Badaude zenbait biolentzia, adibidez, joan deneko asteetan Frantziako hiri handietan gertatu dena, bere dimentsio mediatiko nahiz irrazionalagatik, gizarte ezberdinak harritu eta jendeari ardura diguna. Baliteke arrazoia, agian, edozein unetan eragin gaitzaketen biolentziak izan daitezkeen ustetan egotea, batetik bereizi gabeko erasoak eta biktimak hautatzen ez dituzten erasoak direlako, eta bestetik, gizarte-bizikidetza ezegonkortzeko gaitasuna dutelako.

Baina, honek guztiak ez gaitu itsutu behar. Beste zenbait biolentzia ere gure gizartean barneratzen ari dira, non zenbaitzuk biolentzia estrukturalak bihurtzen ari diren, hala nola, lan istripuen biolentzia, emakumeenganako biolentzia, eta askotan gizakiok eragiten dugun inongo arrazoirik gabeko biolentzia. Azken kasu honekin lotuta gogoratzen dut neskatxa baten kasua, Madrilgo metroko trenbidera bota zutena. Honen ondorioz, bi hanka galdu zituen eta erasotzailea, atxilotu ondoren, ekintza hori justifikatu zuen, hori egiteko gaitasuna bere buru adoretsuari egotzi zion. Alegia, finean, berea auto-estimu arazoa zen. Bere buruari Jainkoa izateko gai dela demostratzeko beharra zuen, hots, besteen bizitza eta heriotzaren jabe zela. Agian, errekonozituak izatearen beharra, kontuan izatearen beharra, giza-beharra izan daiteke, eta horregatik jarrera exhibizionista zatekeen, baina hortik ezin daiteke justifikatu, Mark Chapman-ek esan zuen bezala, John Lennon-en hiltzailea izatea famatua izateko modu bat dela.

Orain dela hilabete bat gutxi gorabehera, Bakion eraildako Aintzane Garai izan genuen denok ahotan, orain Donostiako bortxaketa, gero auskalo zer! Kasuak auzitegian daude, ez naiz horretan sartuko, baina bigarren erreflexioa planteatzeko balio didate emakumeenganako biolentziaren inguruan.

Aitortu behar da gai honetan gauzak asko aldatu direla, batez ere jadanik ez delako arazo pribatu bat, gizarte arazoa bihurtu da, baita gizarteak horrela onartu ere. Erasotzailea estigmatizatuta dago, hala ere, hori ere ez da nahikoa zeren eta ez du eragozten biolentzia errepikatzea berriz ere.

Azken biolentzia honetan, merkataritzarekin zer ikusi handia duten jokabideak daude. Bi aldeen adostasuna eskatzen duen harremanetan nahaste moduko bat dago, zeinetan ahulena indartsuenaren ondasun bihurtzen den, gehienetan emakumeak babes gabeko egoeran geratzen direlarik, zenbaitetan heriotzara iritsiz, zehatzago izatearren, hilketara.

Eta oraindik hirugarren elementu bat geratzen zaigu. Lan istripuen hilketak suposatzen duen biolentzia estrukturala. Ez ditut erailketatzat kalifikatuko, sindikatu bateko buruzagi batek egin duen bezala, ez dira, baina askotan langilearen bizitza arriskuan jartzen da etekin ekonomikoaren alde. Granadako zubi handiaren eraikuntzan izandako istripuaz hitz egiten da azken aldian, bere dimentsioarengatik, hildakoen kopuru eta ekintzaren ikusgarritasunagatik, egunkarietan edota hedabideetan azaldu delako, baina gaitz edo orban hau uste baino gehiagotan gertatzen da.

Biolentzia egoerak zenbatzen segi genezake, mobinga, bullinga eta abar. Beren soluzioa ez da erraza, hezkuntzarekin zerikusi handia dute, giza harremanekin, erlazio ekonomikoekin. Benetan aitortu behar dizuet: ez dut -Zapaterok bezala- zortzi soluziobide zintzo, ezin dut konponbidea ekar dezakeen formula magikoa eskaini, esan dezakedan gauza bakarra da, biolentzia horiek guztiak ere presente daudela eta beraien aurrean ezin ditugula besoak gurutzatu.