Euskararen inguruko albiste laburrak


2021eko uztailaren 19an


Patxi Altuna euskaltzaina hil da

Urtarrilaren 20an hil zen Patxi Altuna azpeitiar euskaltzain osoa Loiolan (Azpeitia), 78 urte zituela. Bizitza osoa igaro du ikasten eta irakasten. 1963an esaterako, jesuitari eman zitzaion Hizkuntza Eskolan Euskal Hizkuntzako ikasketak antolatzeko ardura. 1976an Deustuko Unibertsitatean irakasle hasi zen Euskal Filologiako lizentziatura sortu zenean eta erretiroa hartu arte jarraitu zuen. 2001ean, jubilatuta, Loiolako Artxibo Historikoaren arduradun izendatu zuten. 1965ean izendatu zuen Euskaltzaindiak euskaltzain urgazle eta 1981ean euskaltzain oso.
Patxi Altunaren tokia norbaitek bete beharko du Euskaltzaindian, baina Juan Mari Lekuonaren tokia ere betetzeko dago oraindik. Xabier Kintana, Ana Toledo eta Jose Luis Lizundiak Bernardo Atxaga proposatu dute Lekuonaren ordezko. Proposamena egin dutenen ustez, hizkuntzalari eta ikertzaile nahikoa bada akademian eta Atxaga hautagai proposatu dute Euskaltzaindian idazleei toki gehiago egiteko eta nazioartean proiekzioa duelako.


Euskara elkarteak eta hedabideak Nafarroako Gobernuari kontu eske

Urtarrilaren 18an egin zuten agerraldia Nafarroako 21 erakundek. Nafarroako Gobernuari egotzi zioten euskararen alde egiten duen gauza bakarra diru-laguntzak banatzea izatea. Gainera, banaketa hori murritzegia izaten dela eta berandu heltzen dela salatu zuten. 21 erakundeek azpimarratu zuten prest zeudela egoera aztertu eta irtenbidea Nafarroako Gobernuarekin batera aurkitzen ahalegintzeko.
Urtarrilaren 18an egin zuten agerraldia 21 eragileek eta 18tik 21era, Parisen, Expolangues hizkuntza gutxituen azoka izan zen. Bada, Nafarroako Unibertsitate eta Hizkuntza Politikarako Zuzendaritzak proposatu zuen 2007ko ekitaldian Espainia herrialde gonbidatua izatea eta gaztelania azokako ohorezko gonbidatua izatea.


Oinarrizko Hiztegi Juridikoa

Deustuko Unibertsitateak Euskaltzaindiaren laguntzaz argitaratu du Oinarrizko Hiztegi Juridikoa. Andres Urrutiak, Ester Urrutiak, Cesar Gallastegik eta Arantza Etxebarriak egin dute lana. Hiztegia erabili.com web gunean osorik eskura daiteke.


Lamien Urrezko Orrazia Patxi Larrainzar eskolako gurasoentzat

Iruñeko Zaldiko Maldiko Elkarteak urtero saritzen du euskararen alde egin duen pertsona edo erakunderen bat. 2005eko Lamien Urrezko Orrazia Patxi Larrainzar eskolako gurasoek jasoko dute, haurrek euskaraz ikasteko eskubidearen defentsa duina eta jarraitua egiteagatik. Euskararen kontra aritzen denak ere izaten du bere «saria». 2005ekoa, duela bi hilabete inguru, Iruñean ateak ireki dituen El Corte Inglesek jasoko du. Irekierako publizitate kanpaina osoa gaztelania hutsean egin zuen eta orain ere euskarak ez du lekurik saltokian.


Azkenak
Ertzain bat atxilotu dute homizidio saiakera egotzita, lan orduetatik kanpo hiru pertsonari tiro egiteagatik

Ertzaintzak ertzain bat atxilotu du, hiru pertsona hiltzen saiatzea egotzita. Agentea lan orduetatik kanpo zegoen, eta deklaratu zuen bere buruaren defentsan egin ziela tiro furgonetan zihoazen ustezko hiru lapurri. Ertzaintzaren ikerketaren arabera, gezurra da deklaratu duena.


Sardiniak ezetz esan dio kolonizazio energetikoari

Haize-erroten eta eguzki-plaken ezarpen zabalarekin kezkatuta, populazioa "espekulazio energetiko" gisa kalifikatzen duen joera bati aurre egiten ari da.


2024-08-08 | ARGIA
Venezuelako Askapenaren brigada
“Herriak eta gobernuak ez dute atzerapausorik onartuko”

Venezuelan dauden Askapena talde internazionalistaren brigadistekin hitz egin du ARGIAk, hauteskundeen osteko egoeraz eta etorkizunaz.


2024-08-08 | ARGIA
Puigdemont Kataluniara itzuli da zazpi urteren ondoren, eta berriz ere desagertu da

Carles Puigdemont erbestetik itzuli da Kataluniara zazpi urteren ondoren. Salvador Illaren inbestidura saiora joan baino lehen, Bartzelonako Garaipenaren Arkuan hitzaldi labur bat eman du milaka lagunen aurrean. Poliziak Puigdemont atxilotzeko agindua du, baina ez du lortu... [+]


2024-08-08 | Sustatu
Twitterren alternatiben analisia: Bluesky, Mastodon eta Threads

Elon Musk-en jarrera ultra eta toxikoak egunetik egunera agerikoago izanik, X/Twitter noren eskutan dagoen edozeinek ikusten du. Berriz ere egunotan sare horretatik alde egiteko deiak eta agurrak ikusten ari gara, eta horren harira artikulu interesgarria irakurri dugu Electronic... [+]


Israel Donostiako Klasikotik kanporatzeko eskatu du Gernika-Palestina herri ekimenak

Larunbatean zeharkatuko ditu hiriko kaleak Donostiako Klasikoak, eta Gernika-Palestina herri ekimenak Israelek bertan duen presentzia salatu du, prentsaurreko batean. Adierazi dutenez, “genozidioa eteten ez duten bitartean” klasikoak ez luke Israel-Premier Tech... [+]


Egiazko arrazoia Israelek Hamas eta Hezbollahko buruzagiak hiltzeko

Israelek Hamas eta Hezbollahko buruzagiak hiltzeko helburua ez da erresistentzia ahultzea. Benetako asmoa da inteligentzian eta arlo militarrean bere nagusitasunaren irudia berrezartzea Israelgo iritzi publikoaren aurrean .


Puigdemontek esan du osteguneko inbestidura saioan izango dela

2017tik Bruselan dago Kataluniako presidente ohia, baina itzultzea erabaki du Generalitateko hurrengo presidentearen inbestidura eztabaidarako. “Normaltasun demokratikoko baldintzak ez” izatea salatu du, eta aipatu du itzultzeak suposatzen duen atxiloketa arriskua.


Donostian jarrera eta eraso arrazistak ugaritzen ari direla salatu eta borrokatzera deitu dute

Udaletxe aurrean eginiko prentsaurreko jendetsuan, Donostian gertatzen ari diren jarrera arrazista, klasista eta faxistekin kezka adierazi dute hiriko eragile sozial eta politiko ugarik. Irakurketa bateratua eskaini dute 37 eragilek, besteren artean, Ernai, GKS, Bilgune... [+]


Venezuelako oposizioak dei egin die poliziei eta militarrei gobernuaren kontra egitera

“Herriaren eta beren familien alde” jartzeko eskatu diete Edmundo Gonzálezek eta María Corina Machadok adierazpen bateratu baten bitartez. Maduroren gobernuak erantzun egin die, eta erabaki dute dokumentuaren sinatzaile biei “ikerketa penala... [+]


Israelgo armagile nagusiaren fabrika batera sartu eta gerrarako materiala suntsitu dute Erresuma Batuan

Palestine Action taldeak dio bere ekintzaileek astelehen goizean (abuztuak 6) Elbit-ek Bristolen duen fabrika "inbaditu" dutela. Ikerketa eta fabrikazio zentroa oso zainduta dago, eta espetxeko furgoneta bat erabili dute kanpoko perimetroa txikitzeko.


2024-08-07 | Euskal Irratiak
Oihana Goiriena
“Haserre gara, Polonia airos atera baita Pabloren kontrako salaketa frogatu gabe”

Osasun artak biltzen ari da Pablo Gonzalez Moskun une honetan. Joan den astean, Poloniako Radomgo segurtasun handiko espetxetik atera zen kazetaria bi urte eta bost hilabeteko preso egon ondoan. Poloniak leporatzen zion espioitza frogatu gabe libre atera da.


Talde ultraeskuindar baten errekurtsoak geldituta du Donostiako Loiolako Kuartelen salerosketa

Loiolako kuartelen afera ez dago bere onenean. Espainiako Defentsa Ministerioak eta Donostiako Udalak akordioa “aldi baterako” etetea erabaki zuten joan den astean, hilaren 18a baino lehenago ezin izango zutelako gauzatu, eta hori delako, hain zuzen, salerosketa... [+]


Eguneraketa berriak daude