Bihar


2007ko otsailaren 21ean
Alegoria batez hasiko dut gaurko artikulua: egunen batean, ziur nago gizakia Saturnora iritsiko dela. Izan ere, nik, egun hori ailegatu bitartean, erabakita daukat non kokatu beharko den Saturnoko hiriburua, eta bertako urbanizazio batzuen planoak ere prest ditut dagoeneko. Egia da oraingoz Saturnora eraman gaitzakeen koheterik ez dagoela, baina baten batek sortuko du inoiz. Niri ere aparailu hori eratzen laguntzea gustatuko litzaidake, baina oso lanpeturik nabil orain etorkizuneko hirigintzan. Hala ere, ez dut zalantzarik batere Saturnora joateko gauza izanen garela hemendik gutxira. Egunen batean. Goiz, oso goiz. Bihar apika. -Honaino alegoria-.

Bihar. Hitz honek oihartzun handia izan eta izaten du ingelesez popular culture deitzen den horretan, hau da, gaurko hedabideetan zabaltzen den kulturan -zineman, musikan, komikietan...-. Errate baterako, The long tomorrow du izena Moebiusen komiki batek, eta A better tomorrow da John Wook zuzenduriko trilogia baten titulua. Eta iduri du bi tituluon artean mugitzen garela hemen Euskal Herrian, bigarrena baita, A better tomorrow alegia, guztiok edo gehienok nahi genukeena Euskal Herriarendako; baina, momentuz, gauzak dauden bezala egonda, zilegi da pentsatzea luze kostatuko zaiola etortzea lortu nahi dugun biharko horri. The long tomorrow da gure-gurea dena.

Edonola ere, hau da, "luzea" denean ere, biharkoak xarma berezia du. Erran nahi baita, bihar etorkizunean egonik, etorkizuna bera baino hurbilago sentitzen dugula. Gure itxaropenak biharko ustez epel eta goxo batean kokatzea gehiago gustatu ohi zaigu, etorkizun abstraktu batean baino. Ez da harritzekoa, hortaz, biharkoaren arrakasta popular cultureko produktuetan.

Gurean ere biharkoaren indarraz eta xarmaz ohartu denik badela sinesteko froga argiak ditugu eskura. Adibidez, Arnaldo Otegiren elkarrizketa-liburuaren izenburua ikusi bertzerik ez dago: Bihar, Euskal Herria. Edo liburuaren azalean politikariaren beraren irudia: berdez inguraturik, poeten locus amoenus delakoan, hor dago Otegi Euskal Herriarekin ametsetan murgildurik, begiak etorkizun hurbilekoan, biharkoan, galduak dituelarik... Biharkoaz gozatzeko, alta, iduri luke gaurkoa arbuiatu beharra dagoela: zeren kariaz departamenduak aldarrikatu, zertarako koalizioak prestatu, zergatik akordioak lortu? Eskura ditugun tresnekin zer egin dezakegun zertarako galdetu, tresna subiranoak bagenitu zer egin genezakeen hain ongi dakigunean? Zergatik hauteskundeez arduratu, gure helburua -askoz nobleagoa, zalantzarik gabe- hitza herriari ematea denean? Benetako lirika, egiazkoa poesia biharkoan datza. Gaurkoarekin prosa baino ez da egiten ahal, hitsa ez ezik alderdikoia ere baden prosa gainera, gure poeta ameslarien ustetan.

Amestu egin behar da etorkizunarekin, eta biharkorako prestatu. Baina, popular culture aipatuz hasi naizenez, musikalak hain boladan dauden honetan ez da beharbada guztiz lekuz kanpo izanen hona Annie-ren kanta baten hitzak ekartzea: "Tomorrow, tomorrow, you're always a day away". Beti egun bat dugu eskas biharrera iristeko. Bihar, Euskal Herria. Arras ongi, ados. Baina gaur, gustuko izan edo ez, Euskal Autonomia Erkidegoa, Nafarroa eta Ipar Euskal Herria ditugu: Euskal Herria helburu, horiek ditugu abiapuntu. Euskaldunon hiriburua non kokatu erabaki aitzin, balizko hiriburu horretako biztanleak euskal proiektura erakartzeaz arduratu beharko genuke, bertzeak bertze, aspaldi soberan dauden jarrerak baztertuz. Bide egin baino lehen, politikaren bidezidorretan lokatzez zikindu behar da. Bertzenaz, inoiz erdietsiko dugun planeta bateko hirigintzan arituko ginateke, Saturno Jerusalema eraikitzen.


Azkenak
2025-04-25 | Enbata
Herriek (ere) asko egin dezakete euskararen alde

2026ko hauteskundeei begira, zutabe bat ireki du Enbata-k. Plantan emanak izanen diren zerrenda abertzaleen hautagaiei ideia kutxa bat eskaini nahi die, beren programak Herriko Etxeen eskumeneko sail ezberdinetan eraikitzeko. Hilabete honetan, Herriko Etxeek euskararen alde egin... [+]


2025-04-25 | Aiaraldea
Baso Erresilentea proiektua martxan, mendietako jasangarritasunaren mesedetan

Urduñako 2022-2042 Onura Publikoko Mendia Antolatzeko Planaren parte da ekintza, eta Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sailaren babesa eta Bizkaiko Foru Aldundiko Mendi Zerbitzuaren laguntza jaso du.


Frantziako lehen ministroaren alabak ere salatu du “bortizki jipoitu” zutela Betharramgo ikastetxean

Alain Esquerrek idatziriko Le silence de Bétharram (Betharramgo isiltasuna) liburuan eman du lekukotza Helene Perlantek, François Bayrouren alabak. 1980ko hamarkadan egon zen ikastetxe katolikoan ikasle eta berrogei urte luzeetan isilik atxiki ditu bertan jasandako... [+]


Espainiako Gobernuak atzera egin du Israelgo balen erosketan

Israelgo IMI Systems enpresarekin Espainiako Barne Ministerioak egindako bala erosketa bertan behera uztea agindu du Pedro Sanchez Espainiako Gobernuko lehendakariak. PSOEren eta Sumar-en arteko gobernu koalizioan zegoen apurketa arriskua baretu du erabakiak.


‘Elgarrekin’ lelopean ospatuko dute aurtengo Herri Urrats maiatzaren 11n

Ipar Euskal Herriko ikastolen aldeko bestaren 42. edizioa iraganen da maiatzaren 11n Senperen.


Aurrekontu militarren handitzea salatzeko bizikleta martxa egingo dute Bilbon

Bilbotik abiatu eta Barakaldoko ITP Aero eta Getxoko Sener enpresen paretik pasako da bizikleta martxa, bi enpresa horiek "ekoizpen militarraz arduratzen direlako", antolatzaileen aburuz. Azken aldian ematen ari den armamentu gastuen hazkundea salatzeko protesta izango... [+]


Artzain Egun jendetsua, Ordizian

Aurten 1.500 ardi inguruk zeharkatu dute Kale Nagusia, bost artaldetan banatuta. Idiazabal Gaztaren denboraldi berriaren aurkezpen ofiziala egin da, udaletxean. Garena Jatetxeko Julen Bazek eta Peli Perez de Anuzitak moztu dute gazta.


MADDI OIHENART
“Kantuen ikastez hasi nintzen euskara ikasten”

1997an plazaratu zuen Maddi Oihenartek (Barkoxe, 1956) lehen diska, Lurralde zilarra, Mixel Arotze eta Mixel Etxekoparrekin batera. Txiki-txikia zenetik barrenean dituen paisaiak, isiltasunak eta soinuak partekatzen dizkigu kantuan ari denean. Kantatzean aurreko ahotsen... [+]


2025-04-24 | ARGIA
Bere etxearen aurkako erasoa salatu du Aritz Otxandianok, eta berriztagarriekin duen jarrerarekin lotu du

Asteartetik asteazkenerako gauean familiaren etxearen aurka bi bengala bota dituztela jakinarazi du Fagor kooperatibako jasangarritasun arduradunak.


Espainiako Gobernuak 1.041 milioi euro gastatu ditu Israeli armak erosten azken urte eta erdian

2023ko urritik armamentua erosteko 40 kontratu sinatu ditu Espainiako Estatuak Israelekin eta hango enpresekin, horien erdia azken urte erdian. Horietako kontratu batekin ika-mika piztu da Espainiako Gobernua osatzen duten PSOE eta Sumarren artean, bereziki azken horren barnean,... [+]


Asier Urbieta, 'Faisaien irla'
“Guretzako mugarik ez dago eta horrela estreinatu behar zen: mugarik gabe”

Asteazkenetik aitzina Ipar Euskal Herrian, eta ostiraletik Hego Euskal Herrian; film oso gutxi estreinatzen dira horrela zinema aretoetan. Halaxe egingo du asteon Faisaien Irla-k. Fikzioa baitira mugak, horrela dio Asier Urbieta (Errenteria, 1979) zuzendariak: ez dira... [+]


Haur Hezkuntzako irakasleen %94 emakumeak dira

Ikaslea zenbat eta adinez txikiagoa izan, orduan eta feminizatuagoa da irakasle lana: Haur Hezkuntzan, 10 irakasletik 9 baino gehiago emakumeak dira munduan, Lehen Hezkuntzan %67a eta DBHn %54a. “Kuriosoa da, zaintza oinarri duten beste lan batzuetan (erizainak, erizain... [+]


2025-04-24 | Gedar
Indarkeria matxistaren aurkako babesa: Hego Euskal Herrian, salatutako kasuen %31tan ez ziren neurriak hartu

Espainiako Estatu mailan, behera egin dute bai ezarritako babes-neurriek bai aurkeztutako eskaerek.


Sarako Idazleen Biltzarraren 42. edizioak euskal idazle eta irakurle andana bildu ditu

Ekintza sorta ugariko bi eguneko egitaraua eduki dute bertaratu diren irakurleek: besteak beste, liburu azoka, ikuskizunak, tailerrak eta mahai-inguruak izan dituzte. Maider Elcano koordinatzailearen ustez, Biltzarraren indarra idazleei eta sortzaileei lekua ematen dien... [+]


Eguneraketa berriak daude