Koldo Zuazo: "Orain hasi gara aipatzen hizkuntzarekin gozatu egin behar dela, eta hori da bidea»
Garbi dago Koldo Zuazo euskara batuaren kontuak aspalditik kezkatzen duela. Euskara irakasle izan zen Bilbon 1974. urte inguruan. Garai hartan Bizkaiko hiriburuan oso modan zeuden Lapurdiko idazleak eta alfabetatzera joan zenean eredu hori sartu zioten buruan: Eibarko euskara txarra eta Lapurdiko XVII. mendeko euskara ona. Baina halako batean ohartu zen bere ikasleek ikasten zuten euskara ez zela batere komunikatiboa, Bilbon irakasten zuen euskarak ez zuela Arratiako, Txoriherriko edo Durangaldeko jendearekin komunikatzeko balio. Konturatu zen euskaldun berriekin bidegabeki jokatzen ari zirela, oso zaila zela eurentzako euskara ikastea, garestia ere bazela, eta gainera, ikasten zuten hori ezin zutela berehala praktikatu. Eta hasi zen pentsatzen euskara batu horrek, beharbada, malguagoa izan beharko zukeela... Eta horregatik ekin zion tesia egiteari, 1980an Bordelen ikasten eta irakasten ari zela. Orduan arduradun nagusia Jean Haritschelhar zen eta bera izan zen tesiaren zuzendaria, eta bera izan zuen alboan euskara batuari buruzko liburua Baionan aurkeztu zuenean.
Zure azken lanaren izenburua Euskara batua. Ezina ekinez egina da. Zer adierazi nahi izan duzu horrekin?
Lau mende. Denbora luzea...
Baina euskara batuaren kezka aspalditik zetorren, ez da hala?
Jantziegia ez al zen Leizarragaren eredu hori?
Nolanahi ere, Iparraldean XVI. eta XVII. mendeetan egon zen euskara batua egiteko saiakera nahiko sendoa.
Euskara batua egiteko saiakerei garrantzia handia eman diezu zure lanean. Zergatik?
Eta zer-nolako balantzea da zurea?
Beraz, batua bera egokitzat jotzen duzu?
Bosgarren onura da euskara batuari esker, euskarak berak ere prestigioa irabazi duela. Eta seigarrena da, gaur egun euskara ez dela baserritarren hizkuntza; esan nahi dut, euskara batua egin denetik gure arteko mugak ere baztertu-edo egin direla; gaur egun, erabakiak hartzeko orduan Hegoaldekook Iparraldekoa kontuan hartzen dugu eta alderdi hartakoek ere Hegoaldea kontuan hartzen dute.
Baliteke, baina Iparraldean ez da oraindik euskara baturik.
Batua dela-eta, kaltetuena Zuberoa izan al da?
Zer dauka txar edo konpondu beharreko egungo euskara batuak?
Azpeitia eta Azkoitiaren artean dauden ezberdintasunak nabarmendu dituzu lanean.
Orduan, zeintzuk dira euskara batuaren erronka nagusiak?
Eta hori nola konpon daiteke?
"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]
“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]
Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.
Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]
Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]
Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]
Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]
Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]
2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]
Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]