Ohiko trenaren fabore
Leihoan egokitu naiz: oi, lur, oi lur! Ez da Lizardik behiala ikusitako nekazari gizandi idurikorik ageri, berotegi barruan sumatzen da gizon edo emakumeren bat berogailu sistema abian jartzen, hortxe nonbait, udazkena aurreratua dugu eta. Artasororen bat han-hemenka, gehienbat belardiak eta berotegiak. Saihesbide eta ingurabideetako zutabetzarrak, argindar-zutoinak eta guneak, errepideak, ibai-ertzeko belardiak eta berotegiak. Aurreko jarlekuan aurpegi ederreko emakume gaztea daukat, ilea atzera bildua, belarritako txuri biribilekikoa, ondo jantzia, oinetako desberdinak beti, ez dugu inoiz hitz egin, baina jada ezagunak gara, geltoki berean jaisten garenez: nora joaten ote da?
Hara, sartu dira bi emakume prepertziodunak, baserritarrak hortxe-hortxe, oraindik sasoiko baina adinean aurrera: «Hoy bien que le dan a la cale -aizan, gaur hotz zegon benetan-, -bai, elurra a la vista!, orain baserri askotan morroitarako kanpotarrak hartzen ditinate eta lehengoan kontatu zidatenez: alde egin din morroiak harako baserritik eta hurrengo egunean dirua falta: lanean ari zen bitartean ondo, baina ez zinan asko izango, eta alde egin aurretik eskupekoa eraman hark! Kontuz ibili beharra zegon!». How are you beltz batek beste bati, gero beren hizkuntzan hasi dira. Bagoian badira bizpahiru beltz eta beste bizpahiru magrebtar arabieraren dialektoren batean mintzo edo berberez, ez jakin!
Oi, etxe-sail, oi etxe-sail! Gaztelaniaz hiru emakume: «Etxe batek 50 milioi, beste batek 60, nora iritsi behar dugu? Nola ematen dio jendeak buelta hainbeste diruri? Honek ezin du hola segitu! - Batere etxerik ez dutenek ez, baina baten jabe direnek hura saldu eta beste bati helduta aurrera egiten dute, errua geurea da». Beno, jardun hau oso entzuna dut, Berriari begiratu bat emango diot. «- Inork ez zinan espero horiek banatzea: zenbat denbora da ba etxea erosi zutela! Hor niretzat bazegon ezkontzen ez den zerbait: itxuraz pozik ezkondu eta handik hilabete gutxira bereizi: hipokrisia. Emakumea Hendaiara zihoan bizitzera, eta gizona hemen geratzen dun».
Leihora begiratu eta alde batera txalet modukoak, aurrerago etxadi duinak, aurrerago ez hain duinak, solairu gehiegitakoak, merke-itxurakoak, lantegiak, langile-auzoak... ez daukat burua errepidean joan beharrik, auto-ilarak bost axola, euria edo elurra edo izotza egin, batere ardurarik ez; autoa martxan jarriko den kezkatu beharrik ere ez. Gasolina gora eta gora doan honetan patrikarako zein ona den, berotegi-efektua sortzen ez dut laguntzen, errepide berriak egiteak berekin ohi duen natur txikiziorik ere ez, ederra bezain ttipia dugun lurraldean... zerbait eroriko balitzaio emakume aurpegieder honi hizpidea sortzeko -arrazoi duzue, oso aitzakia merkea!-.
Epaitegiko langileak sartu dira. Opor-zubia dute hizpide: halakori ordutegia aldatu diote behin-behinekoa baita, beste halakori ere bai, baina oraingoan ondo egokitu zaio; kontratu-motak eta batez ere opor egunak, opor-zubiak dituzte hizketagai. Behin-behineko edo behin betiko funtzionarioak beti funtzionario esatekotan nengoela, eskularruak erori zaizkio emakume aurpegiederri...
Bai ederra trenean bidaiatzea autoarekin ernegatuta ibili barik, nik: bai ederrak auto azkarrak, auto-lasterketa zirraragarriak berak, tren aspergarri hauen ondoan. Harkaitz Canoren azken ipuin liburua, Neguko zirkua deritzana, bai egokia trenean irakurtzeko: joan-etorri bakoitzean ipuin bat irakurtzeko astia, eta asko gustatukoak birritan bi bidaiatan. - Nik ere irakurtzea gustuko dut, trenean ez, baina!, jarraitu irakurtzen, gusto baduzu!
Zenbatez petrolio, errepide eta auto gutxiago beharko genukeen ohiko trenetan ibilita! Gehiago berriz, astia irakurtzeko edo bidaiakideekin solasteko, entzuteko, ederresteko; leihotik etxe, belardi eta bestelako, urte-sasoien koloreen ñabardurak begi-aukeran ditugula.
Gipuzkoako sorrera buruzko bere doktore tesia aitzindaria izan zen, lurralde historikoen bilakaera ulertzeko. Deustuko Unibertsitateko irakaslea, historialari askorentzat eredu izan da bere lan egiteko eta irakasteko modua. Igande honetan hil da Elena Barrena Osoro historialari... [+]
Gernikako "gazte langileen interes eta beharrei" erantzungo dien proiektu bat martxan jarriko duela adierazi du Egurre Gazte Asanbladak. Eraikina duela hamar urte itxi zuten, eta salatu dute Gernikako Udalak hiru legegintzaldi daramatzala esanez liburutegi bat jarriko... [+]
89 urterekin hil da, Liman, eta idazle perutarraren seme-alabek eman dute haren heriotzaren berri. Gaztelaniazko literaturaren egilerik ospetsuenetakoa izan zen, eta 1960ko eta 1970eko hamarkadetan Latinoamerikan literaturak izan zuen loraldian paper garrantzitsua jokatu zuen... [+]
Euskal Herriko Kontseilu Sozialistak (EHKS) antolatuta, egun osoko jardunaldia egin dute igandean, Bilboko Campos Eliseos antzokian. Hainbat hitzaldik osatu dute egitaraua, eta jardnualdia amaitzeko Bigarrenez Aresti etorkizunaren aurrean antzezlana estreinatu dute.
Bozen lehen itzulian pare-parean geratu ostean, inkesta gehienek aurreikusten zutena baino tarte handiagoa atera dio egungo presidenteak Luisa González hautagai correistari. Oposizioak "iruzurra" salatu eta botoak berriz zenbatzea eskatu du.
Gure amak beti esaten du: “Ez dut sekula ulertu zergatik gertatu zen Lehen Mundu Gerra”. Ez dio batere zentzurik harrapatzen. Ez du ulertzen zergatik inplikatu ziren Europako potentzia zaharrak halako basakeria batean eta ez zaio buruan sartzen nola konbentzitu... [+]
Adierazpen askatasuna aldarrikatzeko eta "eskuin erreakzionarioaren ofentsibari aurre egiteko" batuko dira. Egun horretarako Euskal Preso Politikoen alde antolatua zuten hitzaldia eta ekitaldia salatu du UPNk, eta hura zelatatzeko agindu du Espainiako Audientzia... [+]
Maki gerrillari antifrankistek Euskal Herrian ez zuten presentzia bereziki nabarmena izan, baina batzuk pasatu ziren, baita erregimenaren errepresio bortitza pairatu ere. Guardia Zibilak hiru hil zituen Ibaetan 1947an eta bat Zubietan 1948an, ahaztuta badaude ere.
Ekimenak bakea eta justizia soziala sustatzeko proiektuak finantzatzea du helburu. Sustatzaile diren gizarte mugimenduek mezu argi bat bidali diete gobernuei eta armagintza industriari: "Ez dugu gerraren konplize izan nahi".
"Eskatu txanda eta egingo dugu bat zurekin", esan dio estudioetatik ari den esatari prestu eta animatuak Bilboko kaleetan dabilen berriemaile gazteari. Aurkezlea entzuleei zuzendu zaie segituan. "Bien bitartean, Iruñera goaz...". Han zabaldu dute linea... [+]
Hainbat lorpen kolektiboan soilik egin daitezkeela esaten denean, lerro artean joan ohi da behin kolektiboan pentsatu, gogoetatu eta eztabaidatu ondotik heldu ohi direla, heltzekotan. Baina zerbait lortzeko, ezinbestekoa da pentsatzen jartzea. Ez baitira gauzak besterik gabe... [+]
Urtearen hasieran, Zedarriak taldeak "defentsaren" industriari buruzko "eztabaida irekitzearen" alde egin zuen publikoki (baita nuklearrari buruz ere), eta Eusko Jaurlaritzak berehala egin du bat horrekin. Lehenik, Mikel Torres lehendakariorde eta Ekonomia... [+]
Gaur aurkezten dugun intsektuaren izen zientifikoak, besteak beste, bi gauza azaltzen dizkigu: alde batetik, gorria dela (ez erabat) eta ez duela hegorik. Okerrak ez dira biak ala biak, baina gorria ez da bere kolorazio bakarra, eta hegoak ere izan baditu, baina beraien tamaina... [+]
Apirilak asaba zaharrengana garamatza. Apirila urte osoaren gakoa izango da. Lurrak antolatzea, ongarriketa osatzea, haziak plantatzea, pardak, makilak, sareak, lokarriak atontzea… Hamaikatxo lan bada, sasoi berrirako urratsik handiena, gero uda eta udazkena azkurriz eta... [+]