Irizpide zientifikoen kontra antxoa kanpaina hasi da


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Martxoaren 1ean bukatu da ofizialki bokarta arrantzatzeko debekualdia, bai Euskal Herrian, bai Europako Batasuneko gainerakoan ere. EBk horrela erabaki zuen joan den abenduan, nahiz eta aurrez debekualdia 2006ko urte osoan mantenduko zuela hitz emana izan. Erakunde horrek, azken batean, gure itsasbazterretako baliabide hori berreskuratzeko garantia nahi zuen, benetan urritua baitzegoen arrantzatze etengabeen eta batik bat arrantzako metodo ez tradiziozkoen ondorioz -sare pelagikoak adibidez, bereziki Frantziako Estatuko arrantzaleek baliatu dituzte-.

Bokarta arrantzatzeko debekua kentzeko erabakian, ez dago dudarik, presio politikoek pisu handiagoa izan dute irizpide zientifikoek baino. AZTI ikerkuntzako euskal institutuak, esaterako, beti iritzi izan dio antxoa arrantzatzeko debekuak 2005ean eta 2006an egon behar zuela indarrean. Erabaki politiko horrek ziurtasun eza eta zatiketa ekarri ditu Euskal Herriko arrantzaleengana.


Itun politikoa

Frantziako Gobernuak Europako Batasunean egindako presioen ondotik etorri zen debekualdia bukatzeko erabakia. Frantziako arrantzaleak aspaldi ari ziren debekua kentzeko eskatzen, argudiatzen zutelarik antxoa-sarda ugari ikusten zutela beren itsasoetan. Europako Batzordeak azken unera arte eutsi zion 2006. urtean Europako Batasunean arrantzatzea debekatzeko erabakiari, baina azkenean, Espainiako Estatuak eta Frantziakoak Bruselan itundu zuten martxoaren 1ean debekua kentzea. Halatan, EBko Arrantzako Kontseiluak testua adostu zuen. Dokumentuan jasotzen denez, Bizkaiko Golkoan 5.000 tona arrantza daitezke gehienez: kopuru horretan, 4.500 tona dagozkie Kantabriako eta Hego Euskal Herriko arrantza-ontziei eta 500 Ipar Euskal Herriko eta Atlantikokoei.

Nolanahi ere, Frantziako eta Espainiako Estatuen arteko akordioren bat dela medio, litekeena da Ipar Euskal Herriko eta Atlantikoko ontziek beste 500 tona arrantzatu ahal izatea. Trukean, arrantzako kuotaren banaketa hobea izango litzateke euskal arrantzaleentzat eta Espainiako Estatuko gainerakoentzat. Espainiako Estatuari igoeratxoa ezarri diote espezie batzuen arrantzako kuotetan, hala nola legatzarenean, zapoarenean eta zigalarenean; bakaladarenean, ordea, murrizketa handia da.

Erabaki politikotzat jo den Europako Batasunaren deliberamendu horrek zatiketa sortu du Euskal Herriko arrantzaleen artean. Bizkaikoek eta Gipuzkoakoek ezetza eman zioten erabakiari, eta debekualdia 2006. urte osoan mantentzearen alde egin zuten; Lapurdikoek, aldiz, pozik hartu zuten erabakia, beren interesekin bat zetorrelako (aspalditik ari ziren debekua kentzeko eskatzen). Bizkaiko eta Gipuzkoako arrantzaleek uste dute iruzur egin diela Espainiako arrantzako ministroak: arrazoi zientifikoak alde batera utzita, arrazoi politikoengatik negoziatu eta paktatu izana leporatzen diote. Iñaki Zabaleta Bizkaiko kofradien lehendakariari, esate baterako, iruditzen zaio Espainiako ministroak «bokarta beste espezie batzuen trukean sakrifikatu duela». Arduradun horrek hauxe adierazi du: «Erabat traizionatuak sentitzen gara. EBn Espainiak negoziatzen duen bakoitzean, era bateko edo besteko kaltea etortzen zaigu. Gainera, ziur nago beste katramilaren bat badela Frantziarekin egin duten akordioan».


Kapturen murrizte izugarria

Batez ere 2001az geroztik, erruz murriztu da antxoaren kaptura Euskal Herriko uretan, eta horixe erakusten dute taulan jaso ditugun Eusko Jaurlaritzaren datu ofizialek. 2001ean, 18.950 tona arrantzatu ziren; 2002an, 4.956; 2003an, 2.781; 2004an, berriz, gehixeago: 6.620 tona zehazki. 2005ean, arrantzatzeko debekua egon zen indarrean. Aurreko hamarkada, 1990-2000 aldia, askoz hobea izan zen, gora-beherak gora-behera: 1990. urtea oparoa izan zen -13.673 tona arrantzatu ziren- eta 1991 eskasagoa -6.597 tonatan gelditu zen kontua-. 1992tik 1996ra artean, gorantz egin zuten kapturek: 15.976 eta 15.170 tona inguruan ibili zen antxoaren arrantza. 1997an, 1998an eta 1999an, aldiz, urriago arrantzatu zen: ondoz ondo, 8.467, 5.809 eta 11.791 tona porturatu ziren.


AZTI debekuaren alde, hurrengo analisiak egin arte

AZTI arrantza ikertzeko euskal institutuak joan den udazkenean egin zituen Bizkaiko Golkoko arrantza zertan zen ikusteko estudioak. Fundazio hori bokarta arrantzatzeko debekua 2006 osoan mantentzearen alde agertu da beti, harik eta hurrengo analisiek egoera zertan den erakutsi arte. AZTIren ikerlanaren arabera, azken urteetan baino antxoa-ume gehiago dago orain, baina beharrezko jotzen du 2006 amaitu artean kontserbatzeko neurriak indarrean izatea. Adituen iritziz, AZTIren ikerkuntzako kanpainaren emaitza adierazle partziala da, balio zientifiko erlatibokoa oraingoz. Horregatik, espeziearen eboluzioa epe luzeagoan analizatzea gomendatzen dute.

AZTIren aburuz, antxoaren arrantza debekua neurri oso onurakoa izan da. Horregatik, 2006ko kanpainari begira, aurtengo udaberrian egitekoak diren estudioen emaitzak jakin arte behintzat debekua indarrean izatea aholkatu zuen. Espainiako Nekazaritzako eta Arrantzako Ministerioak ere bere egin zuen tesi hori hasieran, baina ez du kontuan izan Bruselako azken negoziazioan, zeinetan itun politikoak tarteko, debekua kentzea erabaki baitzen.

Bruselan, antza denez, ez daude oso ziur antxoa nahikoa errekuperatu ote den. Horregatik-edo, hogeita bostek adostutako testuak ezartzen du «Batzordeak berehala etengo duela Bizkaiko Golkoan bokarta arrantzatzea, baldin 2006ko umealdian biomasa-existentziak 28.000 tonatik beherakoak badira». Bruselak, ondorioz, 2005eko antxoa-kuota %83,5 murriztu du ur horietan, baina nolanahi ere, entzungor egin die adituen txostenei eta antxoaren errekuperazioa ziurtatzeko kaptura zeroan uzteko eskabideei.


Azkenak
Euskal herriarentzat nolako Estatu bat nahi dugu?

Bagira prozesuaren emaitza, Herri bidea bide-orria izan zen. Bide-orri honetan, abertzaleen helburua herriari boterea itzultzea dela aipatzen da, eta boterea itzultzeko, herriari burujabetza maila maximoa emanen dioten instituzioak herriari eskaintzea adierazten da. Zehazten da... [+]


2024-07-24 | ARGIA
Udako Azoka Ekologikoak abian dira, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako hamalau herritan

Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseilutik herritarrak animatu dituzte azoketan erostera eta ekoizleak gertutik ezagutzera. Uztailaren 29an Zigoitian izango dira, eta abuztuaren 23an, Zarautzen. Urriaren 27an amaituko dute udako denboraldia, Villabonan.


Palestinako alderdi nagusiek batasun gobernurako akordioa lortu dute Txinan

Hamas, Fatah, Palestina Askatzeko Herri Frontea, Palestinako Jihad Islamikoa eta beste hamar taldek hitzarmena sinatu dute, genozidioa amaitu ostean “Palestinako lurralde guztien” gaineko agintea izateko. “Okupazioaren aurka borrokatzeko” eskubidea dutela... [+]


Jarrera baikorrak areagotzearen beharra

Euskaltzaleen Topaguneko kideek euskara sustatzeko jarreren inguruko datu kezkagarriak hauteman dituzte. Hori dela eta, Gero eta aldeko gehiago gizartean ikerketaren bidez, herritarrak euskarara hurbiltzeko estrategia berriak landu dituzte. Horretaz mintzatu dira, apirilean,... [+]


Euskal Herrian dauden poliziei eta guardia zibilei plusak ordaintzen jarraitzen du Espainiako Barne Ministerioak

1984ko urriaren 23an ETAren garaian Espainiako Barne Ministerioak onartutako aginduan, “arriskugarritasun eta nekagarritasun” kontzeptuengatik “ordainsari” bat zehaztu zuten Espainiako Polizia Nazional eta Guardia Zibilarentzat, “eremu... [+]


Gazteen artean apenas kontsumitzen dira euskarazko edukiak ETBen eta Primeran plataforman

Ikusiker Ikus-entzunezkoen Behategiak Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) eta Nafarroako Unibertsitate Publikoko (NUP) 2.800 ikasleri egindako galdetegiaren arabera, plataforma digitaletan gazteek edukiak ez dituzte euskaraz kontsumitzen. Horrekin “arduratuta”... [+]


“Asmo politikoak ematen dio zentzua jakintza kolektibizatzeari”

Ekida Arte Ekimen Sozialistak arte eskola antolatu du Donostian, asteazkenean hasi eta larunbatera bitartean. Paraleloki, lau egunez, bi formakuntza saio egingo dira: muralismoari eta arte bisualei buruzkoa bata; eta antzerkiari eta arte eszenikoei loturikoa bestea. Sarbidea... [+]


2024-07-24 | ARGIA
Erromatar arrasto gehiago aurkitu dituzte airetik harturiko irudiekin, oraingoan Arkaian

Arkaiako erromatarren eremu termalean San Tomas ibaiari loturiko azpiegitura hidrauliko handi bat aurkitu dute, baita lur azpian 3.000 metro koadroko eraikin bat ere, garai hartako etxalde batenak izan daitezkeen arrastoekin.


2024-07-24 | ELA sindikatua
Jaurlaritzak langileen erosahalmenaren “beste galera bat” onartu duela salatu du ELAk

Lakuak bere eskumenei muzin egin die berriro langile publikoen dekretua Madrilen onartu aurretik??Hiru urtean, EAEko langile publikoek erosahalmena %6 galdu dute, sindikatuaren aburuz.


2024-07-24 | Axier Lopez
Artxibatu egin dute AraInfo-ko bi kazetariren eta Zaragozako zinegotzi baten aurkako kereila

"Kereilatuei –Chorche Tricas eta Iker González kazetariak– egotzi eta iraingarritzat jotzen zaizkien artikuluak "adierazpen- eta informazio-askatasunaren barruan daude", eta Zaragoza en Común-eko zinegotzi Suso Domínguezen kasuan... [+]


2024-07-24 | Goiener
Dimener energia komunidadeko kide izatea onartu du Dimako Udalak

Dimako Udalaren atzen osoko bilkuran, garagarrilaren 17an, Dimener Dimako Energia Barriztagarrien Komunitatearen estatutuak onartu eta Udala alkartearen kide laguntzaile izatea eztabaidatu eta onartu zen.


Polioa topatu dute Gazako uretan eta epidemia zabaltzeko arrisku handia dago

Palestinar errefuxiatuen kanpalekuen ondoko ur zikinetan Poliomielitis birusaren kontzentrazio altuak topatu dituzte. UNICEFek ohartarazi du “hondamendia” gertatzeko aukera asko daudela.


Eguneraketa berriak daude