Automobilgintza: Kontuz deslokalizazioarekin eta kanpoko lehiarekin


2021eko uztailaren 16an
Automozioa garrantzizko sektorea da Euskal Herrian, enpleguari dagokionez: 284 enpresa hartzen ditu, eta 43.706 laguni ematen die lana. Kontuak kontu, arazo larriak izan ditzake hurrengo hiru urteetan, baldin berehala erabaki zehatzak hartzen ez badira Europako Ekialdeko eta Asiako herrialdeen konpetentziari, multinazionalak deslokalizatzeko arriskuari eta enpresen sakabanaketari aurre egiteko. Orain, egoerak horretaratuta, enpresak kontzentratzeko prozesua defendatzen da, eta orobat elektronikako arloa indartuz produkzioko sistema berritzekoa. Lan-ildo horiek ageri dira Ibilgailuetako Osagaien Industrien Euskadiko Kluster Taldeak (ACICAEk) prestatu duen 2005-2010 plan estrategikoan. Egitamu hori sektoreko enpresa gehien hartzen duen EAEko automozioko sektoreari begira landua da, baina, ez da dudarik, Nafarroako egoera ere ispilatzen du, nahiz eta Nafarroak EAEk baino arlo horretako enpresa gutxiago izan.

Egia da, halaz guztiz, plan horren ondorioetan, ohartarazten eta ñabartzen dela egungo egunean ona dela sektorearen osasuna eta hurrengo hiru urteetan ere gora egingo duela. Segidan, ordea, plana egin dutenek diote neurriak berehala hartzen ez badira, arazo larriak etorriko direla epe ertainean.


Kontzentrazioa eta berrikuntza indartu behar dira

ACICAEn, bi norabidetan ari dira lanean, Europako Batasuneko herrialde kidetu berrien konkurrentziari eta Txinakoari aurre egiteko: batetik, enpresen arteko kolaborazioa indartzen dihardute, tamainaz haz daitezen, eta, bestetik, sektorearen berrikuntza bultzatzen. ACICAEko arduradunen iritziz, enpresen tamaina funtsezkoa da, eta ibilgailuen euskal industria atomizatuegia dago. Horregatik, enpresek proiektuak elkarbanatu ditzaten ahalegintzen ari dira, eta, oroz gainetik, enpresak kontzentratzeko formulak aurkitzen, tamaina handiagoko enpresak osa daitezen.

Berrikuntzaren arloan, berriz, ACICAEk teknologia eta gestioa eraberritu nahi ditu. Ildo horretan, planak dio euskal enpresek gaina hartu behar dutela elektronikaren arloan, zeren esparru horrek hazkunderako potentzial handia erakusten du ibilgailuen industrian. ACICAEk, transformazio horretan laguntzeko asmoz, GIAIAko elektronikako departamentuarekin akordioak erdiesteko ahaleginean dihardu.


Enpresen atomizazioa batetik,

43.000 enplegutik gora, bestetik
Bi kontu hauek ezaugarritzen dute euskal automozioa: batetik, enpresen ugaritasunak, 284 baitira guztira; bestetik, berriz, enplegu-kopuruak: 43.000 baino gehiago EAEn. 2004an, 2003an baino %11 gehiago fakturatu zen sektorean: 8.111 milioi euro, alegia, Espainiako Estatuan sektoreak fakturatu zuenaren %28,19. Aitortu behar da enpresa domestikoek eta kautxuaren arloko multinazionalek -Michelinek eta Bridgestone Firestonek-, batzuek nahiz besteek, lortu zituztela 2003an baino irabazi hobeak. 2004ko ekitaldian, enpresa domestikoek 5.200 milioi eurotik gora fakturatu zituzten; multinazionalak, berriz, ia 2.900 milioi eurora iritsi ziren.

Salmenten merkatuari dagokionez, honakoa da banaketa: %7,4 saldu zen EAEn, %26,8 Espainiako Estatuan, %59,6 Europan eta %6,2 munduko gainerakoan. Datuek erakusten duten moduan, handia da euskal enpresen esportatzeko joera. Urterik urte irabazi dute kanpoko merkatuko kuota, eta lehen mailako enpresa esportatzaile bilakatu dira munduko rankingean.

Hil edo biziko sektorea Nafarroako ekonomiarako
Automozioko sektorea ezinbestekoa da Nafarroako ekonomiarako, zeren euskal lurralde horretako industria ez dago behar bezain dibertsifikatua krisi orokor bati aurre egiteko, ezta hain pisuzkoak dituen multinazionalen deslokalizazio-prozesua saihesteko ere. Nafarroako multinazionalen artean, Landabengo Volkswagen enpresa alemana da nagusi, eta, adibidez, krisian sartuko balitz, arazo larriak etor dakizkieke Nafarroako ekonomiari eta langileei. Izan ere, Nafarroako Merkataritzako Ganbarak emandako datuen arabera, automozioko sektoreak egiten du Nafarroako produkzio industrialaren %33 inguru; bestela esan, automobilgintzaren ekarria da Barne Produktu Gordinaren (BPGren) %10a. Iturri horrek berak azaldu duenez, egungo egunean 80 enpresek dihardute sektore horretan erabat, eta beste 233k produzitzen dute parte batean ibilgailuen industriarako. Lehen multzokoek 12.000 lagun enplegatzen dituzte eta bigarren taldekoek 10.000.

Nafarroako automobilgintzak ibilgailuen fabrikazioa hartzen du batetik, eta industria osagarria bestetik. Bigarren arlo horretan, autoentzako eta ibilgailu industrialentzako fluidoak, piezak eta multzoak produzitzen dira. Nafarroan, automozioaren sektoreko enpresa gehienak 100 enplegatutik beherakoak dira, baina nabarmentzekoa da multinazionalen ugaritasuna »20 bat guztira» eta esportazioen kopuru handia. Sektore horretakoak dira Nafarroako esportazioen %50 inguru, eta ehuneko horretatik %60 egiten dute Volkswagen enpresaren esportazioek.


Azkenak
2024-12-23 | Julene Flamarique
Vidalina Morales, nekazaria eta ekintzailea
Kaleetan gerra tankeak ikustea normalizatu dugu, gerran egon gabe ere

Santa Marta komunitateko (El Salvador) ADES Garapen Ekonomiko eta Sozialerako Elkarteko presidentea da Vidalina Morales. “Rol horretatik harago, ingurumen ekintzailea ere banaiz, giza eskubideen defendatzailea eta emakume baserritarra; hainbat urtez borrokan egon diren... [+]


2024-12-23 | Julene Flamarique
Emakumeak nola bortxatu aholkuak ematen zituzten 70.000 gizonen Telegram kanal bat atzeman dute

Mundu osoko 70.000 gizonek baino gehiagok hartzen dute parte emakumeak nola drogatu eta bortxatu hitz egiteko txat-talde batean. Alemaniako ARD irrati publikoko bi kazetarik egin dute ikerketa urtebetez eta erakutsi dute kasu batzuetan biktimak bikotekideak, arrebak eta amak... [+]


2024-12-23 | Ahotsa.info
“HTX-k bukatzen du bere zikloa, baina oraindik daude borrokatzeko eta aldarrikatzeko motiboak”

HTX ROCK jaialdiaren azken-aurreko edizioa izanen da abenduaren 28an, eta Atarrabiako herrian ospatuko den azkenekoa, alegia.


Hegoaldean 222 milioi euro gastatu dira Espainiako Loterian, sarietan jasotakoa baino bost bider gehiago

Gabonetako Loteriaren datuak eman berri ditu Espainiako Gobernuaren menpeko Estatuko Loteriak eta Apustuak elkarteak. Horien arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan batez beste 84,33 euro gastatu ditu herritar bakoitzak, eta nafarrek, berriz, 53,38 euro, EiTBn irakur daitekeenez... [+]


Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen: “Herritik sorturiko ekitaldiaren jabe egin da Udala”

Herriko elkarte eta eragileek antolatzen dute Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen, sorreratik. Goizetik gauera jakin dute udalak hartu duela ekitaldiaren jabetza eta beraz, ekitaldiaren inguruko azken erabakiak haren gain geratu direla: “Udalari eskatzen diogu... [+]


2024-12-23 | Behe Banda
Barra warroak
Asko maite zaituztet, baina...

Ez dut maite aterkia partekatzen ez dakien jendea. Ez dut maite azkarregi ibiltzen den jendea, ni ez naizenean; ez eta polikiegi ibiltzen dena ere (tira, horiek pixka bat bai, baina pixka bat bakarrik). Ez dut maite autobusean pasilloaren aldeko eserlekuan esertzen den jendea... [+]


Gabonetan tokikoa eta sasoikoa kontsumitu eta, bide batez, Israelgo produktuak boikoteatu

Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.


2024-12-23 | Irati Diez Virto
Ez naiz sagua, ezta satorra ere; lursagua naiz

Ugaztun hitza entzutean, askotan burura etortzen zaizkigun lehen ordezkariak tamaina handienekoak izan ohi dira: hartza, otsoa, oreina… Batzuetan etxekotutako katua edo txakurra dira agertzen lehenak, edo urruneko lehoiak eta elefanteak. Ikusgarritasunak lehia irabazi ohi... [+]


2024-12-23 | Jakoba Errekondo
Ilarraren entzumena

Laster urte guztian izango ditugu malko ilar goxoak (Pisum sativum). Oraindik, ordea, negua eta udaberria dira, ia erabat ilar freskoak jateko sasoia; udaberrian jango ditugun azken ilarrak ereiteko garaia orain hasten da. Eta oraintxe jango ditugu urria aldera erein zirenak.


2024-12-23 | Garazi Zabaleta
Ekin Dulantzi
Nekazaritzako elikagaien test gunea Dulantzin

Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]


Teknologia
Gai izango ez garenean

Pertsona nagusiekin edo aniztasun fisiko eta neuronalak dituzten pertsonekin lanean zaudenean, dugun gizartean gaitasunaren ideiak espezie bezala asko mugatzen gaituela ohartzen zara. Hau da, dugun sistemak gauzak modu espezifiko batean egiteagatik jartzen zaitu balioan, eta... [+]


Materialismo histerikoa
Idatzi nahi nuen

Idatzi nahi nuen gabonetako argien alde, eta urteroko ohitura bilakatu aldarrikatzea, kaleak argitzen dituzten aro honetan, espazio publiko apain, alai eta gozagarri bat, klase ikuspegitik. Baina, noski, espazio publiko epelak ere bai, zenbait gazte liburutegietan liburuak... [+]


2024-12-21 | Iñaki Lasa Nuin
Pagadiak

Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.

Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]


Eguneraketa berriak daude