Makina bat kontu


Tsunamiaren eragin luzea
Urtea igaro da Indiar ozeanoan sortutako tsunamiaren ondorioz milaka pertsona hil zirenetik. Oraindik milioika pertsonak etxerik gabe segitzen du eta Nazio Batutik bidalitako diru-laguntzak uste baino gauza gutxiago konpondu ditu.

Beste hamar urte igaroko omen dira gauzak bere onera itzultzeko, besteak beste etxe berriak eraikitzeko. Sarraskia gertatutako lekuak zorionez eguraldi epelekoak direnez, eraikuntzarako sistema errazak erabili nahi dira, horrela urte gutxian milaka etxe txiki eraikitzerik izango baita.

Etxeak eraikitzeko material nagusia egurra izango da, bera baita material ugarienetakoa lurralde horietan. Horretarako milaka tona egur beharko da, baina nondik aterako da egur-kantitate hori? Hainbat zientzialarik alarma gorria piztu du gai honen inguruan, zeren eta susmo guztien arabera, tsunamiak ukitutako lurraldeetako basoetatik aterako baita egurra. Hau horrela izanik, deforestazio izugarriaren aurrean egon gaitezke eta horren ondorioz hemendik hogei edota hogeita hamar urtera beste sarraski natural batzuk gerta daitezke, egun basoek eutsitako urak mendian behera trabarik gabe egin baitezake bailaretan dagoena kaltetuz.

Eraikuntza-materialez gain, badago beste arazo larri bat: eraikuntzen kokalekua. Etxeak sarraskia gertatutako leku berberetan egin behar al dira? Beste leku batzuetan? Lehenengo kasuan, beste tsunami baten aurrean zer defentsa eraiki? Bigarren kasuan, populazioen desplazamendu handiak gerta daitezke eta horrek etnia edota pertsona-talde desberdinen arteko tentsioak sor ditzake.

Galdera askotxo dago erantzuteko eta arrisku garbia dago gauzak ez buru ez hankarik gabe egiteko.

Gizakiaren arrasto zaharrak

Australiako Mungoko parkean dagoen laku lehor batean orain 20.000 urteko gizakiaren arrastoak topatu dira. Ume, andre eta gizonen oin-arrastoak dira hain zuzen ere topatu direnak, guztiak kaltzio karbonatoa zuen buztinezko zoruan. Antza, lakua lehortzean, zorua porlana bezain gogorra geratu zen.

Guztira 124 aztarna aurkitu dira 13tik 30 zentimetrora artekoak. Datu hauek oso interesgarriak dira Australiako jatorrizko gizakien ezaugarriak ezagutzeko. Adibidez, antzeko aztarnen azterketaren ondorioz 20 kilometro orduko abiaduran zihoan gizon handi baten lasterketa berregiterik izan zen.

Orain arte Australian topatutako gizaki zaharrenen hondarrek 40.000 urteko adina dute eta hauek ere Mungoko parkean topatu ziren.


Azkenak
Osakidetzan egiturazko eta egiazko konponbideak eskatu dituzte Gasteiz, Bilbo eta Donostian

Milaka pertsona kalera atera dira larunbatean, Eusko Jaurlaritzari eta Osasun Sailari "konponbide errealak" eskatzeko, Osakidetzaren arazo estrukturalak konpon ditzaten.


Aroztegiari ezetz esan dio jende oldeak Iruñean, eta auzipetuen absoluzioa eskatu du

Milaka eta milaka lagun elkartu dira larunbat bazkalondoan Iruñean, Baztango Aroztegiaren makroproiektuari aurkakotasuna adierazteko eta maiatzean epaituko dituzten zazpi auzipetuen absoluzioa eskatzeko. Bideoz grabatu dugu amaiera ekitaldiko hitzartzea [albistearen... [+]


Bonus track: non dago saria?

Jan-edanean zeuden denak, itxuraz alai, baina baten bat urduri zebilen aperitibo eta aperitifa artean. Bigarrenez jasoko zuen saria, baina eskuetan edukiko zuen lehenbizikoa izango zen. Eta urduri zegoen, oroigarriak bulegora heldu beharra zeukalako, joder. ARGIA Sariak ez dira,... [+]


Argia Sarien kronika
Galga azkartasunari

Gauzak bizi eta azkar aldatzen badira ere, zenbait kontu ez dira aldatzen: Argia Sarien ekitaldia da horietako bat. Horixe esan dio kronikagile honi beharrera etorri den kanpoko kazetari batek, ARGIA asko aldatu dela esatearekin batera, sari-banaketa hasi aurretik. Onerako ari... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Interneteko Argia Saria: Oroibidea

Galtzaileen herri ondarea sarean jartzeko erakunde publiko batetik egindako ahaleginagatik, ahots gabeen ahotsa entzuteko aukera emateagatik, eta batez ere, Nafarroak aitzindari izaten segi dezan oroimen historikoa berreskuratzeko bidean, Interneteko Argia Saria Nafarroako... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Banatu ditugu euskarazko komunikazioaren 2025eko Argia Sariak

Sei sari banatu ditugu aurten: ikus-entzunezko saria EITB Kultura telebista saioari eman zaio, prentsako saria Irutxuloko Hitza Donostiako hedabideari, entzunezko saria BaDa!bil podcastari, interneteko saria Oroibidea bilatzaileari eta komunikazio kanpaina onenaren saria Altxa... [+]


2025-01-31 | ARGIA
ARGIAko lantaldearen mezua: Mundu ilunean, ARGIA gehiago

Onintza Irureta Azkunek egin du hitzartzea ARGIAko lantaldearen izenean:

"ARGIAko komunitatea osatzen duten milaka lagunetako batek berriki adierazi digu batzuetan ARGIA iluna dela, barruak mugiarazten dizkion albiste gogorrak daudela. Lan ona egiten dugula, baina... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Urteko kanpaina onenaren Argia Saria: Altxa Burua

Seme-alabek lehen mugikorra izateko adina atzeratzeko eskolaz eskola egindako lanagatik eta lortutako emaitzengatik, ikastetxeak mugikorrik gabeko arnasgune izateko borrokagatik, kanpaina onenaren Argia Saria guraso elkarteek osaturiko Altxa Burua ekimenarentzat izan da... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Merezimenduzko Argia Saria: Ene Kantak

Hamabost urteotan gazteenen artean euskara sustatzeko egindako lanagatik eta lortutako arrakastagatik,  Merezimenduzko Argia Saria Ene Kantak proiektuarentzat izan da. Saria Nerea Urbizu, Fermin Sarasa eta Jesus Irujok jaso dute.


2025-01-31 | ARGIA
Entzunezko Argia Saria: BaDA!bil podcasta

Entzunezko Argia Saria BaDA!bil podcastak jaso du, Hiru Damatxo ekoiztetxeak ekoitzitakoa, eta Gerediaga elkarteak eta EITBk finantzatutakoa. Podcastak kulturgintzan dabiltzan lau mahaikidez osaturiko bost mahai inguru jaso ditu Durangoko Azokaren bueltan. Saria jaso dute Amets... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Prentsako Argia Saria: Irutxuloko Hitza

Prentsako Argia Saria Irutxuloko Hitza-rentzat izan da, eskuin muturraren igoerari egindako jarraipenagatik eta talde erreakzionarioen benetako aurpegia erakusteko kalean hor egoteagatik. Aurten 20 urte beteko ditu Donostiako hedabideak. Aizpea Aizpurua, Andrea Bosch,... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Ikus-entzunezko Argia Saria: EITB Kultura

EITB Kultura telebista saioak jaso du Argia Saria euskal kulturgileen lana bistaratzeagatik, Euskal Herriko txoko guztietako proiektuak telebista publikora ekartzeagatik, eta egiten duten kalitatezko ikus-entzunezkoagatik. Saria Leire Ikaranek eta Kerman Diazek jaso dute, Berde... [+]


Calexit, Kaliforniaren independentzia bilatzen duen ekimena

Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.


Eguneraketa berriak daude