Kultur programazioaren barrunbeak
Euskal Herria kultur aretoz josita dago. Publikoak dira batzuk eta ekimen pribatutik jaioak besteak. Bakoitzak bere egitaraua dauka eta horretaz arduratzen den programatzailea ere bai, normalean. Ez dago kultur programatzaile izateko inongo ikasketarik, ordea. Ezta idatzitako araurik ere. Baina zein da kultur programatzaile baten profila edota zelakoa behar luke? Asier Iturriaga Durangoko Plateruena kafe antzokiko programatzailea da. 2004ko udazkenean zabaldu zuten Plateruena. Bere lana ahal denik eta ondoen egiten saiatzen dela diosku eta bere ustez garrantzitsua da programatzaileak zer egin gura duen jakitea. "Bakoitzak dabilen terreno hori ezagutu behar du. Antzerkia programatzen duenak antzerkiak ikusi eta kalitatezko gauzak ekarri behar ditu. Eta gero erantzule izan ekartzen duzunarekin. Nik ezin dut gauza bat ekarri erreferentzia minimorik barik. Kultur diziplina ezberdinak ezagutzea ere beharrezkoa da. Hortik aurrera bakoitzaren aportazioa dago".
Norka Chiapuso Donostiako Udal Antzokietako arduradunaren esanetan Arte eszenikoen hezkuntza zintzilik dago Euskal Herri mailan. Programatzaileek "arte eszenikoen zale amorratuak eta distantzia luzeko korrikalariak" izan behar dute bere ustez. "Bokazioz egiten ez bada hobe ez egitea. Azken finean, denok gaude mugaren alde berean: programatzaileak, sortzaileak, banatzaileak, produktoreak zein kazetari eta kritikariak". Chiapuso 1987an hasi zen ikuskizunak erosten, Loiolako kultur etxean lanean ari zela. 1993an Lugaritz kultur etxean hasi zen lanean eta 1999an Donostiako udal antzokietako programatzaile izendatu zuten. 2001etik bera dugu Donostia Kulturako antzokien arduradun nagusia.
Kontxesi Elejalde orain urtebete hasi zen Amurrioko antzokiko programatzaile lanetan. Antzoki jaioberria da Amurriokoa eta helburuetako bat Aiara eskualdeko artista, sortzaile, musikagile eta bestelakoak bultzatzea da. Plateruenarena, berriz, kulturaren bidez euskara bultzatzea eta euskararen bidez kultura bultzatzea da. Batak bestea osatzen du Iturriagaren ustez. Euskaldun publikoa dute batez ere buruan, baina ez da aintzat hartzen duten publiko bakarra. "Espazio integratzaile bat izan dadin gura dugu. Euskal mundutik kanpo dauden kultur adierazpenak ere ekartzen ditugu. Biak osagarriak direla uste dugu".
Durangoko Plateruena kafe antzokiaren atzean ez dago erakunde publikorik, baina bai hainbat talde edo elkarte. Kulturan ere gero eta zabalduago dagoen globalizazioaren aurrean, behartuta daude, Iturriagaren esanetan, beste batzuk egiten ez duten hori egitera. "Balorazio ekonomikoetatik aparte, beste apustu batzuk egiten ditugu". Euskal Herriko kultur produkzioari irteera bat emateko ere sortu dute Plateruena. "Kontuan hartu behar dugu maila bateko plaza edo agertokiak mugatuak direla". Euskal Herriko produktuen babes edo defentsa eta kalitatea dituzte irizpide nagusi. Baina ez hori bakarrik. "Oso subjektiboa denez, publikoaren interesa ere bai".
Batez ere kalitatea dute ardatz Donostia Kulturan ere. Era berean kontuan hartzen dute ea aretoa egokia den ikuskizun baterako edo besterako. Edota aukeratutako ikuskizuna areto horretako ohiko publikoarekin bat datorren ala ez. Amurrioko antzokian programazioaren beraren egitura hartzen dute kontuan. Hau da, zer eskaini nahi duten. Antzerkia, musika, zinema, dantza edota bestelako zerbait: zirkoa, magia… Programazioak anitza behar du. Zein publikori zuzenduta dagoen ere aztertzen dute eta kolektibo jakin batzuentzako eskaintza bereziak ere prestatzen dituzte. "Hizkuntzaren aukeraketa ere hor sartzen da". Bestalde, herri bakoitzeko ohiturak ere aintzat hartzen dituzte ekitaldien maiztasuna edota ordutegia zehazterakoan.
Helburuak eta irizpideak horiek dituzte, baina zer hartzen dute kontuan programatzerakoan? Ikusleak ala produktuaren kalitatea? Chiapusoren esanetan biak hartzen dituzte kontuan. "Publikoak zerbait babesten duenean, orduan publikoak berak agintzen du". Hori gertatzen ez denean, berriz, programatzailearen lana da publikoari proposamenak egitea. Elejalderen iritziz oreka bilatu behar da. "Produktu komertzialak eskaintzen baditugu jendeak biziki eskertzen du, baina ahal den guztietan kalitatezko ekitaldiak ere kontratatzen ditugu". Plateruenaren kasuan autofinantziazioa %97koa denez, publikoa gogoan hartu beharra dute halabeharrez eta gutxiengo emaitza batzuk izatera bultzatzen ditu. "Guk dirua inbertitzen dugu -galdu berba ez dugu erabiltzen-, baina defizitarioa da guztiz". Alabaina, muga bateraino hartzen dute kontuan publikoa. "Zoritxarrez daukagun errealitate soziolinguistikoa daukagu". Beraz, errealitate horren arabera, eta kafe antzokiak dituen helburuen barruan, ahalik eta publiko gehien erakarriko duten gauzak aukeratzen saiatzen dira.
Bitartekari edo banatzaileek bakarrik ez, aretoek ere eskaintzen dutena saldu beharra daukate. Baina marketinaren beharrizanik ikusten al dute programatzaileek? Elejalderen ustez garrantzi handia dauka kulturan egiten dena komunikatzeak. "Azken finean, kultur produktu baten bitartez jendearekin komunikatzea bilatzen dugu". Horretarako eskura dituzten bitarteko guztiak erabiltzen dituzte. Hori bai, beti ere antzokiaren beraren irudia zainduz eta bezeroen beharrak asetzeko asmotan. Chiapusoren ustez komunikabideek mass media daukaten ikuskizunen berri ematen dute normalean. Bere ustez kalitatea daukaten ikuskizun ezezagun askok zailtasunak dituzte eta komunikatu ahal izateko laguntza behar dute. Iturriagak ere zerbaiten beharra ikusten du. Kultur munduan hiru ertz ikusten ditu (publikoa, aretoa eta kulturgileak) eta erantzukizuna hirurena da bere ustez. "Gauza konkretu batzuek eta kanpotik datozenek nahiko prestigio daukate, baina bertoko produkzioa desprestigiatua dago". Publizitate bideak birplanteatu behar direla ere uste du. Publizitateak garrantzia dauka Iturriagarentzat eta aurrekontu handiagoa izanez gero horretan inbertituko luketela dio. Aurrekontuak, berriro ere.
Hamarkada batez lokarturik izan ondotik, otsailaren 22an iratzarriko dute hartza Miarritzen. Festilasaik, Arroka elkarteak, Maritzuli dantza konpainiak, Gaztetxeak eta Ikastolak bat egin dute, aurten, programazio berezi bat eskaintzeko.
Hizkuntzarako ere gurasoak haurrentzako eredu direla kontuan hartuta, euskararen erabilera eta irakaskuntzari buruz sentsibilizatzeko helburua duen hamabostaldia antolatu dute Hendaia, Urruña, Donibane Lohizune eta Ziburuko herriek. Martxoaren 15etik 30era guraso... [+]
Apirilean zen sartzekoa araua baina atzeratzea erabaki dute. Derrigorrezkoa izanen da ibilgailuetan agiria eramatea, ez soilik hiri eta herri nagusienetan sartu ahal izateko, baita kostalde osoko errepideetan mugitu ahal izateko ere.
«I will overturn, overturn, overturn, it[…]»
Ezekiel 21:27 – King James Version
«Algoritmo guztien gainetik, algoritmo guztien azpitik»
Xabier Landabidea
Deseroso nago, deseroso gure jendarteak teknologiarekiko hartu duen jarrera kasik... [+]
Irakasleek urtetan pilatutako jakintza kontuan hartzea, klaustroek erabakiak hartzeko autonomia bermatzea, IKTen “uneoroko erabilera” sustatzen duten planak geldiaraztea, eta ikasgeletan aldaketa metodologikoak sartu aurretik dituzten ondorioak tentuz aztertzea... [+]
Gertatutakoak ez direla kasualitatea azpimarratu dute. Unibertsitateko eremuetan indarkeria matxista gertatzen dela azaldu dute, eta arazoa sistematikoa dela. Protokolo bat eskatu dute erasotuak babesteko. Erasotzaileak inpunitate osoarekin jokatu duela salatu dute.
Gaztelueta C -Berango C gazteen futbol partidua bertan behera geratu zen Larunbatean. Jokatzen ari zirela Gaztelueta C taldeko gazte batek aurkariari "beltz zikin madarikatua" deitu zion. Gorengo erregional mailako Otxarkoaga-Iturrigorri partiduan ere... [+]
Atxuri auzoan 2019ko azaroaren 5ean Voxen kontra egin zuten bederatzi pertsonaren kontrako epaia iritsi da. Akusatuek ez dute espetxean sartu beharko.
Ia mende batez, Euskal Herrian ez da belaunaldirik tortura ezagutu ez duenik. 1960tik 5.379 lagun dira ofizialki, baina askoz gehiago dira, publikoki torturatu gisa agertzeak min egiten duelako oraindik ere. Eta seguruenik, oinarri-oinarrian ez delako ezer aldatu. Polizia... [+]
PSE-EEren zuzendaritza berriak alderdikideen %95en onespena jaso du. Anduezak proposatutako Batzorde Exekutiboan aurreko 26 kideetatik zortzi aurpegi berri daude soilik.
Macronek egindako deiari erantzunez, NATOko eta Europako agintariak Parisen elkartuko dira astelehen honetan, AEBek eta Errusiak iragarri ostean Ukrainako gerra amaitzeko elkarrizketei heltzekotan direla. Europak diru asko xahutu du Ukraina laguntzen, eta gerra amai dezakeen... [+]
Torturak jasan dituzten 900 lagun bildu dira Donostian Euskal Herriko Torturatuen Sarea aurkezteko, otsailaren 15ean. Ekimenak torturatuen bozgorailu izan nahi du, eta oraindik torturen berri eman ez duten herritarrak sarera batzera animatu dituzte. Eusko Jaurlaritzari eta... [+]
"(Oiongo osoko bilkuraren) helburua argia da, legez legitimatzea tramitazioan irregulartasun nabarmenak dituzten megaproiektu energetikoak"
Joan den asteazkenean egun gogorra eta desatsegina bizi izan genuen, ez bakarrik Labrazarentzat, baita zentral eoliko,... [+]
Azken hogei urteetako gazteen kokapen politikoa izan dute aztergai The Economisten. Europan 18-29 urte arteko gizonak emakumeak baino posizio kontserbadoreagoetan kokatzen dira.
Parke bakoitzak hirurogei hektarea izango ditu, eta 32 milioi euroko aurrekontua du proiektuak. Ingurumen eta baimen teknikoak berretsita, egitasmoari hirigintza baimena baino ez zaio falta eraikitzeari ekiteko.