Etxeko ukuilua pabilioi bihurtu zaigu
Dezenteko inbertsioa egina zuten Aitorren gurasoek eta eskatua zioten horretan jarraitzeko, bakarrik ezingo zutela aurrera egin. Gainera gustuko zuen etxean txikitatik egiten zuen lana. Batxilerra bukatzean hartu zuen erabakia: esne behi produkziora jarriko zen erabat. Fraisoron abeltzaintzari buruzko ikastaroa egin zuen, eta geroztik beste ikastaro txiki batzuk ere bai; intseminazio artifiziala, hatzazal txukunketa, informatika... 1982 hartan baserriko ukuiluaren ordez, etxe kontran pabiloi bat altxa zuten, ordura arteko 12-15 buruak 20-25 izan zitezen. Gaur egun pabiloi handiago bat dute egina, eta 85-90 behi jezten dituzte egunero, eta beste hainbeste zekor eta biga hazten. Etxean produkzioa biderkatzen ikusi duen Usandizagak derrigorra ikusten du gero eta jakintza zehatzagoa izatea: «Orain behia askoz gehiago estutzen da. Lehen belar eta pentsu pixka batekin behiek ondo irauten zuten. Gaur dena xuxen-xuxen eraman behar da, ondo elikatu... Maneiu hori ikasi egin behar da ikastarotan, albaitariekin... Marjina ona ateratzeko gauzak oso ondo eraman behar dira, bestela oso erraza da zuloa egitea».
- 7:00. Jaiki eta aitak behiak jezten ditu. Makinekin 2 ordu eta laurden pasatzen du. Aitorrek behiei jeztera eragin, behien oheak txukundu eta jana ematen die. Ama zekor txikiez arduratzen da: esnea eta pentsuak eman...
- 10:30. Kanpoko lanak egiten dituzte: udan belarretara joan, neguan behien hatzazalak txukundu, noiznahi itxiturak konpondu, bazterrak garbitu, makinak konpondu...
- 13:30. Bazkaldu eta lo kuluxka.
- 15:00. Ukuilura joan dena ondo dagoen ikustera. Kanpoko lanekin jarraitzen dute, eta batik bat ama arduratzen da baratzeaz, eta etxeko lanez.
- 18:00. Ukuiluko lanak egiten dituzte berriz: janlekuak txukundu...
- 19:00 Behiak jetzi.
- 21:15-21:30. Bukatzen da lan eguna.
Beti ordu beretan egin behar dira lan hauek, «behiak aspertuta egoteko dira eta»: edozein aldaketak esne kalitatea jaisten du. Esaterako, orain aste batzuetako ordu aldaketa bi txandatan egin zuten, goizez ordu erdi eta arratsaldean beste ordu erdi aurreratuz, behiek gehiegi nabaritu ez zezaten. Igande arratsaldetan egiten du jai Usandizagak: «Betidanik izan dut, parrandara joanda ere, goizean 7:00-7:30etarako etxera etorri beharra». Baina gurasoen belaunaldiarekiko pentsamolde aldaketa nabari du: «Ohartzen gara dena ez dela lana eta lana, eta gutxiago irabazi baina erritmoa jaisten saiatzen gara». Urtean behin astebeteko oporraldia egiten du, anaiak txanda hartutakoan.
Cruz del Fierron (Araba Errioxa) herri inguru denak dira gari, patata, erremolatxa eta azenarioa. Lur horietako batzuk Juanjo Ociok lantzen ditu bere aitak erretiroa hartu berri duenetik. Hala ere aita beti du ondoan, bizitza osoa nekazaritzan arituta ez baita sekula guztiz erretiratuko. Arkauteko nekazal eskolan egin zuen Nekazaritzako ustiategi estentsiboak modulua, etxetik zekarren praktika teoriarekin osatzeko. Oraindik ere noizean behin ikastaroren bat egiten du, aldizkariak eta liburuak irakurri, apunteak begiratu...
Juanjo Cruz del Fierron jaio zen, eta egun 20 minutura dagoen Gasteizen bizi bada ere, egunero joaten da bertara lanera: «Nahiago dut kanpoan bizi, lana burutik kentzen laguntzen duelako ‘joango naiz bihar’ pentsatzen duzu eta kito». Baina hirian bizi izanagatik, sarri bizimoduak bateratzea konplexua dela azaldu digu: «nekazaritzan astelehenetik igandera lan egiten dugu garai jakinetan eta ingurukoek asteburua libre izaten dute. Bikotekideak abuztuan oporrak egiten baditu, zuk ez duzu berarekin kanpora ateratzerik». Hala ere, berak ere lanean hiru hilabeteko etenak izaten dituela aitortu du, euria egin duelako eta abar. Kanpaina irailean hasten da: Lurra lantzen dute, urrian ongarritu eta garia ereiteko. Abenduan garagarra ereiten dute. Ondoren patata ereiteko prestatzen dute lurra eta martxoan ereiten dituzte patata eta erremolatxa ere. Garai honetan zerealei tratamendu kimikoa ematea tokatzen da, eta Aste Santu oste-maiatz hasieran azenarioa ereiten da. Ekain-uztailean hasten da uzta, eta garai gogorra da nekazarientzat. Eta maiatzetik irailera etengabe ureztatzen dute: «Erregadioko giltza ireki eta ixtea besterik ez da kontua, baina hor egon behar da». Lanegunak zeharo desberdinak dira aro bakoitzean: «Lurra prestatzeko astebete pasa dezakezu 5:00etan jaikiz eta gaueko 23:00-00:00etan oheratuz. iritsiko dira urtaro lasaiagoak».
Etorkizuna zail dagoela, eta handienek eta elkartzen direnek iraungo dutela uste du Ociok: «Gure herrian 5 nekazari gaude eta bakoitzak 2 traktore ditu. Egokiena litzateke kooperatiban elkartu eta denontzat 3 traktore izatea».
Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]
Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]
Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]
Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]
Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]
Atxik Berrituz giristino taldeak Kristauak Euskal Herriko bake prozesuan liburua argitaratu du Maiatz argitaletxearekin. Giristinoek euskal bake prozesuan zer nolako engaiamendua ukan duten irakur daiteke, lekukotasunen bidez.
Ertzaintzarekin bigarren negoziazio mahaia ireki du Bigen Zupiriak, martxoan ERNE, ESAN eta SIPErekin ertzainei urteko soldata gutxienez 4.200 euro igotzea adostu ostean. Agente kopurua areagotzeko plan horretan Arkautiko (Araba) akademiak "berebiziko... [+]
Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta
EH Bilduk aurkeztutako mozioa onartu dute osoko bilkuran. Udalak egitasmoa sustatzen duen enpresari, Cañaveras Solarri eskatu dio proiektuak ez ditzala hartu balio estrategiko handiko gisa kalifikatutako nekazaritza lurrak, eta gune populatuetatik gutxienez 500 metroko... [+]
Duela egun batzuk iragarri zuen Puntueu-ek La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko zuela. Asteburu honetan izan dira partiduak, hain zuzen, eta monitorizazioaren datuak hor daude, penagarriak dira.
