Orain gutxi ekitaldi batera neure izenean joan eta denbora gehiena ni neu
izanik eman banuen ere, hara bildutako lagun bat agurtzean alabaren ama
bihurtu nintzen, eta handik bi minutura, semearena, beste bertaratu bati nire burua aurkeztean. Gure nortasuna anizteko ariketa honetan trebatuak gara gurasook, eta normalean ez dugu guardiako psikoanalistari deitzeko beharrik. Bada beste ariketa bat, ordea, pitin bat arriskutsuagoa: norbaiten ezkontide izatea.

Juanjo Olasagarrek idatzi zuen behin mundu hau binaka aritzeko antolaturik dagoela. Baina munduko parte honetan, dena binaka egiteko prestaturik izateaz gain, modu bitxian banatzen dira paperak bikotekideen artean.

Angela Merkel agintari aleman berriaren senarra ez omen zen joan emazteak kargu hartzeko antolatutako ekitaldira. Izanen zuen beste egitekoren bat, edo ez zion andreari protagonismorik kendu nahi izanen, edo, ausaz, gizon lotsatia izanen da, eta ez du gogoko izanen jendaurrean agertzea... Hamalau arrazoi izan ditzake, andrearen kargu-hartze ekitaldira ez agertzeko, eta guztiak balekoak, halako erabakiak norberarenak baino ez baitira. Margaret Tatcherren gizona ere gutxitan agertzen zen andrearekin ekitaldi publikoetan.

Bestelakoak ditugu beste hainbat agintariren eta haien ezkontideen kasuak. Hor dabiltza Cherie Blair eta Laura Bush, haien irribarreak eta xarma beren gizonen alde baliatzen. Eta nork ez ditu gogoan Aznar Espainiako Gobernuko presidente ohiaren Ana Botella emaztearen agerraldi ustez distirantak? Horrek, jendaurreko jardunari gustua hartuta edo, kargu bat eskuratu zuen. Ez dakit orain senarrak zinegotzi gisara egin behar dituen agerraldietan laguntzen duen.

Gizon itzaltsuei eta haien gibeleko emakumeei buruzko topikoak gorabehera, ogibide batzuek maitasunaren erakustaldia eskatzen ei dute. Kasu baterako, sorkuntzaren esparruko gizon anitzekin emazteak agertzen dira haien lanek ifrentzuan derrigorrez daramatzaten plaza-zereginetan. Emakume horiek ez dute paper erraza. Nolakoak diren, xume eta diskretuki arituko dira edo doilor ospea irabaziko dute, munduak haien berri izanen badu.

Eta alderantziz?

Itxuraz, emakume sortzaileen artean ez dago oso hedatua bikotekidea edukitzeko ohitura. Edo, bederen, bikotekidea erakustekoa. Askoz gutxiago dira plaza-andreekin agertzen diren bikotekide gizonak, plaza-gizonen ondoan doazen bikotekide emakumeak baino. Bikotekide biak sexu berekoak direnean bestelakoa da kasua -berezia, oraindik-, baina susmoa dut plaza-emazteki heterosexualen pare ibiliko direla, honetan.

Nago kasu guztiak gizarte honetako desoreka handiaren ondorio direla, tratu txarrak edo gizarte segurantzako alargun-pentsioen sistema bera diren ber. Bidenabar: noizko heldu bat=soldata bat=pentsio bat leloa, ezkerraren pankartetako aldarrikapen gisara?

Emakumeoi amodioa eta bizibidea bat egiteko aukera ematen digute, luxuzko askatasun gisa saldu, adibidez, gure lanbide propioa baztertu eta, kanpoko estresa eta estualdiei ihes eginik, etxeko zuloko zeregin lasaiago eta geurezkoagoetan jarduteko hautua. Erregimen frankistak milaka emakumeri eman zien aukera, lantegi eta bulegoetan betetzen zituzten postuak ezkontzerakoan utzi eta etxeratzeko, ordura arte gizarte segurantzarako kotizatutako dirua berreskuratuta. Gehienek onartu zuten. Orain emakume horiek senarren pentsioen mende bizi dira. Gaztelaniazko esaera zakar samar baina zuhur bezain grafikoak pertza non eduki eta han zakila ez sartzeko aholkatzen die gizonezkoei. Emakumeok, aldiz, norbaiten ezkontide izatea lanbide bihurtzearen aldeko hautu egiten segitzen ahal dugu. Eta gero, batzuek, bikoteen baitako tratu txarrei zerutik eroriak izan balira bezala begiratu!