Koldo Zuazo: "Orain hasi gara aipatzen hizkuntzarekin gozatu egin behar dela, eta hori da bidea»
Garbi dago Koldo Zuazo euskara batuaren kontuak aspalditik kezkatzen duela. Euskara irakasle izan zen Bilbon 1974. urte inguruan. Garai hartan Bizkaiko hiriburuan oso modan zeuden Lapurdiko idazleak eta alfabetatzera joan zenean eredu hori sartu zioten buruan: Eibarko euskara txarra eta Lapurdiko XVII. mendeko euskara ona. Baina halako batean ohartu zen bere ikasleek ikasten zuten euskara ez zela batere komunikatiboa, Bilbon irakasten zuen euskarak ez zuela Arratiako, Txoriherriko edo Durangaldeko jendearekin komunikatzeko balio. Konturatu zen euskaldun berriekin bidegabeki jokatzen ari zirela, oso zaila zela eurentzako euskara ikastea, garestia ere bazela, eta gainera, ikasten zuten hori ezin zutela berehala praktikatu. Eta hasi zen pentsatzen euskara batu horrek, beharbada, malguagoa izan beharko zukeela... Eta horregatik ekin zion tesia egiteari, 1980an Bordelen ikasten eta irakasten ari zela. Orduan arduradun nagusia Jean Haritschelhar zen eta bera izan zen tesiaren zuzendaria, eta bera izan zuen alboan euskara batuari buruzko liburua Baionan aurkeztu zuenean.
Zure azken lanaren izenburua Euskara batua. Ezina ekinez egina da. Zer adierazi nahi izan duzu horrekin?
Lau mende. Denbora luzea...
Baina euskara batuaren kezka aspalditik zetorren, ez da hala?
Jantziegia ez al zen Leizarragaren eredu hori?
Nolanahi ere, Iparraldean XVI. eta XVII. mendeetan egon zen euskara batua egiteko saiakera nahiko sendoa.
Euskara batua egiteko saiakerei garrantzia handia eman diezu zure lanean. Zergatik?
Eta zer-nolako balantzea da zurea?
Beraz, batua bera egokitzat jotzen duzu?
Bosgarren onura da euskara batuari esker, euskarak berak ere prestigioa irabazi duela. Eta seigarrena da, gaur egun euskara ez dela baserritarren hizkuntza; esan nahi dut, euskara batua egin denetik gure arteko mugak ere baztertu-edo egin direla; gaur egun, erabakiak hartzeko orduan Hegoaldekook Iparraldekoa kontuan hartzen dugu eta alderdi hartakoek ere Hegoaldea kontuan hartzen dute.
Baliteke, baina Iparraldean ez da oraindik euskara baturik.
Batua dela-eta, kaltetuena Zuberoa izan al da?
Zer dauka txar edo konpondu beharreko egungo euskara batuak?
Azpeitia eta Azkoitiaren artean dauden ezberdintasunak nabarmendu dituzu lanean.
Orduan, zeintzuk dira euskara batuaren erronka nagusiak?
Eta hori nola konpon daiteke?
L5 lineak Euskotrenen ibilbidea aldatuko du, eta geltoki batzuk eraitsiko dituzte, tartean Usansolokoa. Trenaren ibilbidea lurperatuko dute eta beste geltoki batzuk gehituko dituzte. 2022an, Eusko Jaurlaritzak linea horren jatorrizko proiektua aldatu zuen Usansoloko geltokia... [+]
Gasteizko jaiak hasteko aste gutxi falta direla, Gasteizko Txosna Batzordeak urgentziazko prentsaurrekoa eman du, salatzeko Arabako Foru Aldundiak txosnetan TicketBAI ezartzera derrigortu nahi dituela. "Parekatu egin nahi dituzte txosnak eta irabazi ekonomikoa helburu duen... [+]
Jose Ignacio Munilla gotzainak enegarren aldiz erakutsi du bere homofobia, homosexualitatea “sendatzeko” terapiak defendatuz. Valentzian irakasle bat harrapatu dute ikasleekin birmoldaketa homosexualeko terapiak egiten, eta Donostiako apezpiku ohia bere alde atera... [+]
Gaur egungo ezker mugimenduaren zati handi batek, intuitiboki bada ere, eskala txikiko nekazaritza aldarrikatzen du zalantza askorik izan gabe. Hala ere, txikitasunaren aldarrikapen horrek baditu bere kontraesanak: tamaina txikiko ustiategi batek, definizioz, ezingo du elikagai... [+]
Eusko Jaurlaritza berriko bozeramaile Maria Ubarretxenak lehenengo elkarrizketa Euskadi Irratiari eman zion. Solasaldian asmoez jardun zuen, kontu orokorrak adierazi zituen, ezinbestean, gobernua martxan jarri berri zegoelako. Adeitsua izan zen tonua kazetari eta eledunaren... [+]
Kapitalismoak sortutako krisi ekosoziala ondoez globala ari da eragiten planeta osoan. Baliabide material eta energetikoen "gailurrek", hazkunderako eta metaketarako mugak ezarriz, natura eta gizartearen arteko desorekak ekartzen dituzte. Estraktibismoaren gurpil... [+]
Ikasle batek erran zidan, behin, testu bat aztertzen ari ginela: “Pertsonaia eri da: geldi-geldia pentsaketa ari da bere buruan”. Bistan dena, erranaldi horrekin, gaizki adierazi zuen gogoan zuen iruzkina, erran nahi baitzuen pertsonaiaren ezontsa nabari zela haren... [+]
Zerbaiti edo norbaiti agur esatea abandonuarekin, amaierarekin eta, azken batean, dolu-prozesuarekin lotutako ekintza izan ohi da. Seguru noizbait esango zenutela –edo norbaiti entzungo zeniotela– “ez zaizkit agurrak gustatzen” esaldi tipiko eta topikoa... [+]
Gurasoak hilik, etxeko ganbara husteari ekin zioten
seme-alabek. Hainbat gauzaren artean, koaderno eta paper sorta, argazkiak eta nahi beste agiri. Bego Ariznabarreta Orbeak aita aspaldi zenduaren gerrako memoria harrigarriak zurian beltz irakurri, eta jabetu zen altxorraz,... [+]
Ordenagailua itxi, txankletak jantzi, eguzki-kremaz laztandu. Nora zoaz oporretan? Oporrak egitea nonbaitera joatea dela normalizatu dugu, deskantsuak distantzia behar duelako, diogu. Eta bidaia egitean, turista bilakatuko gara, izendapen aldaketak deserosotasun bat sortzen... [+]
Usainak keinuren bat eskatzen zuen, baina berak egin ez zuenez (ezin zitekeenez beste usainik espero), besteok ere ez. “Ez, ez, ez daude denak. Bizirik dirautenen atalik ez dago, ez dut inor bizirik utzi, adibidez, ezpainik gabe (ikusi dituzue? Horiek perfektuak iruditzen... [+]
Akainak edo kaparrak batetik, eltxo tigreak bestetik, Euskal Herrian duten presentziaz eta gurean dauden espezieez mintzatu zaigu Aitor Cevidanes ikertzailea. Osasuna eta ingurumena hizpide, dituzten arriskuez, herritarron uste faltsuez eta klima aldaketaren nahiz gizakion... [+]
Kirol ugari egin ditu Mercedes Ortega Barrenak (Bilbo, 1967); hala nola atletismoa, paddel surfa eta orain arrauna. Hondarribiko HS2 Surf Center eskolako Dragon Boat taldeko kidea da. Batik bat minbizia duten edo izan duten emakumez osaturiko taldea da. Barrenak nabarmendu du... [+]