Automobilgintza: Kontuz deslokalizazioarekin eta kanpoko lehiarekin


2021eko uztailaren 16an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Automozioa garrantzizko sektorea da Euskal Herrian, enpleguari dagokionez: 284 enpresa hartzen ditu, eta 43.706 laguni ematen die lana. Kontuak kontu, arazo larriak izan ditzake hurrengo hiru urteetan, baldin berehala erabaki zehatzak hartzen ez badira Europako Ekialdeko eta Asiako herrialdeen konpetentziari, multinazionalak deslokalizatzeko arriskuari eta enpresen sakabanaketari aurre egiteko. Orain, egoerak horretaratuta, enpresak kontzentratzeko prozesua defendatzen da, eta orobat elektronikako arloa indartuz produkzioko sistema berritzekoa. Lan-ildo horiek ageri dira Ibilgailuetako Osagaien Industrien Euskadiko Kluster Taldeak (ACICAEk) prestatu duen 2005-2010 plan estrategikoan. Egitamu hori sektoreko enpresa gehien hartzen duen EAEko automozioko sektoreari begira landua da, baina, ez da dudarik, Nafarroako egoera ere ispilatzen du, nahiz eta Nafarroak EAEk baino arlo horretako enpresa gutxiago izan.

Egia da, halaz guztiz, plan horren ondorioetan, ohartarazten eta ñabartzen dela egungo egunean ona dela sektorearen osasuna eta hurrengo hiru urteetan ere gora egingo duela. Segidan, ordea, plana egin dutenek diote neurriak berehala hartzen ez badira, arazo larriak etorriko direla epe ertainean.


Kontzentrazioa eta berrikuntza indartu behar dira

ACICAEn, bi norabidetan ari dira lanean, Europako Batasuneko herrialde kidetu berrien konkurrentziari eta Txinakoari aurre egiteko: batetik, enpresen arteko kolaborazioa indartzen dihardute, tamainaz haz daitezen, eta, bestetik, sektorearen berrikuntza bultzatzen. ACICAEko arduradunen iritziz, enpresen tamaina funtsezkoa da, eta ibilgailuen euskal industria atomizatuegia dago. Horregatik, enpresek proiektuak elkarbanatu ditzaten ahalegintzen ari dira, eta, oroz gainetik, enpresak kontzentratzeko formulak aurkitzen, tamaina handiagoko enpresak osa daitezen.

Berrikuntzaren arloan, berriz, ACICAEk teknologia eta gestioa eraberritu nahi ditu. Ildo horretan, planak dio euskal enpresek gaina hartu behar dutela elektronikaren arloan, zeren esparru horrek hazkunderako potentzial handia erakusten du ibilgailuen industrian. ACICAEk, transformazio horretan laguntzeko asmoz, GIAIAko elektronikako departamentuarekin akordioak erdiesteko ahaleginean dihardu.


Enpresen atomizazioa batetik,

43.000 enplegutik gora, bestetik
Bi kontu hauek ezaugarritzen dute euskal automozioa: batetik, enpresen ugaritasunak, 284 baitira guztira; bestetik, berriz, enplegu-kopuruak: 43.000 baino gehiago EAEn. 2004an, 2003an baino %11 gehiago fakturatu zen sektorean: 8.111 milioi euro, alegia, Espainiako Estatuan sektoreak fakturatu zuenaren %28,19. Aitortu behar da enpresa domestikoek eta kautxuaren arloko multinazionalek -Michelinek eta Bridgestone Firestonek-, batzuek nahiz besteek, lortu zituztela 2003an baino irabazi hobeak. 2004ko ekitaldian, enpresa domestikoek 5.200 milioi eurotik gora fakturatu zituzten; multinazionalak, berriz, ia 2.900 milioi eurora iritsi ziren.

Salmenten merkatuari dagokionez, honakoa da banaketa: %7,4 saldu zen EAEn, %26,8 Espainiako Estatuan, %59,6 Europan eta %6,2 munduko gainerakoan. Datuek erakusten duten moduan, handia da euskal enpresen esportatzeko joera. Urterik urte irabazi dute kanpoko merkatuko kuota, eta lehen mailako enpresa esportatzaile bilakatu dira munduko rankingean.

Hil edo biziko sektorea Nafarroako ekonomiarako
Automozioko sektorea ezinbestekoa da Nafarroako ekonomiarako, zeren euskal lurralde horretako industria ez dago behar bezain dibertsifikatua krisi orokor bati aurre egiteko, ezta hain pisuzkoak dituen multinazionalen deslokalizazio-prozesua saihesteko ere. Nafarroako multinazionalen artean, Landabengo Volkswagen enpresa alemana da nagusi, eta, adibidez, krisian sartuko balitz, arazo larriak etor dakizkieke Nafarroako ekonomiari eta langileei. Izan ere, Nafarroako Merkataritzako Ganbarak emandako datuen arabera, automozioko sektoreak egiten du Nafarroako produkzio industrialaren %33 inguru; bestela esan, automobilgintzaren ekarria da Barne Produktu Gordinaren (BPGren) %10a. Iturri horrek berak azaldu duenez, egungo egunean 80 enpresek dihardute sektore horretan erabat, eta beste 233k produzitzen dute parte batean ibilgailuen industriarako. Lehen multzokoek 12.000 lagun enplegatzen dituzte eta bigarren taldekoek 10.000.

Nafarroako automobilgintzak ibilgailuen fabrikazioa hartzen du batetik, eta industria osagarria bestetik. Bigarren arlo horretan, autoentzako eta ibilgailu industrialentzako fluidoak, piezak eta multzoak produzitzen dira. Nafarroan, automozioaren sektoreko enpresa gehienak 100 enplegatutik beherakoak dira, baina nabarmentzekoa da multinazionalen ugaritasuna »20 bat guztira» eta esportazioen kopuru handia. Sektore horretakoak dira Nafarroako esportazioen %50 inguru, eta ehuneko horretatik %60 egiten dute Volkswagen enpresaren esportazioek.


Azkenak
Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Gemma Piérola
“Historiak ezin du ezikusiarena egin gu protagonista garen eguneroko arazo horien aurrean”

Duela 40 urte sortu zen Geronimo Uztariz Institutua, Nafarroako Historia beste era batera ikertzeko eta zabaltzeko helburuarekin. Jende anitza bildu du lau hamarkada hauetan, eta gai ugari ikertu ditu denbora horretan. Historialari gazteak ere batu zaizkie. Zahar eta berriaren... [+]


Añube
Elkar besarkatzeko musika

Aspaldi ezagutu genuen gaur gaurkoz Añube taldeko abeslari den Aitor Bedia Hans. Garai berean adiskidetu ginen egun Añube taldeko gitarra jotzaile ohia den Beñat Gonzalezekin. Unibertsitateko garaian izan zen, Debagoienako bi gazteak musika zainetan... [+]


Eguneraketa berriak daude