Ez fijau!


2021eko uztailaren 19an

Aspaldi kontatua dit lagun batek ondoko gertaera. Egia omen, eta gogoratzen dudan moduan doakizue:

Bere familia arteko norbait baserritik kalera gutxitan jaisten, eta halako batean hor non aurkitzen duen Eibarko kaletan, buru makur, begiak altxatzeko beldurrez. Gure lagun honek hala zihoana ezagutu eta gelditu zuen, galdetuz: "Hi, baina, zer pasetan jak hola joateko?". Eta besteak erantzun: «Mutil, mutil, ez dok ba ikusten orma guztietan zer jarten daben: Prohibido fijar en paredes. Multa». Fijatze hori "fijarse" zelakoan bere erdara urrian eta isunaren beldurrez, hor zihoan, begiak "lurrera" fijatuz.

Ez dakit zer ikusiko lukeen gure lagun honek oraingo honetan gure kaleetan bueltatxo bat eginez gero. Buru makur joan, edo "ormetan fijetan" ibili, antzera jabetuko litzatekeela milaka kartelek diotenaz uste dut, hamaika pintadek esan nahi ote dutenaz. Alde batetik, kartel jartzaileek eta halako pintoreek garrantzi handia ematen diotela euren ahotsaz -mezuaz, hobe- "guztiok" jabe gaitezen diote, baina bestetik noraino den hainbestekoa inportantzia hori zalantzan jartzen digute, idatzitakoak eta ezarritako kartelak zaharkituz, hilabetetan, urtetan hor gelditzen direnean eta ongi "fijatuz" ere, ez dakizu noizko deiaz ari diren, edo ongi etorria eman behar zaion horrek bihar irtengo duen -"Ostegunean, denok plazara"- edo duela bi, hiru edo lau urtekoa den "notizia" denok jakin beharreko "berri" hori. Mezuetan ere berrikuntza gutxi, batenak zein besteenak, eta hala, jaramona ere neurrian.

"Eta zer? -esango du batek baino gehiagok- total, egoera ere bera baldin bada?!". Mezuak berean horregatik dirau. Baina pena ematen du hainbesteko lana -eta batzuetan arriskua- egileak berak ere ez balioztatzea. Bere lana benetan garrantzizkoa irudituko balitzaio, lehengoa kenduko luke berriari lekua egin baino lehen. Hala, tartetxo bat utzi, eta data, egoera edo pertsona "berriaren" arazoaz jabetuko ginateke, hutsune horiek faltan botaz.

Askok dauzkagu gogoan Eibarra joan zen gure lagun horrek bizi izan zituen garaiak eta lehenxeagokoak ere. Egun hauetan lehentxoagoko horietan hormatan fijaturik jartzen ziren kartel eder batzuk ikusteko aukera izan dut. Izan ere, Bartzelonan Errepublika garaiko kartelen erakusketa benetan hunkigarriaz gozatzeko aukera ukan dut pazkoetan. Ez zen teknika berria "propaganda" halako baliabidez egitekoarena -martxoan ere hor zen, hiri berean Toulouse-Lautrec pintoreak margotutako kartelen oso bestelako erakustaldia-, baina oparo heldu zen kartelismoarena Espainiako Errepublika sasoietara. Marrazkia, mezua, ongi zainduz. Bartzelonan kartel horiek ikusita, lehen aipaturikoa etorri bazait gogora, 1931 apirilaren 14a burura datorkidan guztietan sortzen zaidan sentimendu bera ere ailegatu da: ekologiaz, langileen edota emakumeon eskubideez, hezkuntzaz ziren mezuak, gaurkotasun osokoak, eta berriz ere ezer asmatu ez dugunaren sentsazio horrez gain, 1936tik ia gaur arte zenbat lapurtu diguten berriz ere gogora. Garai haietan bizi izan banintzeneko tristura eta larritasun antzeko zerbait eztarriraino. Eta niri, urte horiek pasa eta askoz ere beranduago jaio nintzenari, halakorik badatorkit, nolakoa ote mina esperantzatik hutsera abiarazitakoentzat -heriotzaraino bideratu zituztenen bihotzetan sor zitekeena! Edo, bizirik iraun eta hainbeste lortzeko bidean hasi eta etsipenez elkar bizi behar izan zutenekoena!-. Memoria omen herrien biziraupen duinaren zutabe eta agian, ez dugula ezer asmatu onartuz, bakoitzari bere lekua ematen hasiko bagina? Errazago ote lapurtutakoa berreskuratzea, berandu bada ere?


Azkenak
Raimundo el Canasterori babesa adierazi diote 230 musikarik, eta musikaren bidez boterea kritikatzea zilegi dela aldarrikatu dute

Belako, Chill Mafia, Eñaut Elorrieta, Fermin Muguruza, Ibil Bedi, J Martina, ØDEI, Olaia Inziarte, Nøgen eta Tatxers daude sinatzaileen artean. 237 musikariren zerrenda argitaratu dute.


'Itzal(iko) bagina'
Hemen gezurra nagusi

Itzal(iko) bagina
Taldea: Lokatz Loreak.
Aktoreak: Araitz Katarain, Janire Arrizabalaga eta Izaro Bilbao.
Zuzendaria: Iraitz Lizarraga.
Noiz: otsailaren 2an.
Non: Usurbilgo Sutegi aretoan.

-------------------------------------------------------
 
Bertsoa bertsolaritza,... [+]

Behe Bidasoako eraso faxistak eta Devenir Europeo

Eraso faxistak, xenofoboak edo homofoboak gero eta ugariagoak dira Euskal Herrian ere, eta kezka barreiatu da han-hemenka. Behe Bidasoa da eraso horiek pairatzen dituen eremuetakoa, eta hor, zehazki, eraso edota ekintza gehienak Devenir Europeo (Europaren bilakaera) izeneko... [+]


Argitaratu gabeko 36ko gerrako bideoak eskura jarri ditu Los Angelesko Unibertsitateak

Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.


2025-02-07 | Aiaraldea
Amurrioko Udal Gobernuari entregatu dizkiete Aiaraldea Komunikabidearen dirulaguntza berrezartzearen aldeko 1.700 herritar eta eragileen atxikimenduak

Komunikabideko hainbat langile eta bazkide bertaratu ziren duela astebete Amurrioko Udaleko plenora, dirulaguntza bigarren urtez ezabatu dela salatzeko. Txerra Molinuevo alkateak ez zuen inolako erantzunik eman.


Erorien Monumentuko sinbologia faxista duten elementuak kentzeko eta interpretazio zentroa sortzeko lege proposamena aurkeztu dute

PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.


2025-02-07 | Gedar
Txantreako Eunate ikastetxeko irakasle erasotzaileak alde egitea lortu dute ikasleek

Iruñerriko IAk azaldu duenez, irakasle horrek ikasleak sexualizatu eta bortxaketak justifikatu zituen. Aurreko ostiralean eserialdi bat egin zuten eta sinadura bilketa bat izan dute martxan, irakaslea botatzeko.


2025-02-07 | Uriola.eus
Bi gizonek eraso homofobikoa salatu dute Bilbon

Lauzpabost pertsonak osatutako talde batek jo egin zituzten baita irain homofoboak egin ere.


2025-02-07 | Euskal Irratiak
Ximun Fuchs
“Euskal irainak baitezpadakoak zaizkigu, elbarritu emozionalak ez gaitezen izan”

Le Tampographe Sardon enpresak salgai ezarria du 24 laidoko zigilu-kutxa. Sarean eskuragarri da. Ximun Fuchs aktoreak du hautaketa lana egin, irainak "lan tresna" baitira beretzat.


Aktibismoan osasun mentala zaintzeko zenbait tresna

Aktibisten ezinegonak bildu, eta horiek kolektiboki lantzeko gida bat sortu dute zenbait aktibistek. Besteak beste, estresa, beldurra, frustrazioa eta nekea landu dituzte.


47 urteko gizon batek bere ama hil du Irunen

Atzo eguerdian labanaz eraso zion bere amari Irunen eta Donostiako Ospitalean hil da. Erasotzailea epailearen aurrean deklaratzeko esperoan dago.


Ipar Euskal Herriko lehen indarra izaten segitzen duela ohartarazi du ELBk, botoen %48 jasorik

Otsailaren 6 honetan zenbatu dituzte departamenduko laborantza ganberarako bozak. Biarnoa eta Ipar Euskal Herria biltzen dituen departamenduan lehen indarra izaten segitzen du agroindustriaren sustatzailea den FDSEAk baina indarra galdu du: %54tik %46ra pasa da.


2025eko urtarrila, mundu mailan inoiz erregistratu den urtarrilik beroena

Aurtengo urtarrila 1850. urteaz geroztik beroena izan dugu. Gainera, aurreko hilabeteen joera mantentzen du, azken hemeretzi hilabeteen artean, hemezortzigarrena da bero erregistroak apurtzen. 


Ehunka emakume hil eta bortxatu dituzte Kongoko Errepublika Demokratikoko espetxe batean

Nazio Batuen Erakundeak adierazi duenez, Goma hiria hartu ondoren hango espetxe batean zeuden ehunka emakume bizirik erre zituzten M23ko matxinoek, eta denak hil. Herrialdearen ipar ekialdean borrokan diharduten talde armatuek sexu indarkeria "arma gisa" erabili dutela... [+]


EITBko Euskara Batzordearen adierazpena

Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]


Eguneraketa berriak daude