Hosto berri
Euskal Herrian, ezinezkoa
Hartan, hamalau bat urteko gazte-talde bat sartu da bi irakasle gidari dituztela. Hogeita hamar bat neska-mutil dira guztira. Elizaren ezker aldeko lehen aulki-ilaretan eseri dira. Irakasleetako batek zirkin egin dio nesketako bati. Neska ikasleen aurrez aurre jarri da. Paper batzuk atera ditu karpeta batetik. Ez dago urduri, egiten dituen keinu eta mugimendu guztiak natural-naturalak ateratzen zaizkio. Elizaren ezaugarri artistikoei buruz hasi da hizketan. Ondo prestatua du gaia, jario gozo eta bizkorra du, oso bakanetan begiratzen du apunteetara. Ikaskideek arretaz segitzen dituzte neskaren argibideak. Eta naturaltasun osoz. Nabarmena da ohituta daudela halako ekitalditara. Aldian behin ikasleren batek eskua jaso eta galderaren bat egiten dio neskari, hark ere jario handiz eta natural. Galdera guztiei erantzun die neskak. Saioak hogei bat minutu iraun du. Bukatu denean, neska-mutilak elizan sakabanatu dira, talde txikitan, neskak esandakoak hobeto begiratzeko.
Neskaren jardun jariotsuak eta galderaren bat egin dutenenak ahoa bete hortz utzi du nirekin den laguna. «Hori, Euskal Herrian, ezinezkoa!», atera zaio.
Italiarrek hiztun fama dute. Berezkotik ere izango dute, jakina, baina Italiako eskolak garrantzi handia eman dio beti ahozkotasunari. Italiako eskoletan ohikoa izan da beti deklamatzea, klasekoen aurrean gairen bati buruz mintzatzea, testuak buruz ikastea, debateak egitea, beti ere hizkeraren jarioa zaindu eta bizitzeko.
Elizatik irten eta, elkarri hitzik egin gabe, terraza batean eseri gara laguna eta biok. Eskatu ditugun bi Nastro Azzurroak ekarri dizkigute. Etsipenak jota eta isilik segitzen dugu. Seguru nago «Hori, Euskal Herrian, ezinezkoa!» generabilela kabutan. Eta baita gure gaztetxoen jardun zangalatrabatsua, etena, motela -eta erronkatsua- ere.
Korporatibismoa deitzen zaio elkartasunerako jarrera bihotz zabal horri, eta hitzaren erabilera hori berri samarra bada ere -berez, korporazioak sortzea helburu duen sistema sozio-ekonomikoari deitzen zitzaion hala oraintsu arte-, korporatibismoaren gaitza ez da berria. Adibide bat baino gehiago ditugu literatura klasikoan, filosofoen protesta bat ere barne Alejandro Handiak esku-lanik ez egitea kritikatu zielako. Baina gogoratzen dudan kasurik bitxiena hemezortzigarren mendekoa da. Ezaguna da Voltaire filosofoa Prusiako Federiko IIaren adiskide mina izan zela. Ezaguna, halaber, bien arteko urtetako adiskidetasuna eten egin zela momentu jakin batean. Gutxi ezagutzen dena, hausturaren motiboa da. Voltaireren Luis XIVaren mendea liburuak izan zuen, antza, errua. Bertan, Le roi soleil delakoaren meritu begi-bistakoak txalotzeaz gainera, filosofoak gogor kritikatzen ditu haren autoritarismoa, megalomania eta erregetzaren zentzua. Federiko II mindu egin zuen liburuak, baina ez Voltairek Luis XVIari buruz esandakoak oker zeudelako, errege bat -ia ehun urte lehenagokoa!- modu zorrotz hartan epaitzera ausartu zelako baizik.
Ibilian-ibilian eta ikusitakoak ikusita, egia izango da erregeak direla korporatibismoaren premia handiena dutenak. Eta gizarte honek, gupidaren gupidaz baitago gupituta monarkiaren egoera txit gupidagarriarekin, urtero-urtero ospatzen du Errepublikaren eguna errege jatorra eta monarkia probidentziala ezertan kritikatu gabe.
Egia bada irudi batek mila hitzek baino gehiago balio duela, lau argazki horiekin egindako foileto hitzik gabea argitaratzeko proposatuko nioke gure unibertsitateari. Manual egokia litzateke historia garaikideko klaseetan. Edo semiotikakoetan. Edo publizitateari buruzkoetan. Edo psikiatriakoetan…
Baina unibertsitateak liburua argitaratuko ez balu ere: irudiok gure begi-ninien memorian gelditu dira garai jakin baten adierazgarri.
Su-etenarekin itxaropentsu? Bai, baldin presoen egoera konpondu beharrezkoak ez badu hildakoen memoria ahultzen, estaltzen.
Su-etenarekin kezkarik? Bai, baldin alderdietako oilarren kezka bakarrak nork bere oilategia zaintzea badu helburu.
Su-etenak izango du atzera bueltarik? Ez. Bai, zera. Nola ba! Ezinezkoa da! Baina ezetz esaten genuen eta aurrekoan ere oraingo konbentzimendu berdintsuarekin...
Goethek zioen inor hasten zitzaionean nazioaren arriskuaz edo heriotzaz hizketan, aharrausika hasten zela, uste baitzuen esaten ziotena ez zela abertzalekeria gizentzeko erretorika besterik. Erretorika hori, ordea, desagertuak uste genituen mamuak berpizten eta indartzen ari da Espainiako partean: frankistak, falangistak, joseantonianoak...
Erreketeak ikusten hastea bakarrik falta zaigu…
- Emandako hitzak hitz hartaz fidatu dena konprometitzen du, ez hitza eman duena (Jacques Chirac).
- Italia nire enpresa handiena da (Silvio Berlusconi).
«Tranpa gaizto batera eraman dituzte gure soldaduak, eta ederki kostatu behar zaigu Iraketik irtetea duintasuna galdu gabe. Informazioa ezkutatuz engainatu dituzte eta bertaraino eraman. Bagdadeko komunikatuak berantak dira, faltsuak, manipulatuak. Esan zaiguna baino askoz ere zailagoa eta gogorragoa gertatzen ari da guztia. Gure gobernua, berriz, iritzi publikoak uste duen baino odolzaleagoa eta eraginkortasunik gabeagoa da. Gaur ez gaude batere urruti hondamenditik».
Goiko testua Bushen edo Blair-en aurkariren baten predikutzat hartuko zenuen noski. Orain laurogeita sei urte idatzitako hitzak dira: 1920 urtean Britainiar Inperioak Irak inbaditu zuenekoak. Hitz esanguratsu horiek, berriz, Thomas Edward Lawrence idazle eta espiarenak dira. Arabiako Lawrence gisa ezagunagoa egingo zaizunarenak.
Botereak hori du abantaila: eskarmentua, orotan, besteen bizkar.
Okzitaniako Tolosako elkartea da aipatu kolektiboa eta Frantziako Gobernuak dekretuz desegin zuen 2022an. Orain Estatu Kontseilua gobernuaren erabakia egokia dela berretsi du.
Sare Herritarrak antolatuta, pasa den urtarrilaren 11n Bilboko kaleak bete zituen manifestazio jendetsuaren ondoren, berriz sortu da eztabaida, euskal presoei salbuespen legeriarik aplikatzen ote zaion. Gure iritzia azaltzen saiatuko gara.
Espetxe politikan aldaketa nabarmena... [+]
Duela gutxi think tank izateko jaioa omen den Zedarriak bere 6. txostena aurkeztu zuen. Beren web orrialdean azaltzen dutenaren arabera, zedarriak ebidentea ez den bidea topatzeko erreferentziak dira. Hots, hiru probintzietako jendarteari bidea markatzeko ekimena. Agerraldi... [+]
Eskoziako Lur Garaietara otsoak itzularazteak basoak bere onera ekartzen lagunduko lukeela adierazi dute Leeds unibertsitateko ikertzaileek.. Horrek, era berean, klima-larrialdiari aurre egiteko balioko lukeela baieztatu dute, basoek atmosferako karbono-dioxidoa xurgatuko... [+]
Karen Daniela Ágredok dioenez, atxilotu zutenean berak ez zuen ertzainik zauritu, haiek lurrera bota zuten eta konortea galdu zuen. Ondoren, Ertzaintzaren komisariaren zoruan iratzartu zen eta handik ospitalera eraman zuten.
Hiuzz + Bloñ + Adur
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Iruñeko Aitzina tabernan (Egun Motelak kolektiboa).
--------------------------------------------
Larunbat goiza Iruñean. Neguko eguzkitan lanera doazen gizon –eta ez gizon– bakarti batzuk... [+]
.jpg)
Hizkuntz Eskubideen Behatokiak jaso ditu kexak: bisita gidatuak gaztelania hutsean, eta sarrerako zerbitzuetan ere bai. Bitxia da kontua: baskoien mintzairaren hitzak dituela uste den brontzezko objektua ikustera joan... eta azalpenak gaztelaniaz. Kexek eragina izan dute, eta... [+]
Julen Linazaroso Macsonrisas-eko kideak azaldu duenez, sari-bolek, harrapakin-kutxek eta enparauek bideojokoetan ordu gehiago jokatzea dute helburu. 35 eta 64 urteko pertsonen artean bideojokoen erabilerak gora egin du 2023tik 2024ra, Ipsosek emandako datuen arabera.
Zubiak eraiki Xiberoa eta Boliviaren artean. Badu jadanik 16 urte Boliviaren aldeko elkartea sortu zela Xiberoan. Azken urteetan, La Paz hiriko El Alto auzoko eskola bat, emazteen etxe baten sortzea, dendarien dinamikak edota tokiko irrati bat sustengatu dituzte.
SPRI sozietatearen eraikinaren aurrean elkartuko dira langileak hurrengo asteko ostiralean.
Ostegunean egoera hori ikertzeko eta zuzentzeko eskatu dio EH Bilduk Nafarroako Gobernuari legebiltzarreko osoko bilkuran. UPNk eta PPk bat egin dute eskaerarekin, eta Osasun Departamentuak urtebete du ikerketa gauzatzeko.
Oldarraldi faxistaren aurrean askatasuna leloarekin manifestaziora deitu dute dozenaka herritarrek. Ostiralean —hilak 21— 19:00etan Herriko Plazatik abiatuko da protesta, eta ahalik eta jendetsuena izatea nahi dute deitzaileek, faxismoaren oldarraldiari galga... [+]