Buru eta txapelen errekorra
- Hitzari lotuta pasatu zuten igandea 13.000 buruk BECen, eta oraindik kontatu gabe dauden milaka begi-belarrik telebistaren aurrean. Literatur ekitaldi handienak Andoni Egaña bertsoaren historiako txapeldunena egin zuen, laugarrena jantzita.
Zer magia du bertsoak, irudiaren gizartean hainbeste jende egun osoz hitzaren haritik zintzilik izateko? Elkartasun olatua nabarmen harrotu zen BECen. Egun horretako txanpainaren azpian ur asko mugitzen dituen lana agerian utzi zuen Txapelketak. Oholtza gaineko zazpi bertsolari bertso-eskolen fruitu dira. Eta zazpi herrialdeetako zazpi bertso ikaslek eman zioten saria zortzigarren geratu zen Jon Maiari. Bertso eskolako belaunaldiak Andoni Egañari lepora egindako bigarren saltoa izan zen igandekoa, Iturriagak zorroztuta eraman baitzituen armak. Baina txapela lehengo buruan geratu zen eta geroztik Egaña da txapelik gehien duen bertsolaria. Laugarren txapel honen eskaintzarekin Gabonetako opariren bat erosi beharraz libratu zituen bere saiokideak:
Lazkao Txiki ta seme-alabak
aipatuak daude bapo
andrea ejem, maite det baina
ahal dela oholtzatik kanpo
erditu gintun harek hain xuxen
doble sufritzen dulako
aurten aitaren baimenarekin
amaz gogora beharko
ama bakarra omen da baina
gu zortzion amentzako.
Goizeko saio osoa exibiziotan eman zuten, besteak beste Iturriagak, Egañak eta Maialenek, azken honek kantatu zuenez, hiru zenbat hiru diren azalduz. Arratsaldean lehenengo biek eutsi zioten olatu horri, eta Egañak azken txanpan hegan egitea ere lortu zuen bertso batzuetan.
Bertsolariek eta entzuleek saio bana bizi dute, inondik ere. Hirugarren egin zuen Maialenek goizetik oso atzean ikusi zuen bere burua. Hasierako agurra kantatu orduko leher eginda sentitu omen zen. Hala ere, giroa lehertu zuen alerik utzi zuen.
Iturriagak, ejem, gozatuz gozarazi zuen goiz eta arratsalde, eta inork gutxik egiten dakiena berak bakarrik egiten duen moduan biribildu zuen, urtebetetze egunaren gaian (ikus koadroa): pertsonaia patetiko bat sortu eta lehen pertsonan kantatuz agerian uztea pertsonaia horren absurdotasuna.
Beste bertsolarien lana ere ez dugu puska batean ahaztuko: Sustraik punta puntako puntazoak puntada finez josi zituen. Mendiluzek bere genesia bertsotan utzi zion azalduta semeari. Ametsek publikoa poltxikoratu zuen bere bertsokera inteligente eta oholtza gaineko jarrera humanoarekin. Eta Elortzaren eta Maiaren bertsokerek bakoitzak bere jarraitzaileak dituela ikusi zen, puntutan neurtu ezin bada ere.
Bertsolaritzari berari dagokion balioa eman dio BECeko manifestazio kulturalak. Berriro Donostian jokatuko bada finala, beste tratu bat eman beharko diote Txapelketari bertako erakundeek. Kultur ekitaldi gutxi dago baldintzak exijitzeko moduan.
Txapelketak oinarritik zaintzen duen lurraldetasunari eutsiz, aurrera begira finala beste herrialdeetara eramatea planteatzeko aukera ere eman du BECtekadak. finala ikusteko mugitzeko prest dago jendea.
Unai Iturriaga 1.746
Maialen Lujanbio 1.206,5
Amets Arzallus 1.206,5
Igor Elortza 1.174
Sustrai Colina 1.171,5
Aitor Mendiluze 1.156
Jon Maia 1.156
Kartzela: Bederatziko txikian bertsoa osatzeko hitza-gaia: Aulkia.
Andoni Egaña:
ez degu kalteko
eta hori lortzen da
bera tarteko
aulkia gauza ona da
bila joateko
nahiz aspaldian hemen
gu gauzkan menpeko
hainbat ikusteko
edo erosteko
Ikean bai lepo
desberdinak seko
baina ezetz txikirik
behiak jeizteko
Unai Iturriaga:
familia bat itzela
lagun koadrila bat ere
falta zait haien epela
prestatu dut telefono
gorritxo batekin gela
zigarro bat piztu eta
itxoingo diet horrela
baina denbora badoa
ta tristezia umela
negar egiteko gogoz
urtebetetze krudela
uste nun baten batentzat
garrantzitsua nintzela
neuk ere ez nien deitu
izorratu daitezela
Ez dut hotsik bat aditzen
ez telefono ez flauta
ez zorionak zuri ta
ezta Iturriaga aupa!
normala ere izan leike
nolakoa naizen pentsauta
lagunentzako sekula
ez naiz izan kriston mauka
euren kontura bizi naiz
egunero taupa-taupa
baten eta bestearen
nobia sarri dut hauta
akaso hargatik ez daude
zoriontzeko prestauta
baina gaur egun jendeak
errukirik ere ez dauka
Prostituzioan aritzera behartuta zeuden lau emakume askatu dituzte Donostian eta Gasteizen, eta giza salerosketa leporatu diete operazioan atxilotutako bi emakume eta gizon bati. Biktimen salaketari esker hasi zuen ikerketa Ertzaintzak. Atxilotuak Ertzain-etxera eraman dituzte... [+]
Aixeindar enpresak haizea neurtzeko 82,5 metroko dorre meteorologikoa instalatua du 2023tik Analamendin. Dorrearen egonkortasuna eta segurtasuna bermatzeko, lurrera altzairuzko hainbat kablerekin ainguratu zuen enpresak. Arabako Mendiak Aske elkarteak salatu du hegaztiek... [+]
Zeurea ez dela –eta ez duela izan behar– deritzozun herrialde bateko gertakari historikoa izan al daiteke nonbaiteko festa nazionalaren sorburua? Bai, horixe. Gertatu ere gertatzen da Taiwanen: “Hamar Bikoitzean”, alegia, urriaren 10ean ospatzen da... [+]
"Duintasuna urratzerainoko gertakariak" sarri errepikatzen direla seinalatu dute egoitza horretako senideek Arabako Foru Aldundiari bidalitako gutunean. Aldundiak dio egoera ez dela "hain larria".
Euskal Herriko hainbat zentro teknologikotako ordezkariek parte hartuko dute euskarazko ahots teknologiaren egoera eta etorkizuna aztertuko dituen mahai-inguruan, Jon Torner ARGIAko kazetariak gidatuta. Topaketa urriaren 17an izango da, Donostiako San Telmo museoan egingo den... [+]
Urri hasieran kaleratutako EHUko irakaslearen inguruko txosten bat egiteko eskatu dio Fiskaltzak Ertzaintzari. Kasuaren nondik norakoak sakonki ikertzeko eta gorroto deliturik egon den ala ez aztertzeko helburua du, salaketa jartzea erabaki aurretik.
Gazteei PFEZa murriztea edota zenbait kasutan deuseztatzea proposatu du Portugalgo Gobernuak, baina momentuz hizpidea baino ez du ipini, ez baitago argi aurrekontuak onartu ahalko dituen, gobernua osatzen duten alderdiek ez baitute-eta gehiengo parlamentariorik. Espainiako... [+]
Catering-enpresarik gabe jardun nahi duten eskolentzat bestelako eredu bat arautzea adostu zuen Eusko Legebiltzarrak 2019an. Horren ordez, catering-enpresen bidezko zerbitzua ematera derrigortzen ditu ikastetxeak Eusko Jaurlaritzak berriki argitaratu duen aginduak. Bitartean,... [+]
Urriaren 14an 91 urte bete dira bilbotar idazlea jaio zenetik. Errota gorria poema eta idazleak dedikaturiko argazki bat Jon Kortazar EHUko katedradunaren esku utzi ditu Zubiri Moragues familiak. Orain arte ezezaguna zen olerkia laster argitaratuko dutela ziurtatu du... [+]
Hondakinak tratatzeko Artaxoako plantara Zubietako erraustegitik milaka tona lixibiatu modu ilegalean eraman izanaz galdetu dio EH Bilduko parlamentari Mikel Oterok, Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailburu Mikel Jauregiri. Iragan... [+]
Herritarrengandik sortu eta hiru hamarkadaz eraikitako harremanaren ondotik, Hego Lapurdi eta Goierriko bi herri hauen arteko senidetze edo birazkatze ofiziala egin dute igandean Urruñako plazan. 30 urteko mugarri, egun «historikotzat» jo dute Filipe Aramendi... [+]
Stellantis multinazionalak Mecaner lantokia itxi eta 148 behargin kalean utzi ditu Urdulizen (Bizkaia); horren aurrean, "Mecaner Herriarentzat" alternatiba ekosoziala sortu dute hainbat eragilek. LAB sindikatuko Iraide Juaristik eta Jauzi Ekosozialeko Aitor Gallastegik... [+]
1944an, Stauffenberg-en agindupean, Hitler bonba batekin hiltzen saiatu ziren, soldadu eta herritar alemaniar batzuen artean prestatutako ekintza baten. Hurrengo hilabeteetan naziek 90 pertsona exekutatu zituzten ekintza haren ondorioz.
Gasteizko Izaskun Arrue Kulturguneak (IAK) eta UEUk elkarlanean Euskaldunentzako Jabetze Eskola martxan jarriko dute, euskaldunok ahaldundu, eta ondorioz, jendartea eraldatzeko asmoz. Aurkezpen hitzaldia urriaren 30ean egingo du Garikoitz Goikoetxeak. "Hizkuntzaren... [+]
Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera Galiziako Estatistika Institutuak jakinarazitako azken datuetan. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez dakiela.