Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
ostirala 2024ko azaroaren 22an
Javier Clemente: «Nik beti jakiten dut zer esan»
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Barakaldon jaio zinen, Ezkerraldean, industria gunean, langile giroan, testuinguru sozial horren barnean zuen familia nolakoa zen?
Futbolak giro sozial horretan ditu errorik sendoenak, langileriaren opioa izan da maiz, Liverpool horren adibide. Zuek ere itsu bizi zenuten?
Kalean baloiarekin abila zinela jakina da, kolegioan nolako ikaslea zinen?
Futbolean ere apenas galdu zenuen denborarik. Oso gazte debutatu zenuen, eta proiekzio handiko futbolaria zinen, hemezortzi urterekin bide guztiak zabalik zenituen bizitzan arrakasta izateko. Buruak nola digeritzen du hori?
Jorge Valdanok dio arrakastak pertsona berez den baino %30 inozoagoa bihurtzen duela.
Zu laino artean ibili gabe erori zinen. Lesio bat azaldu zitzaizun bidean, eta futbolari handiaren amets hura hauts bihurtu zen, uste zenuen bizitza honetan pribilegiatua izango zinela, baina...
Bai, baina lau urte ebakuntzarik ebakuntza pasatu eta hanka berdegunera ezingo zenuela itzuli esatean, zer pentsatu zenuen?
Labe Garaietara lanera joan behar zenuela esan izan balizute?
Entrenatzaileek, kimikoak ez, baina gero eta profesional espezializatu gehiago dute inguruan, prestatzaileak, medikuak, dietistak... Talde batzuk psikologoa ere badute. Eroso sentitzen al zara talde tekniko berri hauetan?
Entrenatzaileak berak izan behar al du psikologo?
Arsene Wengerrek jokalari bati bere jatorri kulturala zein den jokoan antzematen dio, afrikarra den, nordikoa den... Klase sozialaren arabera ere aldatzen al dira jokalariak?
Hemengoengan ere nabaritzen al da?
Eta nik Lezamako harrobiko hamar urteko bi mutiko jarriko dizkizut, bat Negurikoa eta bestea San Frantziskokoa. Ikusi jokatzen eta esango didazu zein den nongoa?
Jorge Valdanok ezkerreko eta eskuineko futbola bereizten zituen. Bereizgarriak al dira?
Diru gutxirekin osatu al daiteke talde lehiakorra?
Entzuna izango duzu Nikon Jevtic mutikoaren izena, hamabi urteko serbiarrarena, talde asko zebiltzan bere atzetik eta Valentziak fitxatu du, harrobirako. Zer iruditzen zaizu?
Harrobiak ere globalizatzen ari den futbol munduari zer erakusten dio Athleticen ereduak?
Baina Athleticen filosofia mugatua ere bada amets batzuk iristeko...
Zalegoa kontziente da horretaz?
Irabazi al daiteke liga hamaika euskaldunekin?
Athletic goitik behera euskalduna izan dadin, zuk aginduak euskaraz ematea baino ez da falta...
Jokalariei hitz egin diezu bigarren mailaz?
Partidak ikusi ohi dituzu jokatu eta gero?
Esajeratu egingo dut, baina Athleticek galtzean Bizkaia erdiak gaizki lo egiten du, astelehen txarra izaten du, zuk zer moduz pasatzen duzu gaua?
Nola ezetz, jende asko dago Begoñako amari egunero errezatzen diona, Katedralera bi astean behin joaten dena, ostia bat hartzen duena, eta zerura begira gelditzen dena. Ez esan hau erlijio bat ez denik...
Gezurra, Marseillan egon zinen zu, eta Marseillan Bilbon adina, edo gehiago bizi dute futbola.
Borgesek eta Casaresek badute ipuin bat, non igande arratsalde batez kazetariek jokatu ez den partida asmatzen duten. Futbol partida imaginarioa zuzenean ematen dute, bere gol eta bere jokoz kanpoko, benetan ikusten ari balira bezala, baina dena asmatuz. Eta astelehenean jende guztia partida horri buruz hizketan ari zen. Futbola ez al da hori?
Futbolik gabeko igande bat zer da zuretzat?
Eta Dimitri Pitermanek eskatuko balizu bere taldea entrenatzera joateko?
El Diario Vascok Realeko entrenatzailea bota nahi badu, bota lezake?
Botere faktiko bat da, beraz?
Beldurra ematen dizute kazetariek?
Askotan joan zara Athleticeko nesken partida ikustera?
Zergatik?
Alda dezagun gaia. Oraindik arrazismo asko al dago futbolean?
Baina tarteka entzuten dira bai zelaian, bai prentsaurrekoetan, adierazpen arrazistak...
Esaldi zozo bat botako dizut: tximinotik gatoz eta futbolera goaz.
Horixe nahi nuen, zuhaitzera iristea. «Txistua botatzen dutenak zuhaitzetik jaitsitakoak dira». Samuel Eto’ori buruz zuk esandakoak hauts asko harrotu du...
Txistua bota zuena bera izan zen, eta zu txistua botatzen dutenez aritu zinen. Ez da karrera handia ikasi beharrik bi esaldi horien artean lotura egiteko...
Buelta asko eman dizkiozu gero?
Ez al zara damutu esandakoaz?
Tira, egoera bat jarriko dizut. Zure asteko zazpigarren prentsaurrekora atera zara, ez dago ezer esateko eta dena esana dago, eseri zara, mikrofonoak eta kamerak aurrean dituzu, pila bat kazetari zain... Nondik hasiko zara?
Bestela hor dauzkazu flotagailuak: «Futbola futbola da», «baloia borobila da»...
Galdera absurdu asko egin al dizkizute?
Athleticek zenbatgarren postuan bukatuko du liga?
Gatozen politikara. Xabier Azkargortak zioen futbola politika hutsa dela eta ezetz dioena horretaz aprobetxatzen ari dela.
Futbolean presio politiko asko al dago?
Ez al duzu inoiz sentitu zure burua politikoek erabilia?
Eta klubari ez al dio molestatzen entrenatzaile bat edo jokalari bat politikoki engaiatzeak?
Aurten da Munduko kopa. Euskal Herriak inoiz jokatuko al du munduko koparik?
Utopia hutsa, ala aukera erreala?
Labe Garaietako langileak ziren, aita analista kimikoa. Labe Garaiak ziren herriaren oinarria, Ezkerraldea Labe Garaien gainean eraikia zegoen, eta fabrikak kolegio propioa zuen, hango langileen semeak joaten ginena, La Salleko kolegioa zen. Ni han hezi ninduten. Eta kolegioaren eta kalearen artean, lagunarteko bizitzan, hor egin ginen gu.
Futbolak giro sozial horretan ditu errorik sendoenak, langileriaren opioa izan da maiz, Liverpool horren adibide. Zuek ere itsu bizi zenuten?
Orain bizi dutena baino askoz ere gehiago bizi genuen guk futbola. Besterik ez zegoen eta gu osoki futbolera dedikatzen ginen. Frontoiren bat bazegoen, beraz, pilotan, eskuz edo palaz, eta futbolean jolasten ginen. Hori zen gure bizitza. Orduko kalea ere ez zen oraingoa, ez zebilen autorik, ez kamioirik, berdegune asko zegoen, eta ez zegoen orain adina etxe, beraz kaleko arriskurik ez zen existitzen, eta guk egunean lau edo bost ordu pasatzen genituen futbolean. Oraingo mutikoek askoz ere zailagoa dute hori, kolegioetan gehiago eskatzen zaie, eta kalean ere ezinezkoa da hala ibiltzea. Beraz futbolaren indarra lehen orain baino askoz ere handiagoa zen, eta maila ere askoz ere altuagoa zen orduan. Athleticera iristeko konpetentzia gehiago zegoen, jokalari gehiago zeuden Athleticera pasatzeko modukoak orain baino.
Kalean baloiarekin abila zinela jakina da, kolegioan nolako ikaslea zinen?
Ikasketetan ongi ibiltzen nintzen, batez ere zientzietan, matematika eta horietan moldatzen nintzen ongien. Baina kolegiora joateaz gain futbolean jolasten ematen nuen eguna, beraz ikasketetan ordu asko sartzea ez zetorren nirekin bat. Eta horregatik zientziei emanagoa nintzen, hori ez zelako denbora galtzea.
Futbolean ere apenas galdu zenuen denborarik. Oso gazte debutatu zenuen, eta proiekzio handiko futbolaria zinen, hemezortzi urterekin bide guztiak zabalik zenituen bizitzan arrakasta izateko. Buruak nola digeritzen du hori?
Burua lepoaren gainean nuen, egonkor. Ongi pausatua baldin baduzu ongi digeritzen duzu hori, oker pausatua baldin baduzu gaizki, baina ni ongi hezia izan nintzen, eta burua lepo gainean neraman. Aparejadore ikasketak egiten hasi nintzen, baina profesional izateko aukera zabaldu zitzaidanean, futbolera luzatu nuen pausoa. Biak batera ez zegoen egiterik eta nik futbolera jo nuen.
Jorge Valdanok dio arrakastak pertsona berez den baino %30 inozoagoa bihurtzen duela.
Ez baldin badaki arrakasta asimilatzen bai, bestela ez. Arrakastak ez du zertan jendea inozoago bihurtu, gertatzen dena da jende asko dagoela arrakastak laino artean jartzen duena. Baina laino artean dabilenak bide motza du. Bizitzan serioa eta errealista izan behar da, laino artera igotzen dena laster eroriko da. Eta denetik dago, jakina, bada burua oso lepo gainean daraman jendea, eta bada airean darabilkiena ere.
Zu laino artean ibili gabe erori zinen. Lesio bat azaldu zitzaizun bidean, eta futbolari handiaren amets hura hauts bihurtu zen, uste zenuen bizitza honetan pribilegiatua izango zinela, baina...
Tira, orain ere banaiz pribilegiatua, beti izan naiz.
Bai, baina lau urte ebakuntzarik ebakuntza pasatu eta hanka berdegunera ezingo zenuela itzuli esatean, zer pentsatu zenuen?
Ezer ez, bukatu da eta kito, beste zerbaitetik bizi behar. Kolpea ematen du, baina bukatu da, akabo, eta segitu egin behar da. Ez du beste bueltarik, atzera begira gelditzen bazara ez duzu aurrera egiten, ez duzu ezer egiten. Beraz, denbora asko neramanez zauritua, min hartuta nengoen bitartea aprobetxatu nuen entrenatzaile bihurtzeko. Athletic utzi nuenean, lan baten bila hasi behar izan nuen, eta lan baten bila ari nintzen bitartean erregionaleko talde bat entrenatzen hasi nintzen.
Labe Garaietara lanera joan behar zenuela esan izan balizute?
Joango nintzen, arazorik gabe. Begira, umetan ez banuen futbolerako balio izan, eta nire gurasoek ezin izan balizkidate ikasketak ordaindu, zalantzarik gabe, elektrizista, latorrigilea, tornularia, edo auskalo zer izango nintzen. Agian nire aita izan zena, kimikoa.
Entrenatzaileek, kimikoak ez, baina gero eta profesional espezializatu gehiago dute inguruan, prestatzaileak, medikuak, dietistak... Talde batzuk psikologoa ere badute. Eroso sentitzen al zara talde tekniko berri hauetan?
Futbola asko garatu da, jokalariek gero eta arreta gehiago behar dute, eta arrazoi askorengatik aldatu da hau dena. Athleticen ez dago psikologorik, baina entrenatzaile batek psikologo bat behar baldin badu, kontrata dezala. Nik ez dut sekula erabili eta ez dut sekula erabiliko ere.
Entrenatzaileak berak izan behar al du psikologo?
Irakaskuntzan lan egin behar duen edonork izan behar du bere neurrian psikologoa, bestela irakasle txarra izango da.
Arsene Wengerrek jokalari bati bere jatorri kulturala zein den jokoan antzematen dio, afrikarra den, nordikoa den... Klase sozialaren arabera ere aldatzen al dira jokalariak?
Jakina, bakoitza zer klase sozialetatik datorren ere nabaritzen da. Tira, klase sozial berdinekoak izan daitezke jokalari ezberdinak, baina zein herrialdetakoak diren, eta herrialde horretan klase soziala apala ote den nabaritzen da. Klase sozial apalekoa gehiago sufritu duen jendea da, lan gehiago egin duena, eta horrek karakter gehiago eman dio, askoz ordu gehiagoan lan egin behar izan du horra iristeko, zailtasun gehiago izan dituelako.
Hemengoengan ere nabaritzen al da?
Ez, Euskadin jendearen bizitza maila oso antzekoa da.
Eta nik Lezamako harrobiko hamar urteko bi mutiko jarriko dizkizut, bat Negurikoa eta bestea San Frantziskokoa. Ikusi jokatzen eta esango didazu zein den nongoa?
Ez, Neguritik oso gutxi baitatoz. Han klase soziala altua delako, gaztetatik bizimodu erosoa dutelako, eta futbolak beste ezaugarri batzuk eskatzen dituelako. Futbolak entrenatzen negu asko pasatzea eskatzen du, bidaiatzea, futbolari profesionala izatea gauez asko ez ateratzea da, bizitza egonkor bat edukitzea, zaintzea, eta bizi izan duzun gaztaroaren arabera hori zailagoa izan liteke. Futbolean jokatzeko sakrifikatua izan behar da.
Jorge Valdanok ezkerreko eta eskuineko futbola bereizten zituen. Bereizgarriak al dira?
Puf... Ez dakit nik Valdanok horrekin zer esan nahiko ote zuen. Valdano oso pintoreskoa da hitz egiterakoan, baina ez dakit zertaz ari zen konkretuki. Agian talde aberatsez eta talde pobreez ariko zen. Batez ere Argentinan badira auzo apaletako taldeak, leku txiroetako taldeak, eta badira boteretsuen taldeak, auzo aberatsetakoak, edo klub aberatsetakoak. Agian horretaz ariko zen.
Diru gutxirekin osatu al daiteke talde lehiakorra?
Ez, zaila da.
Entzuna izango duzu Nikon Jevtic mutikoaren izena, hamabi urteko serbiarrarena, talde asko zebiltzan bere atzetik eta Valentziak fitxatu du, harrobirako. Zer iruditzen zaizu?
Ongi. Klubak orain oso jokalari gazteen arrantzan ari dira kanpoan. Zergatik? Talentuen bila ari direlako. Ongi iruditzen zait, gertatzen dena da hamar-hamaika urterekin sekulako jokalariak direla, baina agian hamaseirekin ez dutela ezertarako balioko. Baina jokalari berriak bilatzeko modu berria da. Zortzi edo bederatzi urterekin izugarri inteligenteak diren haurrak bilatzea bezala, baina horrek ez du esan nahi hemeretzi urterekin ere hain argiak izango direnik.
Harrobiak ere globalizatzen ari den futbol munduari zer erakusten dio Athleticen ereduak?
Munduak duenik eta handiena dela. Hauxe da gure arraza, gure odola, eta gure historia. Herri oso bat ordezkatzen dugu, klub hau gure gazteriaren indarra ordezkatzeko saiakera da. Merkatu librea txarra baita, bai Athleticentzat eta bai futbolarentzat. Denek beharko lukete etxeko oinarri bat. Sentimendua galtzen ari da, jokalariek ez dute klubarekiko hurbiltasunik, ordaintzen dieten lekura joaten dira, alde horretatik profesional mertzenarioak dira.
Baina Athleticen filosofia mugatua ere bada amets batzuk iristeko...
Noski. Guk oso zaila dugu tituluak lortzea, guretzat hemen egote hutsa azaina da.
Zalegoa kontziente da horretaz?
Nik uste dut zalegoak badakiela gu zer garen, nahiz eta beti ez dagoen gurekin gustura.
Irabazi al daiteke liga hamaika euskaldunekin?
Gaur egun ez, oso zaila da. Gerta liteke hamaikakoa euskalduna eta oso ona edukitzea, baina abenduan edo urtarrilean hamaikako horretatik hiru edo lau jokalari erosiko dizkizute talde aberatsek, eta horrek asko zailduko luke.
Athletic goitik behera euskalduna izan dadin, zuk aginduak euskaraz ematea baino ez da falta...
Nik jada ezin dut euskaraz ikasi. Orain dela hogeita hamar urte hasi nintzen ikasten, baina kanpora joan behar izan nuen entrenatzera, Bartzelonara, eta ezin izan nuen ikasi. Hogeita bost urtean egon naiz kanpoan, eta gehiago ikasi dut ingelesa euskara baino, eta orain berrogeita hamabost urterekin oso zaila gertatzen zait. Mugatua nago alde horretatik, eta gustatuko litzaidake ikastea, baina gustatuko litzaidake makilatxo magiko bat baldin balego hilabete batean erakutsiko lidakeena euskaraz; hori ezinezkoa da ordea. Hala ere aldagelan askok euskaraz hitz egiten dute, eta nahiko nuke denek euskaraz egitea, baina beren inguruan euskaraz hitz egiten ez den lekuetatik ere etortzen dira jokalariak, beraz konplikatua da. Baina gustatuko litzaidake.
Jokalariei hitz egin diezu bigarren mailaz?
Bigarren maila izendatu izan diet, bai, baina egin behar ez den zerbait bezala. Nik jokalariei esaten diet badutela aski talentu, eta borroka egin behar dela bigarren mailara ez jaisteko. Kontua da besteak ere saiatzen direla, eta azkenean norbaitek jaitsi beharko duela, eta Athletic baldin bada... Ea ez den hala, gu horretarako gabiltza borrokan.
Partidak ikusi ohi dituzu jokatu eta gero?
Ez. Orokorrean ez. Ikusten dut akatsen bat, sartu diguten golen bat, baina partidak ez ditut ikusten.
Esajeratu egingo dut, baina Athleticek galtzean Bizkaia erdiak gaizki lo egiten du, astelehen txarra izaten du, zuk zer moduz pasatzen duzu gaua?
Nik gaizki lo egiten dut, baina bai galtzean eta bai irabaztean, oso nekatua egoten bainaiz. Eta sinesten dut badela jendea gaizki lo egiten duena Athleticek galdu duelako, baina ez da hainbesterainokoa izango.
Nola ezetz, jende asko dago Begoñako amari egunero errezatzen diona, Katedralera bi astean behin joaten dena, ostia bat hartzen duena, eta zerura begira gelditzen dena. Ez esan hau erlijio bat ez denik...
Ez, erlijioa da gauza bat eta futbola beste bat. Garbi dagoena da Athleticek oso jende lotua duela, eta badela sentimendu berezi bat Athleticekiko beste inongo klubetan ez dagoena. Horretan ere bakarrak gara munduan.
Gezurra, Marseillan egon zinen zu, eta Marseillan Bilbon adina, edo gehiago bizi dute futbola.
Egia, Marseillako afizioa oso emana da futbolerako, oso barrutik eta gogor bizi du, futbol aldetik oso zalego ona da, baina bai asko eskatzen duena ere. Nik ezagutu dudan zalerik apasionatuena, itsuena, beroena da, oso ona.
Borgesek eta Casaresek badute ipuin bat, non igande arratsalde batez kazetariek jokatu ez den partida asmatzen duten. Futbol partida imaginarioa zuzenean ematen dute, bere gol eta bere jokoz kanpoko, benetan ikusten ari balira bezala, baina dena asmatuz. Eta astelehenean jende guztia partida horri buruz hizketan ari zen. Futbola ez al da hori?
Ez, baina futbolak hainbesteko dimentsioa du non jendeak gertatu gabeko gauzez ere bere iritzia ematen duen. Existitu ez den partida bati buruz askotan aritzen da hizketan jendea. Futbolaz hastean jendea oso aldakorra da, nori entzuten dion arabera, nork hitz egiten dion arabera, horrek baldintzatzen du bakoitzaren pentsamoldea, baina besterik ez. Dimentsio hau guztia izango da alde bat irreala, baina futbola horixe da.
Futbolik gabeko igande bat zer da zuretzat?
Beste igandeak baino aspergarriagoa. Futbolik gabe ez nintzateke hilko, baina futbola da gehien gustatzen zaidana.
Eta Dimitri Pitermanek eskatuko balizu bere taldea entrenatzera joateko?
Bere taldera joatekotan egiten ari dena egiteari utzi beharko lioke. Eta nola hori ezinezkoa den ez nintzateke joango. Berak presidentea izan behar du, ez entrenatzailea. Presidentea aulkitxoan eseri? Berak entrenatu? Berak hitz egin? Zer demonio? Egon dadila bulegoan, edo joan dadila hori egitea zilegi den herrialde batera. Hemen ezin da. Eta hemengo futboleko arauak eta egiturak aldatu nahi baldin baditu, oso oker dago, bera ez da inor ezer aldatzeko.
El Diario Vascok Realeko entrenatzailea bota nahi badu, bota lezake?
Bai. Berak du indarra. Correo taldeari interesatzen ez zaiona egonkortasun sozial erabatekoa da. Ez dut esango Diario Vascori Reala gaizki ibiltzea interesatzen zaionik, baina ongiegi joatea behintzat ez zaio interesatzen. Hau gai anbiental sozial konplikatu samarra da. Correo taldea ongi aztertu beharrekoa da.
Botere faktiko bat da, beraz?
Botere beldurgarria da, baina medio batek botere beldurgarria edukitzearen errua jendeak horri kasu egitearena da, jendeak garrantzia ematen diolako du indarra, jendea zurrunbilo horretan ibiltzeko prest dagoelako.
Beldurra ematen dizute kazetariek?
Beldurrik ez, baina uste dut batzuetan arriskutsuak direla. Baina erne, badira oso kazetari onak ere.
Askotan joan zara Athleticeko nesken partida ikustera?
Ez, ez naiz sekula joan.
Zergatik?
Ez dudalako denborarik. Denborarik banu agian joango nintzateke, baina gogorik baldin banu soilik, nik futbola, eta egiten dudan edozer, gustu dudanean baino ez dut egiten, bestela ez.
Alda dezagun gaia. Oraindik arrazismo asko al dago futbolean?
Ez, arrazismo gehiago dago kalean futbol zelaian baino. Guk, koloreko jokalari denak errespetatzen ditugu. Futbolean ez dago arrazismorik, nik jokatu dut beltzen, zurien, horien kontra... denen kontra jokatu dut, eta denak iruditzen zaizkit berdin onargarriak.
Baina tarteka entzuten dira bai zelaian, bai prentsaurrekoetan, adierazpen arrazistak...
Eta lehengo egunean banku bateko zuzendaria ere entzun nuen taberna batean disparateak esaten beltzen kontra. Hori esaldi bat baino ez da. Eta zer? Nork ez du horrelakorik esaten?
Esaldi zozo bat botako dizut: tximinotik gatoz eta futbolera goaz.
Hori amerikarrak esan zuen, Darwinek, baliteke baietz, nik ez daukat ideiarik ere, tximinotik gatozen, indiotik gatozen, edo zuhaitzetik gatozen.
Horixe nahi nuen, zuhaitzera iristea. «Txistua botatzen dutenak zuhaitzetik jaitsitakoak dira». Samuel Eto’ori buruz zuk esandakoak hauts asko harrotu du...
Nik ez nuen Eto’ori buruzko adierazpenik egin. Nik ez nuen inongo momentuan Eto’o ahotan erabili.
Txistua bota zuena bera izan zen, eta zu txistua botatzen dutenez aritu zinen. Ez da karrera handia ikasi beharrik bi esaldi horien artean lotura egiteko...
Ni gauza bat esatera mugatu nintzen, «txistua bota duena» esan nuen, eta txistua botatzen duena gertaera bat da, ez pertsona bat. Hori egiten duenaz ari nintzen, ez inori buruz.
Buelta asko eman dizkiozu gero?
Ez, nik ez diot buelta bakar bat ere eman, herri honetan eman dizkiote buelta asko, hau Kixoteen herri bat da gizona!
Ez al zara damutu esandakoaz?
Ezta batere.
Tira, egoera bat jarriko dizut. Zure asteko zazpigarren prentsaurrekora atera zara, ez dago ezer esateko eta dena esana dago, eseri zara, mikrofonoak eta kamerak aurrean dituzu, pila bat kazetari zain... Nondik hasiko zara?
Nik zer esan beti jakiten dut, jakiten ez dutena da zer galdetu! Gainera ni isilik hasten naiz, eta zain egoten naiz lehen galdera egin diezadaten, eta egiten didatenean galdera horri erantzuten diot, nahiz eta izugarri errepikakorra izan.
Bestela hor dauzkazu flotagailuak: «Futbola futbola da», «baloia borobila da»...
Ez, horrelako topikorik ez dut erabiltzen. Futbola horrelakoa da, bai, hori esaten dut batzuetan, baina futbola futbola da, ez, horrelakorik ez.
Galdera absurdu asko egin al dizkizute?
Sekulako pila, baita nik erantzun absurduak eman ere. Nik normalean galdera absurdua egiten didatenean erantzun absurduarekin errestatzen dut.
Athleticek zenbatgarren postuan bukatuko du liga?
Hamalaugarrenean.
Gatozen politikara. Xabier Azkargortak zioen futbola politika hutsa dela eta ezetz dioena horretaz aprobetxatzen ari dela.
Ez, ez dut kontsideratzen futbola politika denik. Nik uste dut futbolean gai politiko askok eragiten dutela, edo talde politiko askok, baina futbola futbola da. Gertatzen dena da, futbola ongi ibil dadin eman behar diren baldintza askok politikarekin zerikusia dutela. Bizitza politikoak sortzen ditu normak, gazteriarenak, hezkuntzarenak, kirolarenak, irakaskuntzarenak, beraz erabaki politiko horiek ere futbolera iristen dira, baina besterik ez.
Futbolean presio politiko asko al dago?
Zenbaitetan badago, bai.
Ez al duzu inoiz sentitu zure burua politikoek erabilia?
Bai, sentitu izan dut erabili nahi izan dutela, baina ez dut inoiz utzi. Nik beti argi eta garbi esan izan dut zer naizen, ni nazionalista naiz eta kito. Ez dut inoiz erreparurik eduki hori esateko, esan dut Madrilen, esan dut Andaluzian, eta esan dut leku guztietan. Nik zer naizen esan dut eta kito. Eta hori baldin banaiz, ez dut zertan inongo arazorik eduki hori esateko. Baina hemen ere esan izan dut eta molestatzen die hemengo batzuei, Diario Vascori esaterako horrek molestatzen dio, baina zer egingo zaio?
Eta klubari ez al dio molestatzen entrenatzaile bat edo jokalari bat politikoki engaiatzeak?
Niri klubak esan diezadake, «zuk ez ezazu pankarta bat atera entrenamenduan zehar», baina nik behin entrenamendua bukatu dudanean hemendik ospa egiten dut, banoa Bilbora edo nahi dudan lekura, eta nik nahi dudana egingo dut. Klubak ziur ez didala debekatuko nik nahi dudan ezer esaterik.
Aurten da Munduko kopa. Euskal Herriak inoiz jokatuko al du munduko koparik?
Politikoki Euskadi independentea baldin bada bai, bestela ez, auzi politikoa da hori. Independentea bada, utziko diote bere selekzioa edukitzen, baina politikoki hala ez den bitartean ezingo du selekziorik eduki.
Utopia hutsa, ala aukera erreala?
Ez dakit, nik hamalau urte nituenean esan izan balidate Euskadi noizbait orain dugun egoerara iritsiko zela ez nukeen sinetsiko. Eta herri bat noraino hel litekeen? Ez dut ideiarik ere, hurrengo belaunaldiek esango dute hori. Nik uste gure gazteek beraiek nahi duten bezalako herri bat bilatuko dutela, gu ordurako akabatuta egongo gara.
Giñolak
«Ikusten ditut etxean nagoenean. Batzuk grazia egiten didate, baita nireek ere. Ez naiz inoiz haserretu izan, nahiz izan zen garai bat beti erretzen eta biraoak botatzen ateratzen nindutena. Eta nik ez dut hainbeste birao esaten, ez naiz horrelakoa. Baina horrela ezaugarritzen ninduten ni, kazetariekin sartzen zena, beti madarikazioak botatzen zituena, eta beti haserre zegoena. Alta, nire bizitza askoz ere optimistagoa da telebistan azaltzen ninduten haserre aurpegi hori baino».
2006ko Munduko Kopa
«Nik uste dut faboritorik handiena Brasil dela. Argentina ere hor dago, eta ez dut Alemania baztertuko, Alemanian jokatzen delako. Frantzia trantsizioko talde batekin dago, ez da lehengo munduko kopetan zen Frantzia bera, eta Espainia txapeldun izatea zaila da, ongi sailkatzea gerta liteke, baina txapeldun izatea zaila Brasil eta Argentina hor egonik».
Nortasun agiria
Javier Clemente Barakaldon jaio zen 1950eko martxoaren 12an. Labe Garaiek zuten La Salleko kolegioan egin zituen ikasketak, baina gaztetatik futbolera bideratu zuen bere bizitza. Hemezortzi urterekin Athleticen debutatu ondoren, lesio larri batek eraginda hogeita hiru urterako utzi behar izan zuen futbola. Futbola utzirik, Adidasen saltzaile bezala jardun zuen lau urtez lanean, eta gero futboleko entrenatzaile profesional bihurtu zen. Bide luzea egin du aulkitxoetan, eta talde asko erabili ditu esku artean; Athletic hiru alditan, Espanyol bitan, Atletico Madril, Betis eta Reala behin, eta Espainiako selekzioko hautatzaile ere izan da. Bide luze horretan Athleticekin Espainiako bi liga (1982-1983 eta 1983-1984), eta Espanyolekin errege kopa bat (1984) irabaziak ditu. Orain Athleticeko entrenatzailea da.
Madrileko prentsa
«Madrileko prentsaren parte batekin kalapita asko izan dut, eta izango. Nik Madrileko prentsako kazetari guztiei eman diet aurpegia ados egon ez naizenean. Interesagatik isildu ez den norbait baldin badago, hori ni naiz. Isildu nintekeen, baina ez da nire jokoa eta nire estiloa. Nik uste jendeari aurpegira esan behar zaiola zer den, eta Euskadin are gehiago».
Bertsoa
Doinua: Xagutxo batzuekin
Euskaraz egiteko
nahi eta ezina
al da benetan zure
barreneko mina?
Ez da magiarekin
ikasten, jakina,
baina zelaian dena
bada ahalegina
euskaraz ikastea
ez da desberdina.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
Larraitz Fagundez Osa
#4
Lander Arbelaitz Mitxelena
#5
Mikel Garcia Idiakez
#6
Onintza Irureta Azkune
Azkenak
2024-11-22
Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean
Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]
2024-11-22
Xabier Letona Biteri
Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko
Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]
2024-11-22
Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]
Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]
2024-11-22
ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”
Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]
2024-11-22
Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da
Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]
2024-11-22
Onintza Irureta Azkune
Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute
Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]
2024-11-22
Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan
Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]
2024-11-22
Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin
Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]
2024-11-22
Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)
Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]
2024-11-22
Xabier Letona Biteri
Gemma Piérola
“Historiak ezin du ezikusiarena egin gu protagonista garen eguneroko arazo horien aurrean”
Duela 40 urte sortu zen Geronimo Uztariz Institutua, Nafarroako Historia beste era batera ikertzeko eta zabaltzeko helburuarekin. Jende anitza bildu du lau hamarkada hauetan, eta gai ugari ikertu ditu denbora horretan. Historialari gazteak ere batu zaizkie. Zahar eta berriaren... [+]
2024-11-22
Uxue Gutierrez Lorenzo
Añube
Elkar besarkatzeko musika
Aspaldi ezagutu genuen gaur gaurkoz Añube taldeko abeslari den Aitor Bedia Hans. Garai berean adiskidetu ginen egun Añube taldeko gitarra jotzaile ohia den Beñat Gonzalezekin. Unibertsitateko garaian izan zen, Debagoienako bi gazteak musika zainetan... [+]
2024-11-22
Sustatu
Euskarazko esamoldeak baloratzen lagundu online galdetegi honetan
Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.
2024-11-22
Julene Flamarique
Voxen aurka Bilbon protesta egiteagatik auzipetutako zortzik ituna egin dute Fiskaltzarekin eta bat epaiketara joango da
Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]
2024-11-22
Ahotsa.info
Saskien bidez Nafarroako euskalgintzari inoizko ekarpenik handiena egingo dio Errigorak: 230.000 euro
Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.
Eguneraketa berriak daude