Euskararen inguruko albiste laburrak


2007ko otsailaren 21ean


Euskaltzain oso gehiago izateko aukera

Andres Urrutia euskaltzainburuak urtebete pasatxo darama kargu horretan. Behin eta berriz adierazi izan du Euskaltzaindiara euskalgintzako hainbat eragile erakartzea dela Euskaltzaindiaren helburuetarako bat. Bide horretan eman du azken pausoa. Euskaltzaindiaren egitura aldatzeko, estatutuaren aldaketa proposatu dute Euskaltzaindiako kideek eta baita onartu ere. Aldaketa burutuko balitz (Espainiako Kultura Ministerioaren esku dago orain) 75 urtetik gorako euskaltzain osoak euskaltzain supernumerario emeritu izango lirateke eta beste hainbeste euskaltzain oso izendatuko lituzkete. 75 urtetik gorako bost euskaltzain oso daude. Bestalde, ez litzateke derrigorra 24 euskaltzain oso izatea, gehienez 32 izateko aukera legoke. Ateak zabalik dituzte itzultzaileek, musikariek, ingeniariek...


Bai eskolak euskalduntzeari! kanpaina abian da

Hamabost gizarte eragilek bat egin dute eskolak euskalduntzeko aldarria egiteko. Eskaria ozen entzun dadin, maiatza artean sinadura bilketak egingo dituzte Euskal Herrian zehar, eta ondoren, hizkuntza eta hezkuntza arduradunei aurkeztuko dizkiete. Euskal Herriko hezkuntza sistemek hiru ikasletik bi ez dituztela euskalduntzen diote ekimenaren arduradunek. Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak berriz, iaz egindako neurketen emaitzen ondorioz, hizkuntza ereduen aldaketa 2007an erabakiko dela adierazia du. Kanpaina sustatu duten eragileak honakoak dira: AEK, Euskal Herriak Bere Eskolak, Euskal Herrian Euskaraz, Euskal Irratiak, Euskal Konfederazioa, Kontseilua, IKA, Ikas, LAB, Oinarriak, Sortzen Ikasbatuaz, Topagunea eta Udako Euskal Unibertsitatea.


Ezker Abertzaleak proposatutako hizkuntza politikaren kontra

Eusko Legebiltzarrean Ezker Abertzalea taldeak hizkuntza politika berria abian jartzeko legez besteko proposamena egin berri du. Alderdi guztiek aurkako botoa eman dute (Aralar abstenitu egin da). Ezker Abertzalearen ustez, Euskal Herriko hizkuntza politika ereduak agortuta daude. EAJk Ezker Abertzaleak egindako diagnostikoa ez zuen ontzat hartu. EAk berriz, legea agortuta dagoela esatea gehiegi dela iritzi dio. PSE-EEak eredua agortua dela onartu zuen, baina hizkuntza gutxitu baten pozoi nagusia inposizioa dela azpimarratu zuen. PPk aldiz, akatsak konpontzeko prest zegoela esan zuen, baina ez herri elebakar eta baztertzailea lortzeko. Aralar ez zen ados diagnostikoarekin, nahiz eta proposamenaren atzean egon daitekeen espirituarekin bat egin lezakeen.


Azkenak
Naziek deportaturikoen oroimena, diru-zorro batean

1945ean Neuengammeko nazien kontzentrazio esparruan hil zen Jean Iribarne gamerearraren diru-zorroa berreskuratu eta bere senideei eman diete. Ipar Euskal Herrian gutxienez 350 herritar deportatu zituzten erresistentzian parte hartzeagatik, eta ia erdia ez ziren bizirik atera.


Elena Barrena, irakasle eta historialarien erreferentea

Gipuzkoako sorrera prozesuari buruzko bere doktore tesia aitzindaria izan zen, lurralde historikoen bilakaera ulertzeko. Deustuko Unibertsitateko irakaslea, historialari askorentzat eredu izan da bere lan egiteko eta irakasteko modua. Igande honetan hil da Elena Barrena Osoro... [+]


Gernikako gaztetxe zaharra hartu dute berriro, itxi eta hamar urtera

Gernikako "gazte langileen interes eta beharrei" erantzungo dien proiektu bat martxan jarriko duela adierazi du Egurre Gazte Asanbladak. Eraikina duela hamar urte itxi zuten, eta salatu dute Gernikako Udalak hiru legegintzaldi daramatzala esanez liburutegi bat jarriko... [+]


Mario Vargas Llosa idazlea eta Literaturaren Nobel sariduna zendu da

89 urterekin hil da, Liman, eta idazle perutarraren seme-alabek eman dute haren heriotzaren berri. Gaztelaniazko literaturaren egilerik ospetsuenetakoa izan zen, eta 1960ko eta 1970eko hamarkadetan Latinoamerikan literaturak izan zuen loraldian paper garrantzitsua jokatu zuen... [+]


2025-04-14 | ARGIA
Gabriel Arestiren “izaera komunista” azpimarratu dute, bere heriotzaren 50. urteurrena kari

Euskal Herriko Kontseilu Sozialistak (EHKS) antolatuta, egun osoko jardunaldia egin dute igandean, Bilboko Campos Eliseos antzokian. Hainbat hitzaldik osatu dute egitaraua, eta jardnualdia amaitzeko Bigarrenez Aresti etorkizunaren aurrean antzezlana estreinatu dute.


Daniel Noboa eskuindarra gailendu da Ekuadorko hauteskundeetan, eta oposizioak iruzurra salatu du

Bozen lehen itzulian pare-parean geratu ostean, inkesta gehienek aurreikusten zutena baino tarte handiagoa atera dio egungo presidenteak Luisa González hautagai correistari. Oposizioak "iruzurra" salatu eta botoak berriz zenbatzea eskatu du.


Analisia
Balantzaka gerrarantz

Gure amak beti esaten du: “Ez dut sekula ulertu zergatik gertatu zen Lehen Mundu Gerra”. Ez dio batere zentzurik harrapatzen. Ez du ulertzen zergatik inplikatu ziren Europako potentzia zaharrak halako basakeria batean eta ez zaio buruan sartzen nola konbentzitu... [+]


‘Oztopoen gainetik askatasunera’: Ernaik manifestaziora deitu du apirilaren 17an

Adierazpen askatasuna aldarrikatzeko eta "eskuin erreakzionarioaren ofentsibari aurre egiteko" batuko dira. Egun horretarako Euskal Preso Politikoen alde antolatua zuten hitzaldia eta ekitaldia salatu du UPNk, eta hura zelatatzeko agindu du Espainiako Audientzia... [+]


Lau maki, 1947 eta 1948 urteetan Donostian erailak

Maki gerrillari antifrankistek Euskal Herrian ez zuten presentzia bereziki nabarmena izan, baina batzuk pasatu ziren, baita erregimenaren errepresio bortitza pairatu ere. Guardia Zibilak hiru hil zituen Ibaetan 1947an eta bat Zubietan 1948an, ahaztuta badaude ere.


2025-04-14 | Uriola.eus
Gerra finantzatzeari uko egiteko zerga desobedientziaren ekimena abian da

Ekimenak bakea eta justizia soziala sustatzeko proiektuak finantzatzea du helburu. Sustatzaile diren gizarte mugimenduek mezu argi bat bidali diete gobernuei eta armagintza industriari: "Ez dugu gerraren konplize izan nahi".


Jardin bat zuretzat, Hipatia

Hainbat lorpen kolektiboan soilik egin daitezkeela esaten denean, lerro artean joan ohi da behin kolektiboan pentsatu, gogoetatu eta eztabaidatu ondotik heldu ohi direla, heltzekotan. Baina zerbait lortzeko, ezinbestekoa da pentsatzen jartzea. Ez baitira gauzak besterik gabe... [+]


Analisia
Mikrofonoak antzokietan

"Eskatu txanda eta egingo dugu bat zurekin", esan dio estudioetatik ari den esatari prestu eta animatuak Bilboko kaleetan dabilen berriemaile gazteari. Aurkezlea entzuleei zuzendu zaie segituan. "Bien bitartean, Iruñera goaz...". Han zabaldu dute linea... [+]


Euskal armagintza industria eztabaidagai (I)
Industria militarrari buruz Jaurlaritzak eta Zedarriak enpresari foroak planteatutako eztabaida irekitzen

Urtearen hasieran, Zedarriak taldeak "defentsaren" industriari buruzko "eztabaida irekitzearen" alde egin zuen publikoki (baita nuklearrari buruz ere), eta Eusko Jaurlaritzak berehala egin du bat horrekin. Lehenik, Mikel Torres lehendakariorde eta Ekonomia... [+]


Gu ere lugorri

Sendabelarrak non bildu galdetuz idazten didate eta bide bazterrei erreparatzeko esan ohi diet. Erromantizismoak kalte egin digu bizitzako esparru askotan eta hemen ere bai, sendabelarrak ez baitaude mendi tontorretik gertu dauden bide zidorretan (bakarrik), ezta kostatik bertan... [+]


Eguneraketa berriak daude