Makina bat kontu

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.


27 ekaitz tropikal ozeano atlantikoan 2005. urtean

Aurtengo ekainaren eta azaroaren artean errekorra ezarri dute ozeano atlantikoan sortutako ekaitz tropikalek, 26 ekaitz tropikal sortu baitira aipatutako epean. Baina hor ez da aurtengoa amaitu, joan den abenduaren 30ean Azoreetan 27. ekaitz tropikala sortu baitzen.

Ekaitz tropikalak ekainaren eta azaroaren artean sortzen dira eta azaroaren 27an sortutako Epsilon ekaitza azkenekoa izango zela uste bazen ere, ia urte amaieran Zeta sortu zen. Ekaitz honek ez du kalterik sortu eta itsasoan barrena desegin da.

Datuak biltzen direnez geroztik, 1954. urtean gertatu zen aurtengoaren antzeko kasu bat, hau da, abenduaren 30ean Alice ekaitza sortu eta ondoren urakan bihurtu zen.

Hala ere, 2005. urtean beste errekor bat ezarri da, hots urakan bihurtutako ekaitz-kopurua, guztira 13 izan baitira.


Baleen kantua

North Pacific Research Board-eko (NPRB) ikerlariak aspaldi ari dira baleen segimendua egiten, horien soinu eta ultrasoinuak itsas azpian kokatutako hidrofonoen bidez detektatuz.

Bost urtez egindako neurketen emaitzak argitara eman dira Biosciences aldizkariaren urtarrileko zenbakian. Emaitza hauetako lehen ondorioa balea-espezie bakoitzak bere errepertorioa duela izan da eta gainera espezietan dialektoak ere egon badaudela.

Neurketa hauetan ustekabeko emaitzak ere lortu dira; adibidez, Alaskako golkoan ia desagertzear dagoen balea boreala detektatu da. Balea hori 1980. urtean ikusi zen azken aldiz eta orain itsas ondoan bizi dela eta gainera populazioa uste baino handiagoa dela ezagutzera eman da, aparatu hauekin kantuak erregistratzean animalia-kopurua ere erregistra baitaiteke.

Baleen kantuen erregistroa gerra hotzaren garaian hasi zen, artean itsas armada estatubatuarrak urpeko ontziak detektatzeko Sosus deituriko programa abian zuen. Gailu hauen bidez masa handiak detektatzen zirenez, itsas azpiko ontziekin batera baleak ere detektatzen ziren. Gerra hotza amaitu ondoren tresneria guztia ikerlarien esku utzi zen eta orduz geroztik baleen segimendu soilerako erabiltzen dira.

Alaskako golkoan une honetan zazpi hidrofono daude eta horiei esker 40 kilometroko distantzian dauden baleak ere detekta daitezke. Aurtengo udaberrian Bering-eko itsasoan beste hiru hargailu berri kokatuko dira bertako baleen arrastoak segitu ahal izateko.


Azkenak
8 urteko ume bati biluzik argazkiak egiteagatik ikertzen ari dira gizon bat Ortuellan

Gizonak ustez Ortuellako Jendea futbol taldean zuen posizioa baliatu zuen umeari argazkiak egiteko. Ertzaintzak ikerketa abiatu du eta aurretik antzerako salaketak zituela jaso dute.


2025-03-03 | Leire Artola Arin
ANALISIA
Karbonoa ez da neutroa

Agintari gutxik aitortzen dute publikoki, disimulurik eta konplexurik gabe, multinazional kutsatzaileen alde daudela. Nahiago izaten dute enpresa horien aurpegi berdea babestu, “planetaren alde” lan egiten ari direla harro azpimarratu, eta kutsadura eta marroiz... [+]


PKK-k su-etena deklaratu du, buruzagiaren agindua onartuta

Abdullah Öcalan buruzagiak PKKri otsailaren 27an eskatu zion armak uzteko. Taldeak egin duen adierazpenean babes osoa agertu dio buruzagiari eta Öcalanek eskatutakoa betetzeko konpromisoa adierazi du.


Istiluak handiak Grezian, 57 lagun hil ziren tren istripuaren bigarren urteurrenean

Poliziaren eta manifestarien arteko talkek atxilotu eta zauritu ugari utzi dituzte ostiralean herrialdeko hiri nagusietan. Herritarrek gertatukoaren erantzuleak zigortzea eskatu diote gobernuari, ez baita oraindik istripuaren inguruko epaiketarik ireki. Greba orokorra deitu... [+]


Frantziak eta Erresuma Batuak Ukrainarako su-eten plan bat aurkeztuko diete AEBei, Trump Zelenskiri oldartu ostean Etxe Zurian

Hala iragarri du Keir Starmer Erresuma Batuko lehen ministroak Londresen eginiko goi bileran. Etxe Zurian Trumpek Zelenskiren aurka egin ostean, izandako eztabaidaren aurrean, Europako buruzagiek babesa adierazi diote Ukrainako presidenteari.


Elizako sexu abusuen biktimei kalte-ordaina emango die Iruñeko Artzapezpikutzak, “laster”

Elizak 23 kasu ditu onarturik Nafarroa Garaian. Haiek "ekonomikoki, psikologikoki eta espiritualki laguntzeko" konpromisoa adierazi du Iruñeko artzapezpikuak.


Nafarroako armarri historikoaren erabilera debekatu du Castejoneko alkateak

Karbankulu pomelatua "garai batean gure bizilagun Francisco Casanova hil zutenen ideiak babesten dituztenek erabilitako ikurra" dela, adierazi du  Noelia Guerra UPNko Castejoneko alkateak, eta sinbolo "ez ofizialak" udalaren espazioetan erabiltzea... [+]


Larhunen dabilen otsoaren presentziaren “ondorio larriak” salatu ditu ELB sindikatuak

Mendizale batek asteburuan ikusi du animalia Lapurdiko Azkaine herrian, eta otsoa dela baieztatu du Pirinio Atlantikoetako Prefeturak. ELB lurraldean "harraparien presentziaren kontra" agertu da.


Pagolarren gainean eolikoak jartzearen aurkako aldarria, plazara

Elkarretaratzea egin zuen Aiaraldeko Mendiak Bizirik plataformak atzo Laudioko Lamuza plazan, Mugagabe Trail Lasterketaren testuinguruan. 


Erabat doan izango da Hondarribian euskara ikastea

EH Bilduk sustatuta, Hondarribiako udalak euskara sustatzeko diru-laguntzetan aldaketak egin eta laguntza-lerro berri bat sortu du. Horri esker, erabat doakoak izango dira euskalduntze ikastaroak, besteak beste.


Memoria bala bat da buruan

1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]


Martxoak 3tik 49 urte
“1976ko Gasteizko greben mugimendua eskola politikoa izan zen”

Martxoak 3ko sarraskiaren 49. urteurrena beteko da astelehenean. Grebetan eta asanblada irekietan oinarritutako hilabetetako borroka gero eta eraginkorragoa zenez, odoletan itotzea erabaki zuten garaiko botereek, Trantsizioaren hastapenetan. Martxoak 3 elkartea orduan... [+]


Txikori-belarra udaberrian

Udaberri aurreratua ate joka dabilkigu batean eta bestean, tximeletak eta loreak indarrean dabiltza. Ez dakit onerako edo txarrerako, gure etxean otsailean tximeleta artaldean ikustea baino otsoa ikustea hobea zela esaten baitzen.


Eguneraketa berriak daude