«Stop US/Israel attack on iran», titulu hori zeraman martxoaren 2an Indymedia gune alternatiboak plazaratu zuen albisteak. Eta ondoren izenburuan: «AEBek eta Israelek Irani erasotzeko plana daukate petrolioa kontrolatu eta dolarra defendatzeko». Beste alde batetik, zenbait komunikabidetan (Mexikoko La Jornada entzutetsuan, Espainiako Crisis Energétican, eta abar) honakoa iragarri zen: «Martxoaren 20tik 26ra, munduaren krisi sistemikoa». Alegia, sistema sobietarra hondoratu zenetik antolatu den globalizazio prozesua zuloan sartzera zihoala, zenbait gertakizun ekonomiko eta politikoren pilaketagatik.

Net Hurbil hau martxoaren 19an egongo baita sarean eta 23 inguruan ARGIA paperean jasotzen dutenen eskuetan, oraindik egunak dauzkagu ikusteko zertan gauzatzen den afera hau. Ea alarma dei burutsua zen ala komunikabide alternatiboak ere horikerian eta sentsazionalismoan eror daitezkeela erakutsi duen.

Indymediak plazaratutako kezka -Estatu Batuek eta Israelek martxoan egingo ziotela eraso Irani- aspalditik zebilen sareko argitalpenetan. Kalkulu honen arabera, AEB/Israelek hilabetetan barrena berotu dute Iran isolatzeko kanpaina, azkenean bonba nuklearrak erabiliz zenbait atake jotzeko. Batzuen iritziz, bonba nuklear txikiak («mini-nukes») eta lurpean oso sakon irits daitezkeenak erabiliko lituzkete horretarako, eraso bakar, bizkor eta zabal batean. 16 herri jipoituko lituzkete egun horretan, tartean Bushehr (165.000 biztanle), Arak (511.000), Natanz (40.000), Isfahan (2.000.000) eta Teheran (12.000.000 biztanle).

Hilabeteotan egunetik egunera ikusi dute mundu osoko herritarrek Iranen eta AEBen arteko liskarra goritzen ari zela, eta munduko potentzia nagusiek behartu dituztela gainerako potentzia txikiagoak (Europa, Errusia, Txina...) Iran isolatzera. Arrazoia: Iran bere programa nuklearra ari dela garatzen eta denbora laburrean bonba atomikoa edukitzeko aukeran izanen dela.

Telebistetako titular deigarrien atzean zer dagoen begiratu duen edonor ohartuko zen funtsik gabeko argudioa erabiltzen dutela amerikarrek. Alde batera utzita Ipar Korearen kasu deigarria, harrigarria suertatzen da zein neurri ezberdinez epaitzen diren batzuk eta besteak. Israelek berak 75 edo 200 bonba nuklear dauzka jadanik, eta ez du Arma Nuklearrak Ez Ugaritzeko Ituna sinatu; Pakistanek bonba nuklearrak dauzka amerikarrek horretarako lagundu ondoren, Indiak jauzi hori emana du... Eta beraz, zergatik orain Iranekiko obsesio hori?

AEBen eta Israelen erasoa martxoan izan daitekeela kalkulatzeko bi datu nagusi aipatu ditu zenbait ikertzailek. Batetik, martxoaren 26rako zegoela iragarrita Iranek Petrolioaren Burtsa (Iran Petroleum Exchange) martxan jartzea Kish uhartean, eta horretan petrolioa saldu eta erosi ez dolarretan baizik eurotan egingo dela.

Lehen ere askotan esana dago AEBek Irak inbaditzeko eduki zuten motiboetako bat izan zela Saddam Husseinek petrolioa dolarretan saltzeko hartu zuen erabakia. Oraingoan, Irak inbaditu ondoren zer nolako lokatzetan sartu diren ikusita, AEBek nahiagoko lukete Irango eraikin militar nagusiak birrintzea eraso azkar batean. Indymediak honela bukatzen du bere albistea: «Egizue zerbait! Hasi baino lehen eraso horiek geratu!».

Iranen kontrako erasoa martxoan kokatzeko ideia 2020 Laboratoire Européen pour l’Anticipation Politique erakundeak zabaldu duen ikerketa baten haritik etorri da. Honela dio izenburuan: «Alerte Europe 2020 / Rupture Systémique Globale 20-26 Mars 2006: Iran/US Déclenchement d’une crise mondiale majeure». Ez galdetu erakunde hori norena den, kazetari honek -bere weba ikusita- izan badela besterik ez daki eta.

Laboratoire Européen pour l’Anticipation Politique (LEAP) erakundeak bidalitako alarma horren arabera, hil honen 20 eta 26 artean hasiko da (%80ko probabilitatearekin) Berlingo harresia erori zenetik (1989) munduak ezagutu duen krisirik sakonena. AEBek edo Israelek Iran erasoko balute, probabilitatea %100era igoko litzateke.

Martxoko egun horietan bi gauza gertatu behar omen dira. Batetik, 20an estreinatuko omen du Iranek bere Petrolio Burtsa. Bestetik, 23an AEBetako Erreserba Federalak utziko omen dio bere M3 buletina argitaratzeari; buletin horrek neurtzen bide du AEBek mundu osoan barreiatuta daukan diru masaren zati handi bat. Neurgailua kendu nahi omen dute, paper-diru hori jadanik kontrolik gabe dagoelako.

Ikertzaile horien ustez, Sobiet Batasuna erortzearekin hasitako munduko geopolitikaren berrantolaketa oraindik egonkortu gabe dago; horretan une erabakiorra gertatu zen AEBek Iraken gerra galdu zutela ikusi zenean. Handik laster hasi omen zen, 2004an, petrolio-gasaren eta urre-zilarren indartzea, dolarraren beherakadarekin batera.

Krisi sistemiko edo orokor honek bere baitan sei krisi sektorial dauzka, LEAPen aburuz: 1) Dolarrarekiko konfidantzaren krisia; 2) AEBetako finantz-desorekarena; 3) Petrolioarena; 4) AEBen lidergoarena; 5) Mundu arabiar-islamikoarena; eta 6) Europako gobernagarritasunarena.

Ororen buru, hona zer gertatuko omen den: martxo honen 20tik 26a artean lehertuko omen da aspaldi ezagutu denik eta krisi politikorik handiena, eta horrekin batera gertatuko den krisi ekonomiko eta finantzazkoak 1929koaren tamaina izango du. Hau hala gertatuko omen da Iranen kontrako erasorik egon ez bada ere, %80ko probabilitatez. Erasoa gertatzekotan, krisia erabat izanen da segurua.

Analisi horren arabera, AEBetako agintariek badakite krisi sakon hori gainean dela, eta lortu nahi duten bakarra hori atzeratzea omen da. Krisi nagusi hori azken finean gertatuko litzateke AEBen inperioa dolarraren indarrean dagoelako eraikia, beste guztiek balioa ematen dioten paper berdea berak baino ezin baitezake inprimatu. Gainerakoan, ordaindu ezin duen zor erraldoi baten gainean omen dago antolatua AEBetako bizimodua, azken hamarkada honetan etxegintzaren burbuilak goxatu duena. Baina orain iraungitze data ipini diote LEAPeko adituok: 2006a.

Paper hauetaz (Iranen kontrako erasoa gainean dela eta krisi sistemikoa aurten gertatuko dela) enteratu ez denak, ondoko asteetan ikusiko ditu komunikabide nagusiotan... kazetari triste hau erdiz erdi ekibokatzen ez bada. Baina zer dago alarmismo horren azpian egiazkoa dena?

Ezer segururik ez. Javier Blas Expansión egunkarian petrolioaz ari denak dio inork ez duela gaur aipatzen Irango Petrolio Burtsa. Eta Iran dolarretatik euroetara pasatzea ez litzatekeela mundua hondoratzeko modukoa. Crisis Energética webgunean kolaboratzaile batek berriz alderantzizko konspirazioa ikusi du: Irango herritarrei gehiegizko itxaropenak sortu Internetetik horrelako «alea» zabalduta (Iranek AEBak koxkabiletatik harrapatuta dauzkala) eta gero ezer gertatuko ez denez, herritar irandarren artean ezinegona eta protestak piztuarazi.

Bestalde, ez dira gutxi sistema berez eroriko den ametsetan bizi direnak.

www.argia.eus/nethurbil helbidean, gai honi buruzko informazio gehiago eta Interneteko loturak.