Ama, kantari izan nahi dut


2021eko uztailaren 20an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Telebista piztu. Operación Triunfo. Azken edizioko azken gala. Sergio, irabazlea, taula gainean. Adin eta gizarte maila guztien gainetik, une horretan telebista aurrean ziren bi pertsonen artetik bat saio hau ikusten ari zen. Hori bai arrakasta! Non? Euskal Autonomia Erkidegoan... Sinestea kosta egiten da, baina Donostian egindako casting-era 762 pertsona aurkeztu ziren. Urduri. Fama, dirua eta diskoa. Hori guztia hiru hilabetean eskuratzeko aukera. Zein dago ilaran zain?

Ainara Ortegak ez du aurkeztu den inor ezagutzen. Berak jazz estiloko kantua ikasten du, Musikene goi mailako kontserbatorioan. Han eta hemen aritzen da abesten, hainbat proiektu musikaletan parte hartzen du eta aldian aldiko jai pribatuak girotuz ere lortzen du dirua. Bera bezala aritzen den asko ezagutzen du. Horietako inor ez da Operación Triunfoko castingetara aurkeztu, ezta nahi ere.

Goi mailako ikasketak egiten ari diren gehienek ez dute «operazio» horretan sinesten. Telebistarako prestatutako gidoia jarraitzen duen saio bat gehiago dela uste dute, fartsa. Bidea berandu hasi duenik badela onartzen dute, baina benetako abeslari izateko gutxieneko musika ezagupen batzuk ezinbesteko jotzen dituzte. Abestea, ahoa ireki eta kantuan hastea baino zerbait gehiago dela, alegia.


Karrera ala lasterketa?

Aipatutako gehienek umetan hasi zituzten solfeo ikasketak. Gurasoen eskutik joaten ziren eskoletara. Musika tresnaren bat jotzen ere ikasi zuten, baina beranduago ohartu ziren benetan maite zuten musika tresna, landu nahi zutena, gainean zutena zela, ahotsa.

Helen Rowson bi astean behin Bartzelonatik etortzen da Musikenera, ikasle hauekin horixe bera lantzera, ahotsa. Ahots teknikak irakasten dizkie. Hona etorri aurretik, David Bisbal, Chenoa eta beste lehiakideekin akademia famatuan hiru urtez aritu zen lan bera egiten.

Bi aldeetako ikasleak konparatzeko eskatuta, biek ere helburu antzekoa edo berbera dutela dio; guztien asmoa fama eta musikaren bidean aurrera egitea dela. Kontua da batari eta besteari zein garrantzia ematen dioten, argitu digu gero.

Musikene lanerako askoz ere aproposagoa ikusten badu ere, eta ikasleek egiten dituzten aurrerapausoak nabarmenagoak direla iruditzen bazaio ere, telebistako saioak musikaren panoraman bizitasun pixka bat sortzen duela onartzen du. Arrakasta benetako arrakasta izan ez arren eta makillaje eta arropek ahotsak baino garrantzia handiagoa dutela baietsi arren, horrelako saioak behar direla uste du. Batzuentzat benetako lorbidea izan daitekeela eta aukera badute aprobetxa dezaten gomendatzen du berak.


Bestearen epaitza

Ana Otxoa bilbotarrak kantu klasikoa ikasten du. Aurten amaituko ditu goi mailako ikasketak eta ez du uste etorkizunerako ate gehiegi zabaldu zaizkionik. Musika irakasle izateko ere ikasi zuen lehenago, baina horrez gain zerbait gehiago egitea gustatuko litzaioke. Operación Triunforen castingera aurkeztuko litzateke, baina soilik epaimahai horren aurrean nola sentituko litzatekeen jakitearren, bere ahots interpretazioak zer iritzi sortuko liekeen jakitearren. «Jakin nahikeria da», dio berak, «besterik ez». Gainera, lehiaketa horretako parte-hartzaileei txalogarria iruditzen zaion gaitasun bat ikusten die, dantza eta kantua bateratzeko ahalmena. Anari oso zaila iruditzen zaio biak aldi berean ongi egitea. Hala ere, mikrofonoak asko laguntzen diela dio bere alde, antzoki bat bere ahots soilarekin betetzeak akaso meritu gehiago duela iradokiz.

Telebista saioari gauza positiboak ikusten badizkio ere, bere ikaskideek bezala, segur da arrakasta eguneroko lanari esker lortuko duela eta ezinezkoa dela eurak urtetan egin duten lana hiru hilabetean barneratzea.


Arrakasta, norberaren esku

Izan baldin badira, gutxi dira zorte hori izaten dutenak. Ez orain, ez lehen. Amaia Zubiria kantariak oso argi ikusi du hori. Ez du uste gauzak orain lehen baino errazago direnik, ez eta zailago ere. Gazteak lanerako gogoz ikusten ditu, nahiz eta akaso zertxobait burgestu direla pentsatzen duen.

Amaiak uste du kantari izan nahi duenak, musika sentitzen duenak, artistaren bizitzari eusten diola eta ez duela aberasteko asmorik izaten. Egun, errazagoa iruditzen zaio bestelako ikasketekin uztartzea, baina une jakin batean zirt edo zart, bat edo bestea aukeratu behar izaten dela ikusi du. Arrakasta norberaren gogo, ahalmen eta lanaren araberakoa izaten dela iruditzen zaio.



Ama, kantatu zuk ere

Zubiria abeslari ezaguna dugu eta euskal kantu lehiaketetan epaimahaikide izan ohi da. Bere esanetan, adin jakin batera heldu arte, gizonezkoak baino gehiago dira lehiaketa hauetara aurkezten diren emakumezkoak, baina ama izatea erabakitzen dutenean edo beste erantzukizun batzuei aurre egin behar izaten dietenean, emakumeek agertokia alde batera uzten dute. «Non da Labrit?» galdetu omen zion norbaitek orain gutxi. «Ama izan da» pentsatu zuen berak. Eta halaxe izan da, jakin duenez. Horrek penatu egiten du eta egunen batean emakume bat haurdun bere tripa handiarekin agertokian kantari ikusteak poztuko lukeela dio. Ez omen du aitatasunagatik aretoak utzi dituen gizonik ezagutzen.

Zubiriak badaki lehia ez dela didaktikoa, baina euskarazko eta euskal kantagintzaren tradizioari eusteko modua iruditzen zaio lehiaketa hauek antolatzea. Nafarroako Kantuzaleen Elkarteko koordinatzaile Oskar Estangak ere hala uste du. Estangarentzat, epaile batzuen arabera on edo txar sentitzea norberaren konfiantza besteren eskuetan uztea da. Era berean, ordea, kantari izateko bidean direnei bultzada emateko oso modu ona da, bere aburuz.

Horrela ari da Maider Ansa aranoarra (Nafarroa) ezagun egiten. 19 urte ditu eta dagoeneko helduen arteko txapelketa bigarrenez irabazi berri du Nafarroan. Haurren artekoan, 11 urterekin aurkeztu zenetik, behin bakarrik geratu zen lehen saririk gabe. Euskal Herrikoan aurkeztu den aldi bakarrean ere, irabazle suertatu da.

Berriro ere zertarako aurkeztu behar duen galdetzen diotenean, horixe erantzuten du berak, aurkeztuko ez balitz eta berriz irabaziko ez balu, inork ez lukeela bere izenik gogoratuko. Sikiera urtean behin, Ansa ahizpen artean gazteena hortxe dabilela jakin dezagun aurkezten da.


Kalitatearen beste hainbat erakusleiho

Aldi berean, Ansa musika irakasle izateko ikasketak egiten ari da Iruñean eta uda garaian talde batekin aritzen da, herriz herri eta festaz festa. Kantu bazkari eta afarietan parte hartzea ere atsegin du eta horrelakoei esker, kantagintza berreskuratzen ari direla nabari du. Dibertsio gune izateaz gain, aukera horiek guztiak kantagintzarentzat ezinbestekoak diren leihoak iruditzen zaizkio.

Askok nahiko luke bere errepertorioa formatu borobilean bilduta ikustea, baina ez da hain erraza. Irratietan banatzeko moduko zerbait etxeko ordenagailuarekin ere egin liteke, beti ere kalitatearen kaltetan, baina CD formatuan eta saltzeko moduan egiteko, gutxienez 3.000 euro behar izaten dira. Zorte handia da etxera ate joka etortzea; ohikoena, ordea, patrikatik jarri behar izatea da eta horrek ere ez du arrakasta segurtatzen. Hori argi dute lehia horretan ari direnek eta beraientzat nahikoa arrakasta da luzean ala laburrean, diskoarekin ala gabe, plazan edo lagun artean, xume, goxo eta suabe entzuten den doinu polita; aurrean dagoena hunkitzea lortzen badu, bederen.

Non ikasi kantuan?

Kantu eskoletan ahotsa nola erabili irakasten dute, ez bakarrik nola abestu behar den.

Horretarako, lehenengo arnasa nola hartu ikasten dute hara jotzen dutenek, hori baita kanturako tresna martxan jartzen duen gasolina.

Ahotsa nola kokatu ere ikasten dute, haize horrek bere norabidea hartu behar baitu, hizketarako bezalaxe.

Azkenik, haize bideratu horri doinu ematen ikasten dute eta errepertorio bat praktikan jartzen dute.

Hori guztia ikasteko hainbat ariketa irakasten da eta maisu bakoitzak bere teknikak erabiltzen ditu, ahots bakoitzari probetxua ateratzeko.

Euskal Herrian bada aukerarik kantu lirikoa zein modernoa ikasteko. Goi zikloa ikasteko Musikene dago Donostian (943 316778) eta Pablo Sarasate kontserbatorioa Iruñean (948 206 680).

Erdi mailako kontserbatorioetan ere kantu lirikoa ikasteko aukera bada, nahiz eta oraindik modernoa ez den ezarri. Ikasketok ia edozein herritako kontserbatorioan egin litezke.

Horrez gainera, badira beste hamaika akademia eta musika eskola, araututako heziketaz kanpo edo homologaturik kantu eskolak eskaintzen dituztenak. Esaterako: Artsaia (Iruñea), Sol Sostenido (Burlata), Musical Tomás (Iruñea): 948 198619, Ugao musika akademia (Ugao): 94 6481819.


ASTEKARIA
2006ko urtarrilaren 15
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
Arkaitz Zarraga Azumendi
#3
Ane Ablanedo Larrion
#4
Haizea Isasa
Azoka
Azkenak
Kontzertuak, hitzaldiak, antzerkiak, dantzak, bertso-saioak... M8ko ekitaldi kulturalen bilduma

Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]


Bizi testamentua: aurretiazko borondateen agiriaren gakoak

Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.


2025-03-07 | Uriola.eus
Iker Egiraun, Etxebarrieta Memoria Elkartea
“Bizi dugun testuingurua urteetan emandako borroken ondorioa dela sinbolizatu nahi dugu”

Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.


2025-03-07 | Aiaraldea
Ferosca I zentral eolikoaren kontrako alegazioak zabaldu ditu Aiaraldeko Mendiak Bizirik plataformak

Laudion, Aiaran eta Okondon izango du eragina energia azpiegiturak eta plataformaren aburuz, proiektuak eta ingurumen-inpaktuaren azterketak gabezia garrantzitsuak dituzte.


2025-03-07 | Euskal Irratiak
Donibane Lohizuneko Begiraleak kultur elkarteak bere 90 urteak ospatuko ditu

"Entseatzen gira arnas gune bat sortzen Donibane Lohizunen, hain turistikoa den herri honetan". 250 kiderekin Donibane Lohizuneko Begiraleak kultur elkarteak 90 urte bete ditu aurten. Lau emaztek sortu zuten talde hauetan eramaile izan zen Madeleine de Jauregiberri... [+]


“Topaketa antiinperialistak” egingo ditu Askapenak martxoaren 15 eta 16an Bilbon

Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]


Legebiltzarrak 1936ko biktimen legea aldatu du, Erorien Monumentua birmoldatzeko

33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]


Bi eskumen berri bere gain hartu ditu Jaurlaritzak: atzerritarren lan-baimena eta meteorologia-zerbitzua

2025 amaitu baino lehen Gernikako Estatutuan jasotzen diren eskumen guztiak izatea espero du Jaurlaritzak. Oraindik 25 eskumen falta dira. Transferentzia Batzordea aurreko astean biltzekoa zen baina "agenda arazoak" zirela eta atzeratu zuten. 


Duplak egin du aurtengo Herri Urratseko abestia

Elgarrekin izena du Duplak egin duen aurtengo abestiak eta Senpereko lakuan grabatu zuten bideoklipa. Dantzari, guraso zein umeen artean azaldu ziren Pantxoa eta Peio ere. Bideoklipa laugarrengo saiakeran egin zen. 


2025-03-06 | Haizea Isasa
Kasu, ez gitxu lo!

“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.

Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]


Eskuin muturrarekin lotura duen alemaniar batek egin zuen Manheim hiriko auto harrapaketa, ez etorkin batek

Alemaniako Poliziak asteleheneko gertakariaren arrazoiak "politikoak" zirela baztertu duen arren, 35 urteko Alexander Scheuermann Ring Bund talde neonaziko kide zen. Bi hildako eta hamar zauritu utzi dituen atentatuaren egileak sare sozialetan "gorroto mezuak"... [+]


2025-03-06 | Mara Altuna Díaz
Mary Kim Laragan-Uranga, AEB-etako euskalduna eta AEK-ko ikaslea
“Euskara ikasten dut AEBetara emigratu zuten nire aitona-amonen ahalegina eta sustraiak ohoratzeko”

“Bi pertsona mota daude munduan: euskaldunak, batetik, eta euskaldunak izan nahiko luketenak, bestetik”. Gaztea zela, Mary Kim Laragan-Urangak maiz entzuten omen zuen horrelako zerbait, Idahon (AEBak), hain zuzen. Ameriketan jaio, hazi, hezi eta bizi izandakoak 70... [+]


Feminismo antimilitarista: ezinbesteko borroka Martxoaren 8an eta beti

Martxoaren 8a, Emakumeen Nazioarteko Eguna, munduan zehar milioika emakumeontzat berdintasuna, eskubideak eta justizia eskatzeko borroka eguna da. Hala ere, gerrek, gatazkek eta politika militaristen hazkundeak markatutako testuinguru global batean, inoiz baino premiazkoagoa da... [+]


Manu Ayerdiren kontrako auzia behin betiko artxibatu dute, instrukzioa epez kanpo luzatu zelako

Geroa Baiko lehendakari eta Nafarroako lehendakariorde izandakoa enpresa bati 2,6 milioi euroko diru-laguntzak ustez modu irregularrean emateagatik zegoen auzipetuta, Davalor auzia deiturikoan. Nafarroako Probintzia Auzitegiak erabaki du auzia behin betiko artxibatzea, legalki... [+]


Feminista sindikalista ala sindikalista feminista

Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.


Eguneraketa berriak daude