Agenda 22


2021eko uztailaren 27an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Hitzaldiak

Gero eta gehiago gozatzen dut hitzaldiak ematean. Berdintsu zait zer-nolakoa den entzule-taldea: gotorra edo barreiatua, gaztea edo zaharra, jakituna edo gutxiago dakiena. Eta printzipioz zailena dirudien talde-moduarekin sentitzen naiz erosoen: hamazazpi-hamazortzi urteko eskolako gazteekin. Ez daukate adin ederra ezeri erreparatzeko, eta are gutxiago ni bezain pertsona nagusiari. Derrigorrean joanak dira hitzaldira eskolatik. Elkarren anparoan munstro txiki mordoa handi bakarra bilaka daiteke... Baina, halere, ez naiz sekula deseroso sentitu euren artean. Segur aski egia aitortzetik abiatzeko ausardia dudalako. Norena da errua, erantzukizuna nahiago baduzue, haiek euskara ez erabiltzearena? Haiei euskarak ez badie eguneroko bizitzarako balio, geuk, irakasleok, gurasook, izango dugu zerikusirik. Azken batean gurea da haiek heztearen ardura. Hizkuntza den xarma, arma, armiarma... transmititzen ez dugu asmatu. Bururatzen zaidan laugarren errima-hitza "alarma" da. Aitortza horretatik abiatuta izugarri errazten da komunikazioa itxuraz zailena behar lukeen foroan ere.


Erretzaile naiz

Eta ez nago harro. Oñati, Ordizia, Amurrio eta Oiartzun. Lau jaialdi lau egunean eta lauak eraikin itxietan. Ez genuen erre. Erre nauena izan da, ez dudala elkarrizketarik burutu gaiari erantzun beharrik izan gabe. Gainera, -biba elkarrizketa egileen irudimena!- beti azken galdera izaten da erretzeari buruzkoa. Elkarrizketa burutzeko modu "arin" edo "grazioso" bat eta bakarra bururatu zaien seinale. Eta nire artean diot: gaia hain "xinpatikoa" bada, erretzearen kontua benetan larritzat jotzen ez dutelako da. Edo bestela, erretzearen gaia zinez larri eta arduratzekotzat joko balute, ez lukete azken galdera anekdotikotzat erabiliko. Bietatik bat, mesedez.


Lehengo erara

"Raro es el día en que no me sienta de interés público" idatzi zuen Xabier Silveira trumoitsu, eta aldi berean, nekatuak. Pasa zaio. Niri ez. Aharrausia ere albiste bihurtzen delarik, erritmo onean ote gabiltzan galdetzen diogu geure buruari. Horregatik estimatzen da zenbait gauza bestelako tenplearekin burutzea. Azken urteotan gertatu ez zitzaidana gertatu zait urtarrilean. Alkate jaun batek, bere herriko bertso-jaialdia suspertu nahi zuela eta, lagun baten txabolara hots egin zidan afaltzera. Hitz egiteko. Besterik gabe. Gaur egun lantegi horiek enpresen, telefonoen eta gainerakoen esku uzten direlarik, harrigarri eta enplasto gertatu zitzaidan hasieran abisua bera. Ez neukan ba beste zereginik! Lagunaren txabolan, jaialdiaz ez gainerako guztiaz jardun genuen, jan eta edan eta bertsotan egin. Azken orduan hitzartu genuen jaialdiarena ere. Baina askotan, helburua baino ederragoa dela bidea bera gogorarazi zidaten, nahi gabe. Itzuringuruaren xarma berreskuratu nuen. Eta martxoaren kondarrean, jaialdia egingo dugu Mendexan. Bazkaritarako, lapa-jana. Lehengo erara.


Alkate doinua

Hamar egunen buruan, urtarrilaren 20tik 29ra, gure kostaldeko Alkaterik entzutetsuenek bertsoak entzun dituzte. Donostiakoak, Hendaiakoak, Bilbokoak... Ez dakit hori ona den, baina txarra ez da. Ohituak gaude, erakundeen jardueratan euskara entzutera, baina beti ere gaztelera edo frantsesaren parean, eta ez pare. Legeak hala dioelako egiten da euskara, egiten denean. Ederra da, euskaraz aritu eta inork itzuliko ez duela sentitzea. Nik behintzat ez dut sekula itzultzeko gogorik sentitu. Bueltatzekoa, batzuetan bai. Iñigo Aranbarriren harrotasunerako aitortuko dut Azkuna alkatea kexu azaldu zitzaidala Arriagan, Sabino Arana Sarien ekitaldiaren ondotik. Bospasei aldiz aipatu omen nuen Barakaldo, eta Bilbo behin ere ez. Ikasten badakigu.


Gastronomia

Ez dakit kulturaren bidelagun edo kulturaren etsai bihurtuko zaigun azkenean. Jaten emango digun edo jan egingo gaituen, alegia. Libururik salduenak gastronomiari buruzkoak direla jakiteak ematen du zer pentsaturik. Urtarrileko agendari begiratutxoa botatzea aski zait, gu ere horretan harrapatuak gaudela jabetzeko. Astigarragan izan naiz, sagardoaren habian. Getarian, txakolinaren sehaskan. Eta Idiazabalen, gaztaren gunean. Bertsogintza beti egon izan da jan-edanarekin uztartua, baina hain lotua egotea ere!


Kursaalean

Bertsogintza da 80 urteko aitonak eta 22 urteko neska gazteak biltzen dituen arlo bakarretakoa gaur egun. Egin dezakete elkarrekin egun-pasa hamar-hamabi ordukoa eta biak eroso sentitu kantuan nola berriketan. Gainerako arloetan nekez gertatuko da horrelakorik: laurogei urteko dentista aspaldi jubilatu zen eta 22korik ez da. Laurogei urteko futbolariak berrogeitaka daramatza erretiraturik. Laurogei urteko Unibertsitate irakaslea bajan egongo da segur aski, edo Kongresuren batean, gazteagotan ere hala egoten zen askotan eta. Aurtengo bertso-egunean, Kursaaleko ekitaldian "bertsolari zaharrak" izan genituen entzun gai. Bestelako kantakera, bestelako arrazoi moduak, bestelako hizkera... bestelako mundu baten interpretazioa, oraingotik begiraturik bitxi gertatzen dena. Belarri erneek baina, beti harrapatzen dute zerbait. Gaztetako sexu-balentriez eta oraingo ezinaz ari zirela, Egileorrek sotil sartu zion ziria lagunari: " ...ta orain zerorrekin mugituko zaizu".


Irakurriz lokartu

Ez zara jabetzen une zehatza zein den. Badatorrela bai. Halako batean esku-punttetan zama sentitzen hasten zara eta betazaletan pisua. Gero, arima zintzoren batek itzaltzen du piztuta geratu den argia eta jasotzen ohean edo alfonbra gainean geratu den liburu aho-zabaldua. Azaroaren amaieran utzia, urtarrilaren amaiera aldera arte ezin izan dut gozatu munduan den plazerrik handienetakoa. Ondoegi bizi ez naizen seinale. Bitartean, aldi berean, eskola-umeak sumatzen ditut inguruan, liburuak botika bezala irentsiz. Bat lodia, bestea ertaina eta beste bat mehea ebaluaketa honetarako. Hasieran nioen moduan, zerbait gaizki egiten ari gara.


Azkenak
2024-11-26 | Leire Ibar
Kutsadura akustikoa egotzita isuna jarri diote Barakaldoko Oxinorte enpresari

Barakaldoko Udalak 11.800 euroko isuna ordaintzea eta gauez hiru hilabetez ixtea exijitu dio Bizkaiko enpresari. Abuztuaren amaieratik txistu etengabe, desatsegin eta jasangaitza igortzen du inguru zabalean entzuten dena.


Laguntza humanitarioa, etenda: 130.000 haur, elikagai eta botikarik gabe

Save the Children erakundearen esanetan, Gaza iparraldeko 130.000 haur artatu gabe daude 50 egunez, gutxienez.


2024-11-26 | Leire Ibar
Nafarroako Musika Kontserbatorioko bi irakasle salatu dituzte indarkeria matxistagatik

Hainbat ikaslek egin dute salaketa.  Irakasleetako bat sexu proposamenengatik eta sare sozialen bidez ikasleei egindako jazarpenagatik salatu dute. Bestea, berriz, ikasgelan izandako jarrera desegokiengatik eta iruzkin sexistengatik.


2024-11-26 | Iñigo Satrustegi
Lorategiak eta lorezainak zaintzeaz

RR
Nork: Maialen Lujanbiok
Noiz: azaroaren 21ean.
Non: Katakraken (Iruñea) plazan.

----------------------------------------------

Hementxe gaude, Katrakakeko aulki guztiak beteta, hementxe. Erorien monumentua eta Landaben hizpide, hasi da koplaka emanaldia edo... [+]


2024-11-26 | EHU Palestina
EHUn Israelen genozidioa eta apartheidarekin harreman oro aztertu eta eteteko batzordearen alde

Palestinan genozidio bat burutzen ari den Israelgo estatu eta berarekin batera diharduten enpresa eta erakunde guztiekin eteteko asmoz sortu zen EHU Palestina. Israelen inpunitatea Europan eta Estatu Batuetan dituen harreman politiko, militar, ekonomiko, zientifiko zein... [+]


DBHko ikasleak literaturzaletzea helburu duen irakurketa-lehiaketa aurkeztu dute

Esloveniako eskoletan izan duen arrakastari tiraka, Alberdania argitaletxeak Euskal Herriko ikastetxeetara ekarri du Joko Ona Denontzat irakurketa-lehiaketa: DBHko ikasleek “kalitate handiko liburuak” irakurriko dituzte taldeka, eta avatarra aukeratuta, horiei... [+]


2024-11-26 | Mikel Aramendi
India, Trump 2.0 aldirako kontuak ateratzen

Ari da mundu guztia kontuak ateratzen Trump 2.0 aldian norberari gerta dakiokeenaren eta munduan gerta daitekeenaren inguruan. Subjektuaren mudakortasuna ezagututa, ziur samartzat eman daitekeen aurreikuspen bakanetakoa da Estatu Batuen Txinarekiko harremanak, ekonomikoak... [+]


2024-11-26 | ARGIA
Indarkeria matxistaren aurkako egunean, gizonei mezua: “Konponbidea ez bazarete, arazoa zarete”

Milaka lagun bildu dute Indarkeria Matxistaren Kontrako Egunean deitutako manifestazio eta elkarretaratzeek. Gizon, hedabide eta erakundeei zuzendu zaie Mugimendu Feminista.


Guraso bileran hizkuntzak nola kudeatu ez badakizu, gida honek lagunduko dizu

Zenbat komunikazio egoeratan ateratzen da galtzaile euskara? Arduradunak ez duelako aurrez pentsatu hizkuntzak nola kudeatu, erresistentziak egoten direlako eta haiei erantzuteko argudioak prest ez daudelako… Soziolinguistika Klusterrak jendaurrean.eus gida ipini du... [+]


2024-11-26 | Ahotsa.info
Paris 365
15 urte pobreziari aurre egiten Iruñerrian, eta inoiz baino beharrezkoagoa

Paris 365 elkarteak 15 urteurrena ospatu zuen larunbatean Geltokin. 15 urte gosariak, bazkariak eta afariak egunean euro baten truke zerbitzatzen urteko 365 egunetan horren beharra duten guztiei. “Atsedenik gabe”, azpimarratu nahi izan zuten bezala. Horrez gain,... [+]


2024-11-26 | Julene Flamarique
Iruñeko auzo guztietan euskarazko haur eskolak galdegiteko manifestaldia egingo dute abenduaren 11n

“Ez da posible hiri guztia zeharkatu behar izatea seme-alabak hemengo jatorriko hizkuntzan murgiltzeko” salatu dute guraso askok. Euskarazko plazak ere “oso urriak direla” salatu dute familia askoren artean eginiko bideoan.


2024-11-26 | Sustatu
Kabi@ 2024 Durangoko Azokan: Eremu digitala pentsatzen eta garatzen

Durangoko Azokaren alor digitala da Kabi@ espazioa eta egitaraua. Aurtengo edizioan, abenduaren 5ean eta 6an izango dira Kabi@ko ekitaldiak, Azokaren lehen bi egunetan (gero 8ra bitartean iraungo du). Ekitaldiak banatuko dira Durangoko Bizenta Migel Liburutegiaren eta Landako... [+]


2024-11-25 | Leire Ibar
Euskal Herriko I. Hikadromoa antolatu dute Durangoko Azokan

Durangoko Azokako berrikuntzetako bat izango da ZirHika taldeak sortu duen hikalarien bilgunea. Hika hitz egitea eta ongi pasatzea izango da helburua, abenduaren 7an Landako ikastetxean.


Eguneraketa berriak daude