Euskararen inguruko albiste laburrak


2021eko uztailaren 16an


Euskalerria Irratiak lizentzia banaketan jarritako helegitea irabazi du

Nafarroako Justizia Auzitegi Nagusiak ebatzi du, 1998an, Iruñeko irratien lizentzia banaketan, Nafarroako Gobernuak gaizki jokatu zuela. Iruñeko lizentzia banaketa hartan Nafarroako Unibertsitateari eta Net 21 enpresari eman zizkieten bi lizentziak. Euskalerria Irratiak helegitea jarri zuen Nafarroako Gobernuaren kontra, irratiko kideen ustez, lehiaketa hura Euskalerria Irratiak berak irabazi baitzuen. Hamazazpi urte lizentziarik gabe lanean aritu ondoren, Euskalerria Irratiko zuzendari Mikel Bujandak adierazi du ordaina eskatuko dutela urteetan lizentziarik gabe egon izanak eragindako kalteengatik.


EAJk alderdiko karguak euskalduntzeko lehen plana onartu du

2005eko urriaren 20an Ezohiko Aberri Batzarrean onartu zuten plana eta abenduan egin dute publiko. Abian jarritako planak alderdiko kideen euskalduntzeari eragingo dio, baina kanpora begira izango du irudi eraginik. EAJk plana lau urteko epealditan garatuko du eta lehen epealdia 2009ko abenduan amaituko da. Planak alderdi barruko karguak zein kargu publikoak arautu ditu. Hona euskara jakitea derrigorrezko izango duten hainbat karguren zerrenda: Eusko Legebiltzar, Nafarroako Foru Parlamentu, Kongresu eta Senatu eta Europako Parlamentuko zerrenda-buruak, Eusko Jaurlaritzako lehendakaria, Nafarroako Foru Gobernuko presidentea, Eusko Legebiltzarraren lehendakaria, Nafarroako Gobernuko presidentea, Diputatu Nagusiak. Euskaraz jakin beharko dute baita ere hiriburuetako alkateek, Arartekoak eta EITBko zuzendariak. EBBren lehendakariak eta bost herrialde buru batzarren lehendakariek ere euskara jakin beharko dute. Eusko Jaurlaritzan gutxienez euskaldunak izango dira sailburuen %50. Euskararen planak 45 urtetik gorakoengan ez du eraginik izango, hainbat kargutan salbu.


Datozen lau urteetarako EAEko Hizkuntza Politika ezbaian

2005a amaitzear zela, Patxi Baztarrika Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako sailburuordeak datozen lau urteetarako lan ildoak aurkeztu zituen. Lau urteko plana aurkezteaz gain, garrantzia berezia eman zion euskararen normalizaziorako akordio soziopolitikoa lortzeari. Batasunako bozeramaile Arnaldo Otegik erantzun du ados dela Baztarrikarekin: akordio soziopolitiko berria behar dela. Otegik adierazi duenez, Eusko Jaurlaritzak 25-30 urteotako porrota aitortu behar du oker berak errepika ez daitezen. Otegiren ustez, akordio soziopolitikorako tresna bat badago: Kontseiluak bultzatzen duena, baina EAJk ez du bat egin Kontseiluak bultzatutako akordio soziopolitikoarekin. Batasunaren iritziz, hizkuntza politikak hiru ardatz izan behar ditu: euskararen ofizialtasuna onartzea, hizkuntza eskubideak bermatzea eta gatazkaren konponbidean euskararen eta euskaldunen eskubideak aintzat hartzea.


Azkenak
Migratzaileak delinkuentziarekin lotu eta mugen kontrola areagotzearen alde egin du Pirinio Atlantikoetako prefetak

Espainiako Estatutik Frantziakora “legez kanpoko” gero eta migratzaile gehiago igarotzen direla argudiatuta, mugetako kontrolak indartzea begi onez ikusi du Pirinio Atlantikoetako prefetak. Migratzaileek delitu txikietan “eragin hautemangarria” dutela... [+]


Kanibalismoa bizirauteko

Poloniako Maszycka kobazuloan duela 18.000 urteko arrastoak topatu zituzten XIX. mendearen amaieran. Baina berriki giza hezurrak teknologia berriak erabiliz aztertu eta kanibalismo zantzu garbiak aurkitu dituzte. 

Ez da ikerlan bat ondorio horretara iristen den lehen... [+]


Aliatuen errekorrak

Porzheim (Alemania), 1945eko otsailaren 23a. Iluntzeko zortziak jotzear zirela, hegazkin aliatuak hiria bonbardatzen hasi ziren bonba su-eragileekin. Erasoak sarraski izugarria eragin zuen denbora gutxian. Baina Pforzheimen gertatutakoa itzalean geratu zen, egun batzuk lehenago,... [+]


Zer gertatu da DBH 2n? “Ezohiko bi jaitsiera handi” nabarmendu ditu ebaluazio diagnostikoak zientzia eta gaztelanian

Matematika, zientzia, euskara, gaztelania eta ingelesa konpetentzietan EAEko ikasleek duten maila neurtzen duen ebaluazio diagnostikoaren emaitza festan, 13-14 urteko ikasleek zientzia eta gaztelanian izan duten deskalabrua "zuhurtziaz" gogoetatzeko beharra adierazi... [+]


Eta hemen gaude berriro, erlijioa eskolan

Otsailaren 3an hasi da gure umeak eta gaztetxoak eskoletan aurre-matrikulatzeko garaia, eta urtero bezala gogoratu nahi genizueke zergatik ez zaigun ideia ona iruditzen erlijioan matrikulatzea. Iaz artikula bukatzen genuen esanez “askori idazki hau ezaguna egingo zaizue,... [+]


Donostiako emakume batek salatu du Ertzaintza bere aurka oldartu ostean ZIUan amaitu zuela, konorterik gabe

Emakumearen familiako kideek jarri dute salaketa Bilboko Kolonbiaren kontsulatuan. Otsailaren 1ean jasan zuen erasoa, Donostiako Manterola kaleko diskoteka baten atarian. Hainbat testigantzen arabera, konorterik gabe egon arren berari kolpeka jarraitu zuen ertzain batek.


La Furia. Mimoa eta indarra
“Cascante Euskal Herria bada, zergatik ez dira jotak euskal kultura?”

Ilezko prakak, gerritik oinetaraino, latexa besoetan eta soinean, eta adatsa laranja gori. Horrela aurkeztu du La Furiak bere bosgarren lan luzea: Ultra. Horrek guztiak ederki islatzen du rap abeslariaren apustua: dena eman, bere irizpideen arabera.


Pantailen erabileraren inguruko hausnarketak

Tranbia txiki Arratia Institutuko Guraso Elkartetik pantailen erabileraren inguruko hausnarketa bultzatu nahi dugu ikas komunitatean.

Azkenaldian kezka handia dago ume eta nerabeengan pantailek duten eragina dela eta. Ardura hori etxeko erabileratik eskola eta institutuetako... [+]


Hidrodukto batek zeharkatuko du Aiaraldea?

Petronorrek adierazi du asmoa duela hidrogenoa ekoizteko lantegia abiatzeko Bilboko Portuan eta erregai mota hori Tubacex, Tubos edota Vidrala enpresetara heltzeko, beharrezkoa izango dela hidroduktoa eraikitzea.


Hirigintza araudia malgutu eta etxebizitzen eraikuntza sustatzeko dekretua sinatu du Jaurlaritzak

Etxebizitza berrien promozioak ez atzeratzea da Eusko Jaurlaritzako Gobernu Kontseiluak onartu duen dekretuaren helburu nagusietako bat. Zentzu horretan, udalei "autonomia" gehiago emango diela ziurtatu du Denis Itxaso sailburuak.


2025-02-19 | Nicolas Goñi
Mozambiken kontratatu zituen militarren torturak isilpean gorde ditu Total multinazionalak

Mozambiken gas eremu zabal batean erauzketa prozesu bat martxan ezartzeko prest zen 2020an TotalEnergies enpresa frantsesa, eta gunearen segurtasuna bermatzeko Mozambikeko unitate militar bat kontratatu zuen. Baina Afrikan egitekoa zuen "inoizko inbertsio pribaturik... [+]


Izena duenak badu izena

Bai, bai, holaxe. Ez naiz harago joatera menturatzen. Pleonasmo bat dela? Tautologia bat agian? Baliteke, baina egia-oste deitzen dioten garai honetan, oinarri-oinarrizko egitateak beharrezkoak dira. Begira, bestela, “Ez da ez!” lelo indartsuari. Bagenekien hori... [+]


2025-02-19 | Castillo Suárez
Porcelana Irabia

Baneukan lagun bat Porcelana Irabian lan egin zuena itxi zuten arte, eta jatetxe edo taberna batera joaten ginen aldiro kikara eta plateraren ipurdia begiratzen zituena pieza non egina zegoen jakiteko. Gauza bera egiten dut nik gauza zaharren azoketara joaten naizenetan:... [+]


Eguneraketa berriak daude