Makina bat kontu


Otien ihesa

Zerk eragite die oti mormoiei leku batetik bestera ihes egitea milioika aleko multzotan? Maiz samar gertatzen da hau Afrikan eta mendebaldeko AEBetan. Sydneyko Unibertsitateko Stephen Simpson-ek ikerketa hasi zuenean ia seguru zegoen gosea izango zela migrazio erraldoi horien bultzatzaile nagusia eta neurri batean hori baieztatu da ikerketa amaitu ondoren; baina ezusteko faktore bat ere azaldu da, hots, kanibalismoa.

Migrazioetan hildako gorpuzkinak aztertu ondoren, oti mormoiek proteinetan eta gatzean aberatsa diren dietak hobesten dituztela ikusi da. Hori dela eta zerealak, loreak eta ugaztunen hainbat hondakinekin batera, beren espezie bereko hondakinak azaldu dira eta hau izan da kasu askotan proteinak lortzeko erabili duten bide nagusia.

Kanibalismoa gertatzen da oti mormoien artean eta horrek kideen artean beldurra eragiten duenez, eroen gisa mugitzen dira inork harrapatu ez ditzan.


Galaxia espiral baten argazkia

Hubble teleskopioak 10 urtean ateratako argazkiei esker Messier 101 izeneko galaxia espiralaren argazkia ateratzerik izan da. Hartz Txikiaren konstelazioan dago eta 170.000 argi-urteko zabalera du. Lurretik 25 milioi argi-urtera dago eta bilioi bat izar dituela kalkulatzen da, horietatik 100 mila milioi gure eguzkiaren neurrikoak.

Argazkia osatzeko Hubblek 1994, 1999, 2002 eta 2003 urteetan ateratako 51 argazki erabili ziren eta gainera Lurretik ateratako beste hainbeste argazki.


Espezieen galera polinizazioaren oztopo

Calgaryko Unibertsitateko Jana Vamosi eta Kaliforniako Unibertsitateko Susan Mazer biologoek argitara emandako artikuluaren arabera, espezie ugari dituzten ekosistemak oso sentikorrak dira txori, erle edo beste polinizatzaileen populazioaren aldaketarekiko. Europan, Ipar Amerikan edo Australian dagoen biodibertsitatea Asian edo Hego Amerikan dagoena baino txikiagoa da eta hemen polinizatzaileen populazioaren aldaketak ez du hainbeste eraginik loreetan.

Antza denez, espezie ugari dauden ekosistemetan landareei eboluzio azkarra exijitzen zaie zeren eta espezien arteko konpetentziak polinizazio-sistemak aldatzea ekartzen baitu eta hainbat landarek ezin du hain eboluzio edo egokitzapen azkarra izan.

Ikerketaren jatorria ekosistema aberatsetan azken urteotan gertatutako polinizazio-maila txikia izan da eta oraindik zaila da emaitza ziurrik ematea; dena den, espezieen arteko orekak zerikusia duela dirudi.


Azkenak
2024-10-18 | ARGIA
Langile bat hil da Lizarran, biltegi batek eztanda egin ondoren

56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.


Beldurra espazio komun gisa

Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]


Puig Antich, Estatuak ez du inoiz barkamena eskatzen

Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]


Sinwarren hilketaren ondoren, gerrak bere horretan jarraitzen du

Yahya Sinwar Hamaseko burua hil ondoren, Ekialde Erdiko gerrak nola jarraituko duen aurrera mintzagai da hilketaren biharamunean. AEBek, Joe Bidenen ahotik, berehala iragarri dute orain su-etenak bidea libre izan dezakeela. Bide beretik jo dute Mendebaldeko hainbat buruzagik... [+]


2024-10-18 | Ahotsa.info
Azken hiru urteetan altueratik erorita Nafarroan 10 langile hil direla salatu dute

LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuek salatu dituzte Nafarroan altueratik erorita hil diren hamar langileen kasuak.


Marcos Maceira, A Mesa pola Normalización Lingüísticaren presidentea
“Oso zaila izango da galiziera leheneratzea PPren hizkuntza politika ez bada zuzentzen”

Galiziako Estatistika Institutuak galizieraren egoeraren inguruko inkestaren azken datuak ezagutarazi ditu. Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez... [+]


Zergatik daude Renfeko trenak inoiz baino grafiti gehiagorekin margotuta?

Garraio publikoaren zerbitzuaren gainbeheraren barruan, alde estetiko hutsa bada ere, ohikoa bilakatu da trenak margoturik ikustea eta, behingoagatik bada ere, ez da arrazoi ekonomiko hutsengatik, langileek azaldu dutenez.


2024-10-18 | Hala Bedi
Makroproiektuen aurkako manifestaziora deitu du Gasteizen Araba Bizirik!-ek, urriaren 26rako

“Araba ez dago salgai” eta “Makroproiekturik ez” lelopean egin dute deialdia. Urriaren 26an elkartuko dira 18:00etan “etekin pribatuak bermatzera” bideratuta dagoen eredu energetikoa eta “instituzioek jokatzen duten papera”... [+]


2024-10-18 | Urumeako Kronika
‘Hariak’ zinemaldia erresistentzia istorioen lekuko, azaroaren 7tik 17ra Hernanin

Aurtengoa hirugarren edizioa izango da, eta memoriaren gaia hartuko da ardatz, Kulturarteko Plaza Feministan.


2024-10-18 | Uriola.eus
Bazter Fest ospatuko dute Bilbon azaroaren 9an, protagonistak emakumeak diren hip-hop jaialdia

Azaroaren 9an, emakumeak protagonista diren hip-hop jaialdia ospatuko dute, 17:30etatik aurrera. Jaialdiak urtez urte hip-hop eta rap estiloetan ibilbide ezaguna duten emakume artistak bildu izan ditu.


Xamarrek ‘Orhipean, Gure Herria ezagutzen’ liburuaren edizio berria aurkeztu du

Gaur Donostian Orhipean, Gure Herria ezagutzen liburuaren edizio berria aurkeztu dute. Bertan Izan da egilea Xamar eta berarekin batera Antton Luku, Isabel Isazelaia eta Lander Majuelo.


Eguneraketa berriak daude