Egunkaria kasua, hiru urte geroago
Hemengo kazetariek kasuaren berezitasunak azaldu zizkioten eta presidenteak guztiari buruz ezjakinaren jarrera ageri zuen. Alegia, ez bakarrik Egunkaria kasua ez dagoela presidentearen agendan, baizik eta Egunkaria kasurik, kasu berezi bezala, ez dagoela Espainiako presidentearentzat.
Euskal Herritik Madrilera distantzia handia dago. Batzuentzat historiaren kontrakoa emango balu ere, gero eta handiagoa.
Donostian izan ziren aurrekaririk gabeko manifestazio erraldoiek, Egunkariaren aurkako operazioak hemen ekarri zuen aztoramendu kultural, sozial, politiko eta instituzionala, Franco hil ondorengo garaietatik parerik gabea, ez dago Euskal Herritik kanpoko memorian, beraz agendetan.
Hemen bertan ere, duela asko gertatuta bezala hartzen da, edonola ere gainditutakoa. Agian horregatik ekarri nahi izan dute ARGIAkoek gaia harira, operazio haren hirugarren urteurrena bete berria den honetan, otsailaren 20an hain zuzen ere.
Zuzen ginen Egunkaria kasuko prozesatuok aurreikusten genuenean metropolikoentzat kolonietako arazo bat gehiago, besterik ez ginela. Gizakioi txingurriekin gertatzen zaigun bezala, arazo horien multzoan bereizi ezineko bat gehiago besterik ez ginela. Euskal Herrian lortzen genituen elkartasun adierazpen aparten berri Madrilera, hango epaitegi eta erabakiguneetara, ez zirela iristen ustean zuzen ginen.
Zuzen ginen, eta gure ahaleginak Madrilen kokatzen saiatu gara. Baina ez dirudi, oraingoz bederen, nahikoa izan denik. Madrilera joan ginen, Estatuko Diputatuen Kongresura bertara. Bi aldiz joan ginen. Bigarrenean, 2005eko urriaren 19an, hirurogeita bi diputatu eta senadorek Egunkaria kasua sobreseitu eta ixteko eskari publikoa egin zuten. Horien artean ETAk jardun armatuari utziko balio elkarrizketa prozesu bat irekitzeko Rodriguez Zapateroren proposamenari Parlamentuan "bai" esan zioten alderdi politiko guzti-guztiak zeuden ordezkatuta. Ekimen horiek ez dute, ordea, oraingoz oihartzun eragingarririk lortu.
Artean, hemen gaude, 18/98 sumarioaren ibilbide surrealistari beha.
Ez dakit inork etekinik atera diezaiokeen Madrilgo Casa del Campon burutzen ari den espektakulu politikoari. Ez behintzat demokrazian homologatua gurako lukeen sistemak. Ezta, batez ere, kasuan kateatu dituzten euskal herritarrek. Moncloatik begiratuta ere, deserosoa izan behar du, gutxienez, han gertatzen ari dena.
Baina hor dirau. Eta 18/98 bezala gero etorriko dira espektakulu guztiak, errenkadan, bata bestearen ondoren, Egunkaria kasua bera ere bai, garaia iristen zaionean. Artean, hori bai, rutina politiko eta judizialaren gurpil gero eta astunagoari, gero eta gera ezinagoari, norbaitek bidean ezpala jartzen ez badio. Eta rutina ezin da hautsi rutinatik kanpoko ekimenik gabe.
Gure kasua epaia burutzera iritsi gabe bertan behera geratuko dela entzuten dugu maiz, beti ere ETAren balizko jardun armatuaren amaieraren ondoren. Espekulazioek, fundamentu gutxiago edo gehiagoz eginda ere, denentzako balio dezakete, zuzenean nahastuta gaudenontzat izan ezik. Guk ezin ditugu itxaropenak espekulazioetan oinarritu.
Bestalde, beste epaitegi batzuetan ere badu lekua Egunkaria kasuak, ez da mugatzen Entzutegi Nazionalera. Tortura salaketak epaitegi arruntetan jarraitzen dituzte. Horietako bat, Martxelo Otamendirena, Auzitegi Konstituzionalean dago, gainerako ibilbide guztia fundamentuzko jaramonik jaso gabe itxi eta Martxelok aurkeztutako helegitea ikusi zain. Beste guztien kasuak, Xabier Alegria, Iñaki Uria, Txema Auzmendi eta neurea epaitegi desberdinetan daude, Madrilen eta Donostian, une prozesal desberdinetan. Ezaugarri komuna dute denek: Epaileek oinarrizko tramiteak bete nahi dituzte, NBEk ezarritako baldintzak betetzen dituztela itxura emateko, erakunde honek urtero ateratzen duen txostenean Espainiako Erreinua berriro salatu ez dezaten, baina inolako ikerpen taxuzkorik egin gabe.
Hiru urte geroago, horixe da kasuaren egoera.
1998ra arte izan zen zuzendaria Egin egunkarian, Baltasar Garzonek ixteko agindua eman zuen arte. Zazpi urteko espetxealdia bete zuen Burgosko kartzelan, 2015 aske geratu zen. 73 urterekin hil da Donostiako bere etxean, azken hilabeteetan pairatu duen gaixotasun baten ondorioz.
Gaur, otsailak 14, izan da Auzitegi Nazionalaren Zigor arloko Aretoan, bere abokatu Iñigo Iruinekin batera. 1999an 18/98 makroepaiketaren barruan atxilotua eta torturatua izan zen, eta gaur eman dio amaiera epaiketa politiko hari: Suitzan bi karnet faltsu edukitzeagatik... [+]
Pepe Rei kazetaria 73 urterekin hil da, astearte honetan, Donostian. Egin egunkariko ikerketa taldea martxan jarri eta Ardi Beltza aldizkaria sortu zuen, besteak beste. Euskal Herriko eta Espainiako estolderia politikoez, gerra zikinak ustelkeriarekin eta narkotrafikoarekin zuen... [+]
Azaroaren 16an zabaldu zuen Txapartegiren abokatuak sare sozialetan albistea, Espainiako Gobernuak Txapartegi atxilotzeko nazioarteko eskaera egina duela. Geroztik hainbat mobilizazio egin dira: 16an bertan Zurichen 150 lagun atera ziren kalera eta azaroaren 18 eguerdian Bernako... [+]
Astelehen honetan 21 urte betetzen dira Aznarrek Egin egunkaria indarrez itxi zuenetik. 1998ko uztailaren 15eko goizean Baltasar Garzón epaileak Egin egunkaria eta irratia ixtea agindu zuen, eta zuzendaritzako zein administrazio-kontseiluko hainbat kide atxilotu zituzten.
Orain arteko bidea ez da erreza izan Nekane Txapartegirentzat. 18/98 sumarioaren epaiketaren harira, 2007an, torturapean egindako testigantzetan oinarrituz 11 urteko espetxe zigorrera kondenatua izan zen. Gauzak horrela, Euskal Herritik alde egitera behartuta ikusi zuen bere... [+]
Iragan larunbatean zendu zen Isidro Murga. Gaur arratsaldean omenaldi jendetsua egin diote Egin egunkariko sustatzaile eta herri mugimendu ugaritako kidea izan zenari. Laudioko Lamuza parkean egin dute ekitaldia, eta ehunka herritar bertaratu dira zitara, gizarte eta politika... [+]
“Goizero-goizero amosal bonba txiki batek, 50 bat gramokoa, eztanda egiten du Euskadin: Egin egunkaria”. Hala zioen Eusko Jaurlaritzako Barne Sailburu Juan Mari Atutxak 1996an, gaur egun arte luzatu den ‘Dena da ETA’ teoriari ateak irekiz.
'Egin' egunkariaren dokumentu-funtsak Hernanin zeukan egoitzatik Euskadiko Artxibo Historikora mugitzeari ekin dio Eusko Jaurlaritzako Kultura Ondarearen Zuzendaritzak. 1.000-1.500 kaxatan aterako dute materiala, argazkiz beteak gehienak.
Hamabi urte espetxean igaro ondoren, goizeko zortziak aldera atera da Soriako espetxetik. Arratsaldean Oiartzunen egingo diote ongi etorria.
10 urte eta 9 hilabeteko kondena beteko du Matanzasek espetxean, 18/98 auzia dela medio. Egun, Puerto III espetxean dago, Euskal Herritik 1.050 kilometrotara.
“Badira egun batez borrokatu eta on direnak. Badira urtebetez borrokatzen direnak, eta horiek hobeak dira. Baina badira bizitza osoan zehar borrokatzen direnak, horiek ezinbestekoak dira”. Horietan da Teresa Toda.
Egin egunkaria zuzentzeagatik zigortu zuten 18/98 makrosumarioan. Europan espetxeratuta dagoen hedabide bateko zuzendari bakarra aske geratu da gaur goizean espetxealdia hiru alditan bete ostean. Ean (Bizkaia) egingo diote harrera 19:00etan.
18/98 sumarioan epaitu zuten Jexuxmari Zalakain irakasle eta kazetaria, Egin egunkariko administrazio kontseiluko kide izateagatik. Zortzi urtez preso egon ostean, igandean berreskuratuko du askatasuna tolosarrak.
8 urte preso egon ostean, ostegunean gelditu ziren aske Isidro eta Patxo Murga anaiak. 18/98 sumarioan auzipetuak, Egineko langileak izateagatik atxilotu zituzten 2007ko azaroan, eta 69 eta 70 urteko adinarekin utzi dute Leongo espetxea.