzera, gozatzera. Solidaritatea? Ah, baina ez ezazu festa izorratu, gaur Opus Dei berak ere ez duela santutasuna lanarekin justifikatzen eta.

Eta horrela dihoakigu. Pixkanaka zerbitzuko gizarte batean bihurtzen ari gara, edo hobeto esanda, zerbitzatutakoak. Maiatzaren 1a? Sindikalistak mugitu daitezela, horretaz bizi dira eta. Berriz diot, horrela dihoakigu.

Batzuetan Berthol Brechten lerroak errezitatu beharrean sentitzen dut nire burua: "lehenik batzuk eliminatzera joan ziren, eta gero beste batzuengana" gogorazten zaigu. Baina talde horietako partaide ez ginenez, ez ginen arduratu guregana etorri ziren arte, eta orduan, ez zegoen norengana jo laguntza eske.

Psikiatra batek adierazi zuen bezala, erdi-esklabu bihurtzen ari gara kontsumitzen dugun horretan, gure behar edo ezbeharrei kontsumitu beharrez erantzunez. Azken hau lortzeko, gure lan indarra saltzera prest gaude eta saltzeko behartasunean aurkituko gara, gurpil zoro batean eroriz, ondorioz, Karl Marxek esaten zuen bezala, kapital bati on eginez, zeinek gogoz ikusten gaituen lan eta lan, ezinbestekoak ez diren gauzak eros eta erosi ahal izateko.

Azken finean, homo consumator horretantxe bihurtu gara. Horregatik maiatzaren 1a, 1968ko maiatza bezain arrotza eta urrun ikusten dugu. Gizarte konpromisoa edo lanean ardura, Biblian dagoen madarikazioan bihurtu dugu "Comerás con el sudor de tu frente" nahiz eta zenbaitzuek "Con el sudor del de enfrente" egiteko asmoa eta ahalegina izan.


Azkenak
Ongi etorri, Judimendi eskola

Zinez txalogarria, eskolako irakasle talde jakin baten borondatez, eta zenbait gurasoren inplikazioz, A ereduko ikastetxe estigmatizatu bat D ereduko eskola bilakatzeko abian jarri duten prozesua Gasteizko Judimendi auzoan. Honela, posible egiten ari dira Araba, Bizkaia eta... [+]


2025-03-12 | Nicolas Goñi
Errumanian meatzaritzak eskuin muturra bultzatu eta krisi instituzionala piztu du

Errumaniako presidentetzarako kandidatu ohia Călin Georgescu, aurten berriro iragan behar diren hauteskundeetara erregistratzera zihoalarik, Poliziak atxilotu zuen otsailaren 26an. Egozten dizkioten krimenetarik bat “ordenu konstituzionalaren aurkako ekimenen... [+]


Hezkuntza Departamentuari ikasgelak ituntzeko plangintza bidezkoa eta legala eskatzen diogu

2025-2026 ikasturterako matrikulazio kanpaina hasi baino bi aste lehenago, Hezkuntza Saileko arduradunengana jo genuen, itunpeko eskoletako gelen ituntze maila ez delako egokitzen demografiaren jaitsierara eta indarrean dagoen lege esparrura.

Hiri gehienetan arazo orokorra... [+]


2025-03-12 | El Salto-Hordago
Lanaren Ekonomia
Fusilak, droneak eta interes ekonomikoak: heriotzaren negozioa

Trumpen garaipenak, Ukrainako gerraren birkokatze geopolitikoa eragiteaz gain, Europaren apustu belikoa agerian utzi du.


Egutegia zilarrezkoa ilargian

Chão de Lamas-eko zilarrezko objektu sorta 1913an topatu zuten Coimbran (Portugal). Objektu horien artean zeltiar jatorriko zilarrezko bi ilargi zeuden. Bi ilargiak apaingarri hutsak zirela uste izan dute orain arte. Baina, berriki, adituek ilargietan egin zituzten motibo... [+]


Boteretsuegia emakumea izateko

Hertfordshire (Ingalaterra), 1543. Henrike VIII.a erregearen eta Ana Bolenaren alaba Elisabet hil omen zen Hatfield jauregian, 10 urte besterik ez zituela, sukarrak jota hainbat aste eman ondoren. Kat Ashley eta Thomas Parry zaintzaileek, izututa, irtenbide bitxia topatu omen... [+]


Ezustekoa Groenlandiako hauteskundeetan: liberal independentistek irabazi dituzte bozak

Agintean dauden alderdiek kolpe gogorra jasan dute emaitzetan: Inuit Ataqatigiit alderdi ezkertiar independentistak eta Siumut sozialdemokratak aurreko hauteskundeetan lortutako botoen erdia inguru galdu dute, oposizioko alderdien onurarako.


2025-03-12 | Mati Iturralde
Gudaren jauntxoak

1986. urtean Espainiako Estatuak NATOn jarraitzearen aurkako botoa eman zuen euskal gizarteak. Denborak ematen duen perspektibak oraindik ez du azaldu zeintzuk izan ziren gizartearen arrazoi sakonak gerra erakundean parte hartzeari uko egiteko.

Felipe Gonzálezen... [+]


Ikusezinak

Martxoaren lehenengo lanegunarekin batera, komunikabideetan azalduko ez diren aldaketak etorri dira EHUn. Azken Lan Publikoko Eskaintzaren ondorioz, ehunka langile –arlo tekniko eta administrazio zerbitzutakoak– orain arte okupatzen zuten lanpostutik atera eta beste... [+]


Bolo-bolo

Bolo-bolo dabil energia berriztagarrien hedapenaren inguruko eztabaida. Sarri askotan, iritsi den proiektu zaparrada desordenatuak eragindako artegatasunak bultzatuta, albiste zein iritzi-artikulu mordoaz gain, hitzaldiak, eztabaidak, mahai inguruak, bideo emanaldiak eta abar... [+]


Elle-aren biya

Lagun asko sumatu dut kezkatuta euskaldun gero eta gutxiagok ahoskatzen duelako elle-a. Haur eta gazte gehienek bezala, heldu askok ere galdu du hots hori ahoskatzeko gaitasuna, idatzian ere nahasteraino. Paretan itsatsitako kartel batean irakurri berri dugu: altxorraren biya... [+]


Lankidetzaren aldeko aldarria

Unibertsitateko ikasleen artean, maiz topatzen ditugu beste lurraldetakoak ere, bereziki gradu ondorengo ikasketetan. Topaketa horiek badira errealitate berriak ezagutzeko bide, baita besteak entzun eta besteez ikasteko parada ere. Garapenerako lankidetzari loturiko gaiak izan... [+]


Mickael Forrest: “Arbasoek ziotena errepikatzen ari gara: gu ez gara frantsesak”

Kanakyko Gobernuko kide gisa edo Parisekilako elkarrizketa-mahaiko kide gisa hitz egin zezakeen, baina argi utzi digu FLNKS Askatasun Nazionalerako Fronte Sozialista Kanakaren kanpo harremanen idazkari gisa mintzatuko zitzaigula. Hitz bakoitzak duelako bere pisua eta ondorena,... [+]


Kanaky Herria
2024: deskolonizaziorako aukera oro sinesgaitz bihurtu zuen urtea

Urte bat beteko da laster Pazifikoko Kanaky herriko matxinada eta estatu-errepresiotik. Maiatzaren 14an gogortu zen giroa, kanaken bizian –baita deskolonizazio prozesuan ere– eraginen lukeen lege proiektu bat bozkatu zutelako Paristik. Hamar hilabete pasa direla,... [+]


Eguneraketa berriak daude