Mugako monumentuak
Nafarroan monumentutik bada! Baita zuhaitz monumentalak ere. Hauetako batzuk monumentu natural izendatuta daude, hogeita hamar bat: Eraulgo artea, Erralako erkametza, Jauntsarasko haritzak, Austegiako hagina, Zangotzako zumea, Iruñeko sekuoiak, Orbaitzetako hurritza, astigarra eta pagoa…
Intxaurrondoen artean orain arte monumentu izena merezi duen bakarra Erronkariko Gardeko arboltzarra da. Bisita bat merezi du; pixka batean bere itzal izan eta monumentuaren zergatiaren neurrietaz jabetu: ia hogei metro garai, gerrian -lurretik 1,3 metrora- 4,14 metroko perimetroa edo 1,32 metroko diametroa eta, harrigarriena, bere buruaren itzala: 683 metro karratu! Herri osoa ere erromerian bere altzoan ederki hartuko luke, berrehun eskas gardetar dira.
Ofizialki izen hori ez badu ere, monumentu ederra den beste intxaurrondo ikusgarri bat Ierriko bailaran dugu. Irantzuko monastegiaren sarreran. Batzuek 300 urte eta beste batzuek 700 dituela diote. Norbaitek gogor lepatu zuen egunen batean eta gaur ikaragarrizkoa izango zen arbola lorontzi baten gisan utzi digute, enbor motza eta lau adar. Enbor motz horren 4,7 metroko perimetroak inoiz izandako alimaleko intxaurrondoaren berri ematen du. Lepatuta, ordea, adaburu txikia. Irantzutar guztiak bere altzoan hartzeko adina bai, bi teatino besterik ez baitira bizi bertan.
Garai beretsua girotzen digute bi monumentuok, Euskal Herri mediterraniarra eta atlantiarraren arteko muga, garia, mahatsa eta oliba barra barra egiten zuen hegoaldekoa nagusi zenekoa, alegia. Muga horretan bien bizitokiak ez dira nolanahikoak: biak altura beretsuan daude, basoan haritzaren eta pagoaren nagusigoak topo egiten duen mugan. Hainbeste muga, zaildu beharko… Honengatik iraun ote dute monumentuok?
Igeldok eskumen propioak bereganatuko ditu. "Pixkanaka, hurrengo lau urteetan hainbat bloketan antolatuta", azaldu du Gipuzkoako Foru Aldundiak.
78 urterekin hil da ibilbide oparoa izan duen euskaltzalea. Euskal Filologian doktore izateaz gain, hamarnaka lan argitaratu zituen, poesian, nobelan zein saiakeran, baita biografiak eta bertso bildumak ere. Lan handia egin zuen antzerkigintza ikertzen.
Frantziako Gobernuak Espainiakoari baieztatu dionez, Abiadura Handiko Trena ez da Hego Euskal Herrira iritsiko (Irungo loturara) gutxienez 2042 urtera arte. Ez dago Parisen lehentasunen artean.
20 urte zituela, Alberto Flores-Uranga Mutrikutik Idahora (AEB) joan zen artzain. Bakardadean, mendietan galduta, maiz koiote eta hartzak begira zituela."Berriro egingo nuke, zalantzarik gabe", dio, garai haiek gogoratuta.
Aldi baterako erregulazio espedienteak aerosorgailu konpainiak Asteasun eta Zamudion dituen lantegietako langileei eragingo lieke eta batzarrean bozkatuko da aurreakordioa.
Gabonen erroa kristaua dela jakinda ere, erreferentzia katolikorik ez duten kantuak abestea erabakia du (edo eztabaida horretan dihardu) gero eta ikastetxe gehiagok, eskolaren printzipioetako bat laikotasuna dela oinarri hartuta.
.jpg)
Sortu berri duten organoaren eginkizun nagusien artean daude, besteak beste, diskriminazioaren aurkako politikak sortzea, migratzaileen eta gutxiengo etnikoen elkarteen parte hartzea sustatzea, Nafarroako arrazakeriaren egoera globala aztertzea, eta Arrazakeriaren eta... [+]
Alemaniatik etorritako goi kargu batek eman die 655 langileei enpresaren itxieraren berria, ohar bat "hoztasunez" irakurrita, eta langileei “lehiakortasun falta” egotzi die. Langileek presazko bilera eskatu diote BSHko operazio arduradun Pepe Justeri, eta... [+]
“Jaurlaritzak esateko zeukan dena esanda dago txosten horretan” adierazi du asteartean Maria Ubarretxena bozeramaileak, Jaurlaritzak 2019an egindako txostenari erreferentzia eginez. Txosten horretan egiten den kontakizuna “faltsua eta interesatua”... [+]
.jpg)
Atentatua astearte goizean izan da, Kieveko auzitegi batek Kirillovi Ukrainako tropen aurka arma kimiko debekatuak erabiltzea leporatu eta hurrengo egunean. 300 gramo TNTko karga zuen lehergailuak, eta Errusiak jazotakoa argitzeko ikerketa bat jarri du abian.
Palestinatik aberriratu eta urtebetera, Espainiako Gobernuak jakinarazi du familien harrera programa ez duela gehiago finantzatuko eta aterpetxe eta hostaletako egonaldia abenduaren 31n etengo diela. Urtarriletik aurrera Gasteizko Udalak Gazako bost familien ostatuaren gastuak... [+]
Hego Koreako presidente Yoon Suk Yeol-ek abenduaren 3ko arratsean gerra-legea ezarriz sutu zuen krisi politikoa itzaltzetik oso urruti dago oraindik. Nahiko argi badago ere kolpea sustatu zutenak ez direla irabazten ari. Oraingoz.
.jpg)
Bilboko ikastolako ikasle eta ikasle ohien talde batek zentroko irakasle baten partetik jasandako sexu abusuak zerrendatu ditu, eta komunikatu baten bidez salatu du ikastetxeak gizona babestu duela. Gertakariak azalera atera direnean ikastolak “beren burua zuritu besterik... [+]