Tamarindoaren mamia


2021eko uztailaren 16an

Milazka edo tamarizak geure itsasertzeko errio eta paduretako basa beltzetatik lorategi dotoreetarako urratsa emana du aspaldi. Urratsa ez nolanahikoa, horregatik! Dotoreenatzat jotzen diren tokietan topatuko dituzu milazkak, maiz itsasoari begira nonahiko hondartzan edo etxe inguruan: garai batean Iruñeko Gaztelu Enparantzan. Miarritzen, Getarin, Zarautzen, Hondarribian eta Donostian.

Eta Donostian prostituitu zuten. Zurikeriaren gaineko bitsetan eraikitako hiri horretan itxurazkoak baino itxurakoak gehiago balio du eta izanak baino izenak. Milazkari izena aldatu eta tamarindoa deitzen diote. Espainieraz pentsatu eta bizi direnen artean tamarindoak badu metropolitarraren ñabardura koloniala: tropikoa eta bertako bizimoduaren usaina dakar baina ez uztarri bakarrean, potrojorran aginduz bizi direnen kiratsari lotua baizik. Con olor a pulpa de tamarindo (tamarindo-mami usaiaz) du izenburua Madrilgo kazeta batean Donostiaz argitaratutako artikulu batek... Gezurra da Donostia, gezurrezko tamarindoak hiriaren ikur...

Lekadun jende artekoa da tamarindoa (Tamarindus indica) eta leka beraren barrualdeko mamia da ustiatzen dena. Tamarindo-mamia Ertamerikan eta Asia monzonikoan erabiltzen da, gozokiak eta saltsak egiteko batik bat: kurria dela, txutneia dela, Worcestershirea dela... Azken honen istorioa Donostiako sasi-tamarindoenaren antzekoa da: Indian sortua, kolonizatzaileen hiri horretan ontziratu omen zuten lehenengoz saltsa eta hango izena eman... Saltsa hau gabe Bloody Marya, Caesar, Sid Vicious eta antzeko koktel mordo bat ez lirateke izango...

Indian tamarindoaren azpian lo egitea txarra dela diote, gaueko hezetasunarekin lurrun garratzak askatzen omen ditu... Garai batean malenkonia eta eroaldi, eldarnio eta frenesia osatzeko erabili izan da eta, batik bat, purga edo libragarri gisa.

Tamarindoaren gezurraren bidetxurretik Donostiarako ideia turistiko batzuk: Worcesterrekin anaikidetu eta tamarindoen azpian lo egiten duenari tamarindo-mami gozokia edo koktelen bat dastatzera eman. Milazkak tamarindo, donostiar garun batzuk garbituko dituen purgarik ez da sortu oraindik...


Azkenak
“Energiaren %60 galdu dugu bost segundoan, ez dakigu zergatik”

Egunak argitzerako itzuli da argindarra ia-ia leku guztietara. Euskal Herrian baino atzeratuago egin du Espainiako Estatuko lekurik gehienetan, baita Portugalen ere. Normaltasun itxura gaur Euskal Herrian, baina goizeko lehen orduan ez dira funtzionatzen ari aldirietako trenak... [+]


Igor Peñalver (ELA Volkswagen): “Jarritako garraiatzaileekin osasun arazoak sor daitezke”

ELA, LAB eta CGT sindikatuek ibilgailu elektrikoak egiteko elektrifikazio prozesuan instalatutako olagarro edo garraiatzaile berria kentzeko eskatu diote Nafarroako Volkswageni. Elkarretaratzea egin zuten ostegunean eta atzorako greba eguna deitu zuten lantokian: 13:15etatik... [+]


2025-04-29 | Antxeta Irratia
Lakaxita: beste Irun posible baten erresistentzia 20 urtez

Beste bizi eredu  baten alde eginez, hainbat belaunaldik ikasteko, antolatzeko, esperimentatzeko eta trebatzeko aukera izan dute Lakaxitan bi hamarkada hauetan zehar. Gazte belaunaldi anitz ikusi ditu gaztetxeak, eta Jaion bestan, oraingo gazte mugimenduko kideak ez... [+]


Yemenen 68 hildako eragin ditu AEBen bonbardaketa batek

Petrolio-portu bateko sarraskia gertatu eta hamar egunera izan da erasoa. AEBek erasoak abiarazi zituztenetik 250 pertsona baino gehiago hil dira Yemenen. Oraingoan 68 pertsona hil eta 47 zauritu izan dira. Orain arteko bonbardaketa lazgarrienetakoa da.


2025-04-28 | Amanda Verrone
Lurrerako giza eskubidea: gaudenen eta eraman gaituztenen alde

Apirilaren 17an, Brasilgo Eldorado do Carajás-en egin zuten lurrik gabeko 21 langileen sarraskiaren 29. urteurrena izan da. Ordutik, La Vía Campesinak data oroitzen du Nekazarien Borrokaren Nazioarteko Egun gisa, lurrerako eskubidea defendatzeagatik koldarkeriaz erail... [+]


Argindarra itzuli da Euskal Herriko lekurik gehienetara, baina normaltasunera itzultzeko “orduak edo egunak” beharko dira

Gaueko 21:00etarako, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako %85era itzuli da hornidura energetikoa, eta Nafarroan, berriz, %50era. Egoera okerragoa bizi dute Espainian eta Portugalen: hurrenez hurren, argindarra lurraldearen %25era eta %10era iritsi da.

Sare elektrikoa erabat erori da... [+]


Lizarrako Udalak txosnei jarritako debekuaren aurka protesta egin zuten 27 gazte epaituko dituzte maiatzean

Maiatzaren 22tik 23ra bitartean deklaratu beharko dute auzipetuek. Gazteek salatu dute instituzioak "geroz eta gehiago" ari direla mugatzen protestarako eta mobilizaziorako eskubide politikoa, eta 'Bajadikako 27ak' izenarekin sortu dute plataforma bat. Maiatzaren... [+]


Iparretarrak taldeko militanteen omenezko margolana aurkeztu dute Baigorrin

Felipe Bidart Iparretarrak taldeko kide ohiak Kazetari azaldu dioenez, "borrokan erori diren militanteak oroitarazteko" xedea du margolanak. Xabi Tapia Xabxab artista urruñarra da haren egilea, eta Baigorriko Lagundu elkarteak antolatuta egin dute aurkezpen... [+]


2025-04-28 | ARGIA
Uxue Alberdiren “Hetero” liburuaren aurkezpenak emango dio hasiera Azokaroari

Ziburuko Liburu eta Disko Azokaren 6. edizioa ekainaren 7an izango da. Girotzeko eta azokaren eragina inguruko herrietara zabaltzeko, aurreko asteetan zehar sei ekintza kultural antolatu dituzte Baltsan elkarteak eta ARGIAk elkarlanean. Lehena martxoaren 30ean izango da,... [+]


Euskal herritar bat epaituko dute bete hogei pertsonarekin batera 2021ean Bartzelonan etxegabetze bat geldiarazten saiatzeagatik

Maiatzak 8an abiatu eta ekainaren 3ra arte luzatuko da epaiketa. Guztira 35 espetxe urteko eta 200.000 euroko zigorra eskatu ditu fiskalak auzipetuentzako.


Norabidea erakusten duten zenbait ohar, Aritz Otxandianori gertatutakoaren harira

Harriduraz irakurri dugu prentsan Aritz Otxandianori etxean bertan bengalekin egindako erasoaren albistea. Berak sare sozialetan eman zuen gertatutakoaren berri. Bai bera, bai bere adierazpenak jasotzen dituzten hedabideak ahalegindu dira eraso hori makro-berriztagarriei buruzko... [+]


Mikel Gardoki omendu dute, haren erailketaren 50. urteurrenean: «Egia jakiteko garaia da»

50 urte bete dira Polizia frankistak Mikel Gardoki Azpiroz ETApm-ko kidea tirokatuta hil zuenetik. Egiari Zor fundazioko kideek eta Gardokiren kide Juan Miguel Goiburu Mendizabal 'Goiherri'-k hartu dute parte ekitaldian.


2025-04-28 | Gedar
Berrarmatzeari eta industria militarrari ezetz esan diete

PSOEren hainbat egoitza eta armagintzarekin lotura duten hainbat enpresa seinalatu dituzte, hala nola, ITP Aero, Dassault eta Lauak.


Eguneraketa berriak daude