Obesitatearen kontra, ariketa
Obesitatea gaixotasun gero eta ohikoagoa da herrialde garatuetan. Gure artean, biztanleriaren %39k gehiegizko pisua du, eta %14,5ek obesitatea -ez dira gauza bera, beraz-. Kirol Batzorde Goreneko Endokrinologia Zerbitzuko Nieves Palacios Gil-Antuñano doktorearen iritziz, "obesitatearen jatorrian pertsonaren egiazko premia eta beharrekin bat ez datorren kaloria-kopurua irenstea egon daitekeela pentsatzea logikoa da. Beraz, obesitatearen kontrako aurreneko neurri prebentiboa bizimodu-estiloa aldatzea izango litzateke, ariketa fisikoaren bidez gastu energetikoa gehituz, eta dieta osasuntsua eta orekatua eginez".
878 adoleszenterekin egindako ikerketan, Kaliforniako Unibertsitateko adituek ikusi zuten ariketa fisikoaren falta zela 11-15 urte bitarteko gazteen obesitatearen sortzaile nagusia. Eta gurera etorriz, berriz, 15 urte bitarteko gazteen artean egin zen ENSE inkestak erakusten digunez, %37,9k noizean behin bakarrik egiten omen du jarduera fisiko edo kirolen bat; %22k erregularki egiten du jarduera fisikoa -hilean hainbat aldiz-, eta %16,3k astean behin baino gehiagotan entrenamendu fisikoak egiten omen ditu.
Gaur egun, argi eta garbi frogatua dagoen bezala, sedentarismoa arrisku-faktore garrantzitsua da hainbat motatako gaitzak sortzeko. Eta bizimodu aktiboak, berriz, mesede eta onura ugari ekartzen dizkio gure osasunari, fisikoak bezala baita psikologikoak ere. Ariketa fisikoaren eragina berehalako ongizate sentsazioa izaten da, hainbat ordutan hortxe jarraitzen duena. Palacios doktorearen hitzetan, "ariketa fisikoa egiteko ohitura, eta elikadura egokia. Horiexek dira obesitateari aurrea hartzeko oinarrizko bi zutabeak. Horrez gain, ez da ahaztu behar hidratazio on batek duen garrantzia ere, osasun-egoera ahalik eta onena lortzeko".
Europar Batasuneko hamabost herrialdetan urte luzetan egindako ikerketa baten arabera, Espainia da biztanleko jarduera fisiko tasarik txikiena duena, hau da, bizitza sedentarioena daramana. Gazteen %38k sedentariotzat jotzen du bere burua, eta umeek ere gero eta denbora gutxiago ematen diote kirolari, beren aisia telebista ikusten edota ordenagailuz jolasean ematen dute-eta.
Igeldok eskumen propioak bereganatuko ditu. "Pixkanaka, hurrengo lau urteetan hainbat bloketan antolatuta", azaldu du Gipuzkoako Foru Aldundiak.
78 urterekin hil da ibilbide oparoa izan duen euskaltzalea. Euskal Filologian doktore izateaz gain, hamarnaka lan argitaratu zituen, poesian, nobelan zein saiakeran, baita biografiak eta bertso bildumak ere. Lan handia egin zuen antzerkigintza ikertzen.
Frantziako Gobernuak Espainiakoari baieztatu dionez, Abiadura Handiko Trena ez da Hego Euskal Herrira iritsiko (Irungo loturara) gutxienez 2042 urtera arte. Ez dago Parisen lehentasunen artean.
20 urte zituela, Alberto Flores-Uranga Mutrikutik Idahora (AEB) joan zen artzain. Bakardadean, mendietan galduta, maiz koiote eta hartzak begira zituela."Berriro egingo nuke, zalantzarik gabe", dio, garai haiek gogoratuta.
Aldi baterako erregulazio espedienteak aerosorgailu konpainiak Asteasun eta Zamudion dituen lantegietako langileei eragingo lieke eta batzarrean bozkatuko da aurreakordioa.
Gabonen erroa kristaua dela jakinda ere, erreferentzia katolikorik ez duten kantuak abestea erabakia du (edo eztabaida horretan dihardu) gero eta ikastetxe gehiagok, eskolaren printzipioetako bat laikotasuna dela oinarri hartuta.
.jpg)
Sortu berri duten organoaren eginkizun nagusien artean daude, besteak beste, diskriminazioaren aurkako politikak sortzea, migratzaileen eta gutxiengo etnikoen elkarteen parte hartzea sustatzea, Nafarroako arrazakeriaren egoera globala aztertzea, eta Arrazakeriaren eta... [+]
Alemaniatik etorritako goi kargu batek eman die 655 langileei enpresaren itxieraren berria, ohar bat "hoztasunez" irakurrita, eta langileei “lehiakortasun falta” egotzi die. Langileek presazko bilera eskatu diote BSHko operazio arduradun Pepe Justeri, eta... [+]
“Jaurlaritzak esateko zeukan dena esanda dago txosten horretan” adierazi du asteartean Maria Ubarretxena bozeramaileak, Jaurlaritzak 2019an egindako txostenari erreferentzia eginez. Txosten horretan egiten den kontakizuna “faltsua eta interesatua”... [+]
.jpg)
Atentatua astearte goizean izan da, Kieveko auzitegi batek Kirillovi Ukrainako tropen aurka arma kimiko debekatuak erabiltzea leporatu eta hurrengo egunean. 300 gramo TNTko karga zuen lehergailuak, eta Errusiak jazotakoa argitzeko ikerketa bat jarri du abian.
Palestinatik aberriratu eta urtebetera, Espainiako Gobernuak jakinarazi du familien harrera programa ez duela gehiago finantzatuko eta aterpetxe eta hostaletako egonaldia abenduaren 31n etengo diela. Urtarriletik aurrera Gasteizko Udalak Gazako bost familien ostatuaren gastuak... [+]
Hego Koreako presidente Yoon Suk Yeol-ek abenduaren 3ko arratsean gerra-legea ezarriz sutu zuen krisi politikoa itzaltzetik oso urruti dago oraindik. Nahiko argi badago ere kolpea sustatu zutenak ez direla irabazten ari. Oraingoz.
.jpg)
Bilboko ikastolako ikasle eta ikasle ohien talde batek zentroko irakasle baten partetik jasandako sexu abusuak zerrendatu ditu, eta komunikatu baten bidez salatu du ikastetxeak gizona babestu duela. Gertakariak azalera atera direnean ikastolak “beren burua zuritu besterik... [+]