Bizkaie!: Bizkaierazko agerkari elektroniko bakarrak lau urte


2021eko uztailaren 19an
2002ko apirilaren 8an aurkeztu zen jendaurrean Bizkaie! aldizkari elektronikoa, Koldo Isusi zuzendariak gogorarazi digunez: «Hutsunea ikusten genuen bizkaierari dagokionez, bai gizartean bai Interneten. Paperezko produktu bat ateratzeko aukera ere bageneukan, baina azkenean sarea aukeratu genuen. Paperean askoz eskaintza zabalagoa dago eta».

Ekimena Bizikai irabazi asmorik gabeko elkarteari zor zaio. Euskara munduan dabilen jendea da, kasu askotan hedabideetan ere aritua. Isusi, konparazio baterako, Bizkaia Irratiko esataria izan zen hamabi urtez. Gaur egun, berak eta Saioa Torre kazetariak osatzen dute Bizkaie!-ko erredakzio txikia. Egun erdiz diharduten beste langile bi eta kolaboratzaile sorta ederra dira argitalpenaren gainerako «errudunak».

Hasieran, hamabostean behin berritzen zituzten Bizkaie!-ren edukiak. Baina hori, Interneten, fosilizazioaren parekoa da. Orain pare bat urte-edo, astekari bihurtu ziren, baina ez erabat. Atal batzuk hamabostekariak dira oraindik ere eta, aitzitik, Barriak barri atala egunerokoa da, informazioa jaso ahala berrizten baitira edukiak, bizkaierara egokitu ostean noski. Mundu osoko berriak ematen ditu Bizkaie!-k, edozein egunkarik bezala, eta informazio iturri nagusia Internet bera du. Horrez gain, egunkari gehienetan gutxitan agertuko diren Bizkaiko kontuei arreta eskaintzen ahalegintzen dira. Baina lan-talde apala dute (kopuruz), eta ez da erraza denera iristea, Koldo Isusik aitortu digunez. Gainerakoan, astelehenero sareratzen dituzte eduki berriak. Kulturaren ingurukoak, gehienak.


Bisita luzeak jasotzen dituzte

Ikerketarik egin ez badute ere, 25 eta 45 urte bitarteko irakurleak jotzen dituzte bezerotzat. Uste hori, hein handi batean, Durangoko Azokan jendearekin izaten dituzten harremanek ematen diete. Fideltasunari dagokionez, 2004an neurtu zuten azkeneko aldiz bisitari kopurua: 90.000 lagun urte osoan. «Guk, hala ere, garrantzi handiagoa ematen diogu bisitari kopuruari baino bisitaren iraupenari», azpimarratu du Koldo Isusik, «halako argitalpenetan lauzpabost minutukoa izaten da eta gurean, berriz, hamar eta hamahiru minutu bitartekoa. Jendeak denbora hartzen du Bizkaie! irakurtzeko».

Aspaldidanik, Bizkaie!-ren egileak argitalpenean aldaketa sakona egiteko gogoz ibili dira. Lehen zeharo moteltzat jo dugu hamabostean behingo maiztasuna; egia esateko, asterokoa ere ez da nahikoa Internetez ari garelarik. Laster beraz, edizio jarraia egiten hasiko dira. Horrek ez du esan gura egunero aldatuko direnik atal guztietako edukiak, baina bai behintzat jaso ahala sareratuko dituztela kolaboratzaileen lanak. Horrekin lotuta, mantxetan ere aldaketak egingo dituzte: oraindik orain izenaren ondoan ikus daitekeen "bizkaierazko aldizkari elektronikoa" leloa desagertu egingo da. Bizkaie! izango da hemendik aurrera, beste barik.


Blogak, berrikuntzarik nabarmenetakoa

Atal gehienak bere horretan utziko dituzte, baina hainbat blog sartuko dute ohiko edukien osagarri. Egitasmoa guztiz finkatu gabe badago ere, Isusi pare bat iragarpen egiteko moduan izan da behintzat. Batetik, euskarari buruzko blog bat izango da Erramun Osaren ardurapean, eta beste bat -bertsolaritzarekin lotura edukiko duena- Xabier Payarenean. Biak ere Bizkaie!-ko ohiko kolaboratzaileak dira.

Aldaketok laugarren urteurrenerako eduki nahi zituzten prest, baina egutegia azkarragoa izan da. Hala ere, aste gutxiren buruan izango dira Bizkaie! berria aurkezteko moduan. Laster, beraz, zeuen begiz ikusi ahal izango duzue, betiko helbidean: www.bizkaie.biz.

Noizbait hitz egin beharko dugu .biz domeinuaren sorrerak Bizkaiko elkarte askori egin dion mesede galantaz.

Labayruren arau liburuak Biblia
Uste zabaldua da euskalki batean idatzi nahi dutenek oztopo handia edukitzen dutela parean: araubide falta. Bizkaierari dagokionez, ordea, uste hori ustel bihurtu du Labayru Ikastegiaren ahaleginak, hainbat lan argitaratu baitute euskalki horretan jarduteko arauak emanez. Bizkaie! bezalako komunikabideei sekulako mesedea egin die horrek. «Guretzat Bibliak dira Labayruren liburuak, hiztegia batetik eta jarraibide liburua bestetik», dio Koldo Isusik. «Hala eta guztiz ere, zalantza ugari edukitzen dugu, oraindik dena ez dagoelako normalizatuta. Batuaz dudak izaten baditugu, pentsa bizkaieraz!». Zuzendariak azaldu digunez, euskalkiaren ahalik eta erarik jasoenean, estandarrenean, idazten ahalegintzen dira, txokokerietatik urrunduz. Bestalde, Bizkaie!-k erabiltzen duen euskara eredua edozein euskaldunek ulertzeko modukoa dela uste du Isusik, bizkaitarra, gipuzkoarra zein zuberotarra izan. «Alfabetatuta egonez gero, erraz gainera».

Egañak bizkaieraz egin zuenekoa
Bizkaierazko argitalpena da Bizkaie!, eta ez duzu bertan beste euskara motarik topatuko, irakurleek bidalitako iritzietan izan ezik (horietan jatorrizkoari eusten zaio). Horrela esanda, tontakeria galanta ematen du; bizkaierazkoa izanda, zer beste euskalki sartu behar zuten bada? Kontua da Bizkaie!-n ez beste inon irakur dezakegula esaldi hau Laura Mintegiren ahoan: «Lotsea galdu eta emakumearen apologia egin dot», edo beste hau Andoni Egañarenean: «Konplexurik bako apustu bat egin genduan, eta badirudi ondo urten deuskula».
«Bizkaiera hutsean idazten dugu aldizkari osoa, eta argi dago Andoni Egañaren berba egiteko era, esaterako, ez dela hori. Halakoetan guk moldaketa egiten dugu gero»; dio Koldo Isusik. «Kritika egingo digute seguruenik: zergatik ez dugu euskaldun bakoitzaren hizkera errespetatzen? Baina jokabide hori oso argi eduki dugu hasieratik». Eta egia esan, oso jokabide arrunta da euskarazko hedabideetan, baina alderantzizko norantzan. Edo inork pentsatzen al du Koldo Isusiren ahozko jardunak lerrootan irakur daitekeena bezalakoa dela, hitzez hitz?


Azkenak
2024-12-12 | Irutxuloko Hitza
Nola egin aurre arrazakeriari kazetaritzatik?

Irutxuloko Hitzak asteartean parte hartu zuen Hordago - El Saltok antolatutako mahai inguruan, Hibai Arbide, Lucia Mbomio, Xalba Ramirez eta Miriam Najibi kazetariekin.


2024-12-12 | Julene Flamarique
Greba abiatu dute Uberreko langileek Bizkaian, gutxieneko soldata baino gehiago kobratzeko

Grebak 27 egun iraungo ditu, urtarrilaren 6 arte. Gutxieneko soldata kobratzeko “365 egunez eta 24 orduz” lan-baldintza “jasanezinetan” lan egiten dutela salatu dute, eta lanaldiaren benetako zenbaketa egin dezan exijitu.


Berotegi-efektuko gas emisioen %8,8 eragiten du turismoak, eta isurketek gorantza segitzen dute

Azken hamar urteetan turismoak eragindako CO2 isurketen emendioa ekonomia orokorrarena baino bi aldiz handiagoa izan da. Nature Communications aldizkari zientifikoak abenduaren 10ean plazaratu ikerketaren emaitzak dira.


2024-12-12 | Gedar
Europako hainbat herrialdek eten dituzte siriarren asilo-eskaerak, al-Assaden gobernua erori ondoren

HTSk boterea hartu duenetik, babes-eskaerak gelditu dituzte Mendebaldeko hainbat gobernuk. Alemaniak 47.270 eskaera utzi ditu bertan behera bat-batean, "Siriako etorkizun politikoa zalantzazkoa" dela argudiatuta.


2024-12-11 | Julene Flamarique
Lezoko eraso matxista salatu eta ekintza zuzena aldarrikatu du mugimendu feministak

Erasoen aurrean “kikilduko ez direla” eta "nazkaturik" daudela adierazi dute Lezo eta Errenteriako feministek eta autodefentsa feminista eta ekintza zuzena aldarrikatu dituzte.


Ardi moztaileak

Uharteko artzain egunean azaldu zuten Euskal Herriak nazioarteko ardi mozketa txapelketatan aritzeko onarpena lortu duela. Ofizialtasuna Eskoziako 2023ko munduko txapelketan etorri zen, euskal moztaileek aurkeztutako dosierra eta bertan egindako defentsa bikainaren ondorioz... [+]


2024-12-11 | Itxaro Borda
Opari

Segur aski, gutariko gehienek jada erosiak dituzte, han eta hemen, Eguberrikari banatzeko opariak. Olentzeroren bisita gautar hori hitzordu handia baita, bereziki haurrentzat. Denak prestatzen dira urteko garai emankor horretarako: Bilbo sutan agertzen da, Gasteiz, Iruña... [+]


Ateratzeak, elkartasunaren zirkua eta alzheimer politikoa

Zerk harritu zintuen gehien kartzelatik atera zinenean? Galdetu didate maiz azken urte eta erdian.

Bilboko kaleak turista eta bi hankadun txakurrez lepo daudela ikusteak, adibidez? Edo egoera politikoaren aldaketak? Lehenengoak akitu eta amorratu nau, badago zer borrokatzen... [+]


Behar direlako tituluak

Benetan nahasia da euskara ikasteko dirulaguntzen kontu hori. Euskara ikasi nahi duen herritarrak leihatila bat baino gehiagotara jo beharko du egin nahi duen ikastaroa zenbat kostatuko zaion eta dirulaguntzak nondik, nola eta noiz lortuko dituen jakiteko. Oraindik ere dirua... [+]


Ez kontzeptuak

Hizkuntza matematikoa ondo ulertu eta interpretatzeak badu garrantzia ikasketa prozesuan; horixe esan ohi diegu guk geure ikasleei, bederen. Matematiken lengoaia unibertsala da, eta oro har, interpretaziorako errore marjina txikia izan ohi da. Nekez marraztuko genuke hiruki bat... [+]


2024-12-11
Guhaur

Frantziako eta Espainiako konstituzioek eta legediak euskaldunon eskubideak baztertzen dituzte. Kulturak folklorizatu eta turismo eta kontsumorako apaingarri bilakatzen ditu neoliberalismoak. Indarrean ditugun askotariko hezkuntza sistemek ez dute ikasleak osotasunez... [+]


Teknologia
Esaten dena...

Beharbada gizakion ahultasunetariko bat gehiengoari entzuteko eta kasu egiteko dugun joera da. Ziur gure espeziearen garapenaren ezaugarri garrantzitsua izan dela, eta beharrezkoa biziraupenerako. Baina digitalizazioarekin, dugun ezaugarri horrek zaurgarriagoak bilakatu... [+]


Eguneraketa berriak daude