Makina bat kontu


Hego Poloan txorien ugalketa atzeratu da

Christophe Barbraud eta Henri Weimerskirch ikerlariek aztertu dutenez, itsas txoriak orain berrogeita hamar urte baino beranduago heltzen dira Hego Polora eta beranduago jartzen dituzte arrautzak.
Bi ikerlari hauen arabera portaera ez da berdina Ipar zein Hego Poloan zeren eta oraingoz aldaketak Hego Poloan sumatu dituzte. Horretarako Antarktikoaren ekialdeko bederatzi txori-espezieren ailegatze data eta arrautzen jartze data aztertu dituzte. Datu hauek 1950. urteaz geroztik jasota daudenez, ikusi ahal izan dute azken bost hamarkadetan txoriek batez beste 9,1 egun gehiago behar dutela euren bizitokietara ailegatzeko eta 2,1 egun gehiago arrautzak jartzeko.
Gertaera horren arrazoia izotz-geruza txikiagotzea da, honek, aipatutako epean, %20 inguru egin baitu behera eta ondorioz txorien elikagaiak ere behera egin du. Beraz, elikagai gutxiagorekin txoriei gehiago kostatzen zaie euren heldulekuetara ailegatzea eta arrautzak jartzea.
Hauxe izan daiteke berotegi-efektuaren beste adibide bat.


Mikrobioak zehazteko metodo berria

Brookhaven laborategi Nazionaleko Daniel van der Lelie ikerlariak zuzendutako ikerketak sistema bat garatu du mikrobioak ahalik eta zehatzenen eta azkarrenen identifikatzeko.
Asmatu metodoak aplikazio ugari ditu, hala nola ingurumenean zein mikrobio diren erabilgarri eta zein kaltegarri detektatzea, gaixotasunak sortu ditzaketen mikrobioak detektatzea eta atake bioterrorista batean erabilitako mikrobioak azkar ezagutzea aurkako erremedioak jarri ahal izateko.
Orain arte mikrobioak detektatzeko teknikak bi izaten ziren; bat mikrobioak ereitea beren ezaugarriak behatuz eta beste mikrobioen sekuentzia genetiko osoa identifikatzea. Bi metodo hauek onak bai, baina oso motelak dira eta gaur egun azkartasuna ezinbestekoa da egoera gehienetan.
Arestian aipatu ikerlariak zuzendutako taldeak kode genetikoaren sekuentzia espezifikoak ezagutzen ditu, horrela kode-sekuentzia txiki batzuk berehala identifika daitezke eta dudamudak dauden kasuetan sekuentzia luzeagoetara jotzen da, baina soilik beharrezkoa denean.
Kode genetikoak identifikatzeko entzimak erabiltzen dira eta minutu batzuetan atmosfera batean dauden mikrobioak identifikaturik geratzen dira.


Azkenak
Euskal preso politikoei espetxe politika arrunta aplikatzeko eskatu dio Sarek Eusko Jaurlaritzako Justizia eta Giza Eskubideen Sailari

"Jarrera proaktiboagoa" eskatu dio Eusko Jaurlaritzaren Justizia Sail berriari Sarek, abuztuaren 20an egindako prentsaurrekoan. Espetxeetako normalizazioa "oraindik urruti" dagoela salatu dute, ikusita 148 presoetatik "ehun preso baino gehiago" egon... [+]


Energia-enpresa nagusiek biodibertsitateari eragindako kalteen %47 ezkutatzen dute, EHUren ikerketa baten arabera

"Irudia zuritzeko" estrategiak erabiltzen dituzte energia arloko enpresa nagusiek. Ekintza positiboak azpimarratu eta inpaktu negatiboa "estaltzen" dutela ondorioztatu du ikerketan parte hartu duen EHUko doktoregai Goizeder Blancok.


2024-08-21 | ARGIA
Udaltzaingoak kaleko saltzaileekin duen “jarrera oldarkor eta bortitza” salatu dute Bilboko konpartsakideek

Udaltzaingoaren azken egunotako "gehiegikerien" aurrean, Bilboko Konpartsen Federazioak elkartasuna adierazi die manteroen kolektiboko lagunei, Areatzan egindako elkarretaratzean.


Eneko Etxeberria: “Hitz bakarrean, inpunitatea bilatzen du Gobernuak”

Maiatzaren 30ean Nafarroako Gobernuak zenbait biktimaren aitortza egin zuen eta senitartekoek Sekretu Ofizialen Legea bertan behera uzteko eskatu zuten. Horien artean, Mikel Zabalza eta Mikel Arregiren familiak. ‘Naparraren’ anaiak ere egina du eskaera hori. Eneko... [+]


AEBek diote Israelek onartu duela “trantsizio proposamena”, baina Hamasek kritikatu du baldintzak aldatu dituztela

Hamasek salatu du talde islamistak aurretik onartutako akordio proposamenetan Israelgo lehen ministro Netanyahuk baldintza berriak jarri dituela. Iran su-etenaren alde agertu da, baina Israel “zigortzeko eskubidea” aipatu dute, uztailaren 31n Hamaseko buruzagi Ismail... [+]


Emazteari eraso zion ertzainak tratu txarrak ea lehenagotik ematen zizkion ikertzen ari da Fiskaltza

Ertzaina emakume bezala erregistratu zen Trans Legearen bitartez, baina inori ez zion aldaketaren berri eman. Fiskaltzak uste du indarkeria matxista leporatzetik libratzeko asmoarekin aldatu zuela sexuz.


Kongok espero du tximino baztangari aurre egiteko adina txerto emango dizkiola Mendebaldeak

Kongoko Errepublika Demokratikoa ari da gehien jasaten tximino baztanga edo mpox-en epidemia. Urtea hasi zenetik 16.700 kasu atzeman dituzte, eta ia 600 pertsona zendu dira herrialdean; gehien-gehienak, haurrak.


Hainbat gizon atxilotu dituzte asteburuan indarkeria matxistagatik

Tuteran 30 urteko gizon bati 23 urteko bikotekideari erasotzea leporatu diote, eta Ondarroan 31 urteko gizon bati lankide bati ukituak egitea, herriko osasun etxean. Bilboko jaietan bi sexu eraso salatu dituzte, eta Donostian 20 urteko gizon bat atxilotu dute, hiriaren... [+]


2024-08-20 | ARGIA
Osakidetzan tratamenduari ekin nahi dioten transek psikiatriatik pasa behar dutela salatu dute

Hainbat kolektibok salatu du Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatean arreta jasotzen duten transei lehen harrera psikiatrikoko profesionalek egiten dietela, horrek transak patologizatzen dituela eta harrera endokrinoak egin beharko lukeela. Harrera endokrinoak... [+]


2024-08-20 | Euskal Irratiak
Bigarren etxebizitzen kontrako aldarria entzun da Miarritzen

Etxebizitzen %20 baino gehiago jadanik bigarren etxebizitzak dira Ipar Euskal Herrian. Larrialdi klimatikoaz sentsibilizatzeko lau hilabetez, Nantesetik abiatu Alternatiba txirrindula itzulia, kostaldean zen aste buruan.


Eguneraketa berriak daude