Estrukturala

Izen bat nolabait mugatzen duen hitza dela adjektiboa dio hiztegiak, eta horregatik, mugapen horiexen bila, emango zitzaion hainbeste buelta ETAk bere su-etenaren nolakotasuna zehazterakoan erabili duen iraunkorra adjektiboari. Beste hau edo hura baino gehiago edo gutxiago ote litzatekeen neurtzen saiatzeko prest dagoenik geratzen da. Interesgarriagoa deritzot, nolanahi ere, Joseba Egibarrek, bere hausnarketaren ondorioz agian, erakunde armatuak erabilitako horren sinonimotzat plazaratzen duena: estrukturala. ETAren su-etena estrukturala izango litzateke oraingoan.

Ez dakit martxoaren 22an iragarritakoari deitura berri hau egokitzen ote zaion. ETAren barnean ez ezik gorenean egon beharko nuke segurantziaz iritzia botatzeko, eta ez da hala, noski. Nagoen lekutik, horrelako zerbaiten sustraian koiuntura politiko nazionalaren nahiz nazioartekoaren ikuspegi berri bat, edota bere garaian erakundeko sei kide preso ezagunek idatzi eta modu iskanbilatsuan ezagutzera eman zen gutunean zetzana bezalako hausnarketa estrategikoa egon beharko lukeela deritzot. Eta irakurri ditudanetan ez dut horrenbestekorik ikusi oraingoz.

Egibarrekin bat etorriko nintzateke, ordea, deitura horrekin adierazi nahi duena elkarrizketa berberean ez ezik aipatu adjektiboa bota aurreko esaldian diona berresteko modua balitz funtsean: Trantsizioaz geroztik bizi izan dugunaren aldean guztiz ezberdina izango den eszenategi politikoa zabaltzen duela su-etenak -egonkortzen den adinean, diot nik-, hainbat jende oraindik ohartu ez bada ere. ETAren borroka armatuaren amaierak euskal politikagintzan -eta agian, Espainiakoan ere bai- aldaketa estrukturala suposa dezakeela pentsatzea bidezkoa baino gehiago ezinbestekoa iruditzen zait niri ere. Su-etenaren -eta, kasu, haren zapuzketaren- eragin politiko sakona azpimarratzera letorke gogoeta hori.

Estruktura aipatzean, ordea, ni behintzat ez naiz ari marko juridiko-politikoan pentsatzen, joko politikoaren protagonista diren talde eta estrategien arteko elkarlotura eta oreka dinamikoan baizik. Markoaren aldaketa, izatekotan, beste alor horretako aldaketaren kumea izango baita, eta ez alderantziz. Eta hor bai ikusten ditudala gure politikariak etxeko lanak egin gabe.

Atzeraezinezko su-eten batek ezker abertzalearentzat erakarriko lituzkeen ondorioez gogoetak aditu ditut, baina gehienak oso axalekoak iruditu zaizkidala aitortu behar dut. Aldaketaren ondorio materialetan geratzen da hausnarketa, ia beti. Ez zaio arretarik eskaintzen egoera berriak, ezinbestean, erakarriko dizkien moldakuntza politiko sakonei: estrategiak, aliantzak, barne egituraketa eta lidergoak… Erresistentzia eta mobilizazioa helburu nagusitzat duen oposizio mugimendu bat, demokrazia errepresentatiboaren instituzio eta moldeetan soilik jokatuko duen korronte bihurtzea zein konplikatua den ohartzeko, badira hamaika adibide Espainiako Trantsizioan, edota urrutiagoko beste hainbat herrialdetan.

"Normaltasunaren" joko-zelai horretan zaharragoak direnei ere erronka latzak ezarriko dizkie, ordea, horrelako aldaketa estrukturalak. Urrutiago joan gabe, Egibarren EAJri. GBBko buruak jada zerbaiten errezeloa baduela nabari ikusten da aipatu elkarrizketan bertan, bere burukideetako batzuen buruhauste nagusia izango litzatekeen "matxarda" -Kataluniako ereduari jarraituz, Zapaterok edota PSEko buruek, ezker abertzalearekin elkartuz, jeltzaleak Eusko Jaurlaritzatik kanporatu ahal izateko egin nahi izan dezaketena- aipatzen duenean. Estrategiari dagokionez, gutxienekoa izango da hori, halaz eta guztiz. ETA jardunean izan den bitartean, abertzaletasuna -maila guztietan- eta biolentziari ukoa beste ezaugarririk ez du behar izan EAJk EAEko hautesleriaren zati mardulena bereganatzeko. Aurrerantzean, ordea, hori ez da horrela izango.


Azkenak
2024-08-14 | ARGIA
Israelek preso palestinarrak erabiltzen ditu tunelak eta eraikinak miatzeko

"Gure bizitzak haienak baino garrantzitsuagoak dira", esan dio Israelgo armadako soldadu batek Israelgo komunikabide bati.


2024-08-14 | Kanaldude
EuskarAbentura: gazteen paregabeko espedizioa

Joan den uztailean, hilabete batez, 127 gaztek 400 kilometroko espedizioa oinez egin dute Euskal Herrian gaindi. Abenturazale haiek Jzioquitarrak deitzen dira eta 30 egunez, 27 herri bisitatu eta hainbat euskal eragile ezagutu dituzte. Aurten, EuskarAbenturako helburuak aise... [+]


Ostalaritza patronalak Gipuzkoako txosnei TicketBai ezartzea eskatu dio Aldundiari

EAEko hiru hiriburuetan udako jaiak ospatzearekin batera, etorri dira, berriz ere, ostalaritzako patronalaren kexuak jai herrikoien aurka. Gipuzkoako Ostalaritzaren elkarteak Gipuzkoako Foru Aldundiari eskatu dio Arabakoaren bidea jarraitzeko, eta txosnei eta kale saltzaileei... [+]


Palestinaren alde mobilizatuko dira Bilboko Aste Nagusian

Palestinarekin Elkartasuna ekimenak antolatu du Aste Nagusian Israel borrokatu lelopean. Bilboko Aste Nagusiaren bezperan, ostiralean, 19:00etan, egingo dute mobilizazioa.


Pablo Gonzalez espioitzagatik ikertzen jarraituko du Poloniak

Poloniako Fiskaltza Nazionaleko bozeramaileak adierazi du euskal kazetaria oraindik formalki akusatu ez badute ere, “legearen arabera auzi-ihesean akusatua” izan daitekeela. Gonzalez preso trukean sartzeko erabakia Washingtonetik etorri zen, baina Poloniako zerbitzu... [+]


Juan Luis Goenaga artista zendu da, 74 urterekin

Donostian jaioa, urte mordoxka bat Alkizan eman zituen bizitzen, baserri batean. Inguratzen zuen naturak lilura sortzen zion. Margolari gisa egin da ezagun, nagusiki.


Ibilbide dekolonialak (I)
Donostia: non gogoa, han ezpata


2024-08-14 | Mikel Aramendi
Israel, Iran eta bi elefanteak

Hamasen erasoaren ezohiko muntak, eta Israelgo gerra-kabineteak hari emandako erantzunaren desmasiak zerikusi zuzena dute ondorio geopolitikoen sakonerarekin. Ekialde Ertainean eta nazioarteko aliantzetan aldaketak eragin ditu genozidioak: Israelek zer irabazi eta galdu du?... [+]


Musk amen-omenka, trumpismoa besarkatzen

Munduko bigarren gizonik aberatsena, Elon Musk, gezurrak eta mezu sektarioak hedatzen, propaganda egiten ari zaio Donald Trumpi, inkestek gero eta gehiagotan diotenean Kamala Harris izango dela AEBetako hurrengo presidentea.


Grezian piztutako suteek hildako bat eta 50.000 pertsona ebakuatu baino gehiago eragin dituzte

Gutxienez 10.000 hektarea kiskali dira Atenasetik gertu, eta dozenaka etxe eta enpresa kiskali dira, EFEk jaso duenez. Greziako Gobernuak suteei aurre egiteko laguntza eskatu dio Europar Batasunari.


Hamar gizon atxilotu dituzte asteburuan, emakumeen aurkako indarkeria egotzita

Zortzi pertsona atxilotu dituzte Nafarroan, beste biak, berriz, Gasteizen. Horrez gain, Algortako Portu Zaharreko jaietan gertatutako sexu eraso bat salatzeko elkarretaratzea egin dute, astelehenean.


Arantxa Orbegozo 'Txitxi'
“Niretzako bidaiarik politenak mantso doazenak dira”

Zirrara eta pasioaren eroale da Arantxa Orbegozo Txitxi (Tolosa, 1962). Bizitza darama eskuetan eta hura eskaintzen dio zuzentzen zaion edonori. Atleta izan da, txirrindularia, eta bere buruari proposatu dizkion beste hainbat diziplinatan aritua. Hala eta guztiz ere, benetan... [+]


Paquita Bretos Andueza zendu da, mendizale aitzindari eta antifrankista

96 urterekin eman du azken hatsa. Nafarroa Garaian zein Euskal Herri osoan, mendizaletasunaren aitzindarietako bat izan zen, Angel Oloron senarrarekin batera.


2024-08-13 | Euskal Irratiak
Aitor Elexpuru: “Larhunen ez dugu gehiago eraiki dadin nahi, baizik dagoena hobe kudeatua izatea”

Abuztu hasierarekin batera, bero, idorte eta su arriskuak altuak dira mendiguneetan. Arriskuen murrizteko nahian, 2021tik, Lapurdi eta Nafarroako mendigunea osatzen duten hiriek zonbait protokolo eta konbentziotan elkartu dira, mugaz gaindi. Horien artean, “Gure... [+]


Eguneraketa berriak daude