Zeolitak


2007ko otsailaren 21an
Zeolitak, grekoko "zeo" irekin eta "litos" harria, mineral bereziak dira. Era askotakoak daude baina denen ezaugarri nabarmenena hutsunez beteriko armazoi tankerako egitura izatea da. Batik bat aluminioa, silizioa, oxigenoa, hidrogenoa eta zenbait ur molekulaz osaturiko egiturak alegia. Belaki antzeko hutsunezko egitura honek zeolitak haien gisako lanetara bideratzea ekarri du: iragazki, likido xurgatzaile eta emaile...

Batean eta bestean toki ugaritan ari da zeoliten ustiapena ikertzen, tartean Argentinako La Platako Unibertsitatean, non nekazaritzara ekar ditzakeen onurak topatzen saio mordoa egiten ari diren. Agronomoak, geologoak eta kimikariak elkarrekin ari dira, etorkizunean txanpon iturri oparoa izan daitekeelakoaren itxaropenarekin.

Oraingoz bi bide jorratzen ari dira: ura eta ongarriak aurreztea. Lurrak bere egitura fisikoa eta kimikoa medio, urari eta elikagaiei eusteko gaitasun jakin bat du. Gaitasun hori gainditzeko adinako ura eta elikagaiak gehitzen bazaizkio lurrari, ezin eutsiko ditu bere baitan, ur eta jaki erreuxak alde egin eta landarearentzako alfer alferrik galduz. Landareak elikatzen diren lurrean zeolita nahasten badugu lur horretan hutsune gehiago izango da eta ur molekulak eta nitrogenoa, karea, magnesioa eta tankerako landareen jakiak bertan eutsiko dira. Aurkikuntza zientifiko handien eran hau ere umekeria txepel bat dirudien hutsunearen erabilera honetatik dator.

Landareen lurra urez edo ongarriz aberasten dugunean, lorontzia bezala soroa, tartean zeolita izaki, landareek luzaroago izango dituzte eskuera biak, lurrak eta landareek behar ahala askatuko baititu. Errusian eta Kuban zeolita naturalak badarabiltzate, Europa aberatsean sintesi kimikoz sortzen dira, zailago eta garestiago, bere gisako lana egiten duten ordezkoak. Gu bai txoro! Txina, Kuba, Japonia, Bulgaria, AEB, Errusia, Hungaria, Hegoafrika eta Italia dira zeolita ekoizle nagusiak.


Azkenak
2024-08-14 | ARGIA
Israelek preso palestinarrak erabiltzen ditu tunelak eta eraikinak miatzeko

"Gure bizitzak haienak baino garrantzitsuagoak dira", esan dio Israelgo armadako soldadu batek Israelgo komunikabide bati.


2024-08-14 | Kanaldude
EuskarAbentura: gazteen paregabeko espedizioa

Joan den uztailean, hilabete batez, 127 gaztek 400 kilometroko espedizioa oinez egin dute Euskal Herrian gaindi. Abenturazale haiek Jzioquitarrak deitzen dira eta 30 egunez, 27 herri bisitatu eta hainbat euskal eragile ezagutu dituzte. Aurten, EuskarAbenturako helburuak aise... [+]


Ostalaritza patronalak Gipuzkoako txosnei TicketBai ezartzea eskatu dio Aldundiari

EAEko hiru hiriburuetan udako jaiak ospatzearekin batera, etorri dira, berriz ere, ostalaritzako patronalaren kexuak jai herrikoien aurka. Gipuzkoako Ostalaritzaren elkarteak Gipuzkoako Foru Aldundiari eskatu dio Arabakoaren bidea jarraitzeko, eta txosnei eta kale saltzaileei... [+]


Palestinaren alde mobilizatuko dira Bilboko Aste Nagusian

Palestinarekin Elkartasuna ekimenak antolatu du Aste Nagusian Israel borrokatu lelopean. Bilboko Aste Nagusiaren bezperan, ostiralean, 19:00etan, egingo dute mobilizazioa.


Pablo Gonzalez espioitzagatik ikertzen jarraituko du Poloniak

Poloniako Fiskaltza Nazionaleko bozeramaileak adierazi du euskal kazetaria oraindik formalki akusatu ez badute ere, “legearen arabera auzi-ihesean akusatua” izan daitekeela. Gonzalez preso trukean sartzeko erabakia Washingtonetik etorri zen, baina Poloniako zerbitzu... [+]


Juan Luis Goenaga artista zendu da, 74 urterekin

Donostian jaioa, urte mordoxka bat Alkizan eman zituen bizitzen, baserri batean. Inguratzen zuen naturak lilura sortzen zion. Margolari gisa egin da ezagun, nagusiki.


Ibilbide dekolonialak (I)
Donostia: non gogoa, han ezpata


2024-08-14 | Mikel Aramendi
Israel, Iran eta bi elefanteak

Hamasen erasoaren ezohiko muntak, eta Israelgo gerra-kabineteak hari emandako erantzunaren desmasiak zerikusi zuzena dute ondorio geopolitikoen sakonerarekin. Ekialde Ertainean eta nazioarteko aliantzetan aldaketak eragin ditu genozidioak: Israelek zer irabazi eta galdu du?... [+]


Musk amen-omenka, trumpismoa besarkatzen

Munduko bigarren gizonik aberatsena, Elon Musk, gezurrak eta mezu sektarioak hedatzen, propaganda egiten ari zaio Donald Trumpi, inkestek gero eta gehiagotan diotenean Kamala Harris izango dela AEBetako hurrengo presidentea.


Grezian piztutako suteek hildako bat eta 50.000 pertsona ebakuatu baino gehiago eragin dituzte

Gutxienez 10.000 hektarea kiskali dira Atenasetik gertu, eta dozenaka etxe eta enpresa kiskali dira, EFEk jaso duenez. Greziako Gobernuak suteei aurre egiteko laguntza eskatu dio Europar Batasunari.


Hamar gizon atxilotu dituzte asteburuan, emakumeen aurkako indarkeria egotzita

Zortzi pertsona atxilotu dituzte Nafarroan, beste biak, berriz, Gasteizen. Horrez gain, Algortako Portu Zaharreko jaietan gertatutako sexu eraso bat salatzeko elkarretaratzea egin dute, astelehenean.


Arantxa Orbegozo 'Txitxi'
“Niretzako bidaiarik politenak mantso doazenak dira”

Zirrara eta pasioaren eroale da Arantxa Orbegozo Txitxi (Tolosa, 1962). Bizitza darama eskuetan eta hura eskaintzen dio zuzentzen zaion edonori. Atleta izan da, txirrindularia, eta bere buruari proposatu dizkion beste hainbat diziplinatan aritua. Hala eta guztiz ere, benetan... [+]


Paquita Bretos Andueza zendu da, mendizale aitzindari eta antifrankista

96 urterekin eman du azken hatsa. Nafarroa Garaian zein Euskal Herri osoan, mendizaletasunaren aitzindarietako bat izan zen, Angel Oloron senarrarekin batera.


2024-08-13 | Euskal Irratiak
Aitor Elexpuru: “Larhunen ez dugu gehiago eraiki dadin nahi, baizik dagoena hobe kudeatua izatea”

Abuztu hasierarekin batera, bero, idorte eta su arriskuak altuak dira mendiguneetan. Arriskuen murrizteko nahian, 2021tik, Lapurdi eta Nafarroako mendigunea osatzen duten hiriek zonbait protokolo eta konbentziotan elkartu dira, mugaz gaindi. Horien artean, “Gure... [+]


Eguneraketa berriak daude