Makina bat kontu


Klimaren historiari buruzko datu gehiago

Europarrek eta japoniarrek, bakoitzak bere aldetik, Hego Poloko izotz-geruzatik bi izotz-lagin aztertu berri dituzte, Lurraren atmosfera eta klimaren historiari buruz zerbait gehiago ezagutu nahian. EPICA deituriko proiektu europarrean Alfred Wegener Institutuko Heinrich Miller-ek zuzendutako ekipoak 2.772 metroko sakonera duen zuloa egin eta bertako izotza aztertu du. Zulaketa 2001ean hasi zen eta aurtengo urtarrilaren 17an amaitu.

Ateratako izotz-puskak 900.000 urte izango dituela uste da eta beraz, orain 780.000 urte gertatu bide zen polo magnetikoen alderanzketari buruzko aztarnak lortzea espero da.

Japoniarrek 3.000 metrotik beherako izotz-puskak lortu dituztela iragarri dute, beraz, hauek ere datu interesgarriak lortu ditzakete.

Orain arte egindako zulaketen eraginez, azken 650.000 urtean gertatutako fenomeno atmosferiko garrantzitsuenen aztarnak topatu dira eta beraz, aipatu epeko historia klimatikoa aski ezaguna da. Ea bada zenbat egiten dugun atzera orain.


Edalontzi motaren eragina

Likore bat zerbitzatzen denean, pertsona gehienek, zerbitzari profesionalek barne, %20-%30 artean likore gehiago botatzen dute edalontzi zabal eta baxuetan edalontzi altu eta estuetan baino, Cornell-eko unibertsitateko Brian Wansink eta Georgiako Institutuko Koert van Ittersum ikerlariek egindako azterketaren arabera. Gainera, hezkuntzak edota esperientziak ez dute joera hau erabat zuzentzen.

Ikerlarien arabera, horren arrazoia gizakiok dugun ilusio optikoa da; ilusio horren arabera lerro bertikalak tamaina bereko lerro horizontalak baino luzeago ikusten ditugunez, nahiz eta bi edalontzi-motak bolumen bera izan, edalontzi altuetan likido gehiago sartzen dela pentsatzen dugu. Beraz, beste era batera esanda, gure zentzuak garrantzi handiagoa ematen dio altuerari zabalerari baino.

Froga desberdinak egin zituzten: batean 198 unibertsitateko ikasleri eta bestean 86 zerbitzari profesionali likore kantitate zehatz bat bi edalontzitan -altua eta estua zein baxua eta zabala- zerbitzatzea eskatu zieten eta emaitzak hauexek izan ziren: ikasleek behar baino %30 gehiago zerbitzatu zuten edalontzi baxuetan eta zerbitzariek %20 gehiago.

Beste froga batean, froga erreala egin aurretik hamar aldiz entrenatzeko eskatu zieten ikasleei eta hala ere froga errealean %26 gehiago bete zuten edalontzi baxua. Zerbitzariei ere behar zuten denbora hartzeko eskatu zietenean, hauek ere %10 gehiago bete zituzten edalontzi baxuak.

Ikerketa honek uste baino garrantzi handiagoa du medikuntzan -alkoholismoaren inguruan- eta ostalaritzan -kostuak murrizteko-.


Azkenak
2024-08-14 | ARGIA
Israelek preso palestinarrak erabiltzen ditu tunelak eta eraikinak miatzeko

"Gure bizitzak haienak baino garrantzitsuagoak dira", esan dio Israelgo armadako soldadu batek Israelgo komunikabide bati.


2024-08-14 | Kanaldude
EuskarAbentura: gazteen paregabeko espedizioa

Joan den uztailean, hilabete batez, 127 gaztek 400 kilometroko espedizioa oinez egin dute Euskal Herrian gaindi. Abenturazale haiek Jzioquitarrak deitzen dira eta 30 egunez, 27 herri bisitatu eta hainbat euskal eragile ezagutu dituzte. Aurten, EuskarAbenturako helburuak aise... [+]


Ostalaritza patronalak Gipuzkoako txosnei TicketBai ezartzea eskatu dio Aldundiari

EAEko hiru hiriburuetan udako jaiak ospatzearekin batera, etorri dira, berriz ere, ostalaritzako patronalaren kexuak jai herrikoien aurka. Gipuzkoako Ostalaritzaren elkarteak Gipuzkoako Foru Aldundiari eskatu dio Arabakoaren bidea jarraitzeko, eta txosnei eta kale saltzaileei... [+]


Palestinaren alde mobilizatuko dira Bilboko Aste Nagusian

Palestinarekin Elkartasuna ekimenak antolatu du Aste Nagusian Israel borrokatu lelopean. Bilboko Aste Nagusiaren bezperan, ostiralean, 19:00etan, egingo dute mobilizazioa.


Pablo Gonzalez espioitzagatik ikertzen jarraituko du Poloniak

Poloniako Fiskaltza Nazionaleko bozeramaileak adierazi du euskal kazetaria oraindik formalki akusatu ez badute ere, “legearen arabera auzi-ihesean akusatua” izan daitekeela. Gonzalez preso trukean sartzeko erabakia Washingtonetik etorri zen, baina Poloniako zerbitzu... [+]


Juan Luis Goenaga artista zendu da, 74 urterekin

Donostian jaioa, urte mordoxka bat Alkizan eman zituen bizitzen, baserri batean. Inguratzen zuen naturak lilura sortzen zion. Margolari gisa egin da ezagun, nagusiki.


Ibilbide dekolonialak (I)
Donostia: non gogoa, han ezpata


2024-08-14 | Mikel Aramendi
Israel, Iran eta bi elefanteak

Hamasen erasoaren ezohiko muntak, eta Israelgo gerra-kabineteak hari emandako erantzunaren desmasiak zerikusi zuzena dute ondorio geopolitikoen sakonerarekin. Ekialde Ertainean eta nazioarteko aliantzetan aldaketak eragin ditu genozidioak: Israelek zer irabazi eta galdu du?... [+]


Musk amen-omenka, trumpismoa besarkatzen

Munduko bigarren gizonik aberatsena, Elon Musk, gezurrak eta mezu sektarioak hedatzen, propaganda egiten ari zaio Donald Trumpi, inkestek gero eta gehiagotan diotenean Kamala Harris izango dela AEBetako hurrengo presidentea.


Grezian piztutako suteek hildako bat eta 50.000 pertsona ebakuatu baino gehiago eragin dituzte

Gutxienez 10.000 hektarea kiskali dira Atenasetik gertu, eta dozenaka etxe eta enpresa kiskali dira, EFEk jaso duenez. Greziako Gobernuak suteei aurre egiteko laguntza eskatu dio Europar Batasunari.


Hamar gizon atxilotu dituzte asteburuan, emakumeen aurkako indarkeria egotzita

Zortzi pertsona atxilotu dituzte Nafarroan, beste biak, berriz, Gasteizen. Horrez gain, Algortako Portu Zaharreko jaietan gertatutako sexu eraso bat salatzeko elkarretaratzea egin dute, astelehenean.


Arantxa Orbegozo 'Txitxi'
“Niretzako bidaiarik politenak mantso doazenak dira”

Zirrara eta pasioaren eroale da Arantxa Orbegozo Txitxi (Tolosa, 1962). Bizitza darama eskuetan eta hura eskaintzen dio zuzentzen zaion edonori. Atleta izan da, txirrindularia, eta bere buruari proposatu dizkion beste hainbat diziplinatan aritua. Hala eta guztiz ere, benetan... [+]


Paquita Bretos Andueza zendu da, mendizale aitzindari eta antifrankista

96 urterekin eman du azken hatsa. Nafarroa Garaian zein Euskal Herri osoan, mendizaletasunaren aitzindarietako bat izan zen, Angel Oloron senarrarekin batera.


2024-08-13 | Euskal Irratiak
Aitor Elexpuru: “Larhunen ez dugu gehiago eraiki dadin nahi, baizik dagoena hobe kudeatua izatea”

Abuztu hasierarekin batera, bero, idorte eta su arriskuak altuak dira mendiguneetan. Arriskuen murrizteko nahian, 2021tik, Lapurdi eta Nafarroako mendigunea osatzen duten hiriek zonbait protokolo eta konbentziotan elkartu dira, mugaz gaindi. Horien artean, “Gure... [+]


Eguneraketa berriak daude