Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
igandea 2024ko abenduaren 01ean
Luistxo Fernandez: «Blogekin erabiltzaile indibidualok erakundeei aurre hart diegu"
Zein helbururekin sortu zenuen Ingelesen Hilerria izeneko bloga?
Nahi duzuna idazteko aukera izateaz pozik zaude, baina irakurleak izatea ere nahiko duzu, ezta?
Eduki aldetik euskal blogak aberatsak al dira?
Euskal komunikabideak blogek eskain ditzaketen abantailez jabetu al dira?
Eta instituzioek nahikoa oihartzun ematen al diote Interneten inguruan egiten diren proiektuei? Askotan Interneteko proiektu bat garatzen da eta instituzioek publizitatea sarera bideratu beharrean, paperean sartzen dute...
Publizitatea erakartzea ere zaila da...
Blogak aipatzen ari gara etengabe. Etorkizuna hor ikusten al duzu?
Iaz Kaixo.com-eko Aitor Lopez de Aberasturi elkarrizketatu genuen (1970. zenbakian). Hark esan zigun orokorrean Euskal Herrian Interneten inguruko gauza gutxi egiten dela, oso poliki goazela...
Ez dut helburu berezirik. Nahi dudana idazten dut eta alde horretatik primeran funtzionatzen du. Hasieran, tresna jakin bat probatzeko erabili nuen bloga. Hiru hizkuntzatan egiten hasi nintzen: euskaraz, gaztelaniaz eta ingelesez. Diseinu aldetik blog narras samarra irten zitzaidan, baina esperimentu horretatik abiatuta zerbait egin zitekeela ikusi nuen. Harrezkero blog komunitate txukun bi sortu dira, Eibarkoa eta Goienakoa. Nik estreinatu nuen blog softwarea erabiltzen dute, informatikariek hobetua. Nire esperimentuak, beraz, erabilera praktikoa izan du.
Nahi duzuna idazteko aukera izateaz pozik zaude, baina irakurleak izatea ere nahiko duzu, ezta?
Ez dut blogaren bidez ezer lortzeko afan berezirik. Badago audientziak kezkatzen dituen jendea, baina blog bakoitzaren irakurle kopurua oso txikia dela kontuan izan behar da. Zera irakurri nuen nonbait: "etorkizunean denok izango ditugu hamabost harpidedun". Eta hala izango da. Ez da inon aurkezteko edo Euskadi Irratiaren, ARGIAren edo herri aldizkarien audientziekin alderatzeko modukoa. Pentsa ezazu, ordea, zure hamabost irakurle horiek zure bloga munduan dauden milioika blogen artean aukeratu dutela. Erantzukizuna, beraz, ez da txikiagoa. Ni nire hamabost harpidedunekin gustura nago. Bakoitzaren egoa gehiago ala gutxiago puztu daiteke, baina niri gutako bakoitzaren audientzia metatua interesatzen zait. Eta alde horretatik, geroz eta gehiago gara.
Eduki aldetik euskal blogak aberatsak al dira?
Nik eduki askatasun absolutuan sinesten dut. Parke teknologikoan lan egiten duen ingeniariaren artikuluak ez ditut hamazazpi urteko ikaslearen kezka zoroak baino gorago jartzen. Nik kontsultatzen ditudan guztiak ez dira guru kategoriako lagunenak. Jende arruntarenak ere gustura irakurtzen ditut.
Euskal komunikabideak blogek eskain ditzaketen abantailez jabetu al dira?
Kezkatuta, antena jarrita behintzat badaude. Blogek, neurri batean, komunikazio modu jakin batzuk iraultzen dituzte. Gauza askoren berri blogen bidez izaten dugu. Xakeari buruzko albisteek adibidez ez dute lekurik hedabideetan. Nahikoa da xakean aditua den blogari bat egotea mikroaudientzia hori asetzeko. Komunikabideak horretaz ohartu eta pausoak ematen hasi dira. Blogek hedabide tradizionalei lekua jango dieten ez dakit, baina mundu hau ezagutu beharra dutela argi daukat. Jendeak bere kasa sortutako informazio uholdea geroz eta handiagoa da eta oreka zail horretan trena ezin da pasatzen utzi.
Ohiko hedabideek sareaz hitz egitean sarri alde negatiboak azpimarratzen dituzte. Modu egokian jorratzen al dira Internetekin lotutako albisteak?
Arrazoi duzu: Interneteko arriskuak, pederastia, drogak, lapurretak... horrelakoak maiz entzuten ditugu. Edo bestela, Googlek edo Microsoftek ez dakit zer iragarri dutela Kalifornian. Kazetariak dinamika baten pean daudelako izango da: teletipoak edo digeritutako informazioa jaso eta horixe eman. Kazetaria, ziurrenik, Internetera konektatu eta blog nahiz albiste interesgarriak topatuko ditu. Hala ere, bere publikoarentzako edo bere hedabideko ildo ustez serioarentzako interesgarriak ez direla ikusiko du. Blog bat idazten duzunean horrelako gauzarik ez duzu pentsatzen, zure lerro editoriala zu baitzara. Lotsa gutxiago duzu gauza interesgarriak zein topatzen dituzun txorakeriak komentatzeko. Eta Interneti buruzko albiste negatiboez... badakigu gezurra eta egia zeintzuk dioten. Beraz, ez ditugu aipatzen edo ironiaz komentatzen ditugu.
Ohiko hedabideek sareaz hitz egitean sarri alde negatiboak azpimarratzen dituzte. Modu egokian jorratzen al dira Internetekin lotutako albisteak?
Arrazoi duzu: Interneteko arriskuak, pederastia, drogak, lapurretak... horrelakoak maiz entzuten ditugu. Edo bestela, Googlek edo Microsoftek ez dakit zer iragarri dutela Kalifornian. Kazetariak dinamika baten pean daudelako izango da: teletipoak edo digeritutako informazioa jaso eta horixe eman. Kazetaria, ziurrenik, Internetera konektatu eta blog nahiz albiste interesgarriak topatuko ditu. Hala ere, bere publikoarentzako edo bere hedabideko ildo ustez serioarentzako interesgarriak ez direla ikusiko du. Blog bat idazten duzunean horrelako gauzarik ez duzu pentsatzen, zure lerro editoriala zu baitzara. Lotsa gutxiago duzu gauza interesgarriak zein topatzen dituzun txorakeriak komentatzeko. Eta Interneti buruzko albiste negatiboez... badakigu gezurra eta egia zeintzuk dioten. Beraz, ez ditugu aipatzen edo ironiaz komentatzen ditugu.
Eta instituzioek nahikoa oihartzun ematen al diote Interneten inguruan egiten diren proiektuei? Askotan Interneteko proiektu bat garatzen da eta instituzioek publizitatea sarera bideratu beharrean, paperean sartzen dute...
Bai, Interneten inguruko gertaerak paperean ikusten ditugu, Diario Vascon, Vocentoren orrietan. Oro har, instituzioak nahiko galduta ikusten ditut. Lana txukun egiteko gai den jendea egon badago, baina politika orokorretan zer egiten den ikusita, gauzak argazkian ateratzeko egiten direla iruditzen zait. Web gune baten inaugurazioa Teleberrin txukun agertzeak soilik kezkatzen dituela dirudi askotan. Zer egin beharko luketen ez dakit ziur. Inbertsioak egin, hori bai, eduki sorkuntzan eta komunitatean, adibidez.
Publizitatea erakartzea ere zaila da...
Nik uste dut Interneten publizitatea erakartzeko sistema asmatuta dagoela: Google-en iragarki sistema. Euskarazko berbak erosten dituzten bezero gutxi daude, Google-ek apenas hartzen du aintzat euskara, baina benetako formatu publizitarioa hori da. Gainerakoa gezurrezko publizitatea da, ezkutuko diru-laguntza. Google-en adwords edo hitzen bidezko formatu publizitarioa termino komertzialetan oso justua dela uste dut. Bisita eta eduki jakin bati lotutako klik gehien dituenak lortzen ditu irabaziak. Sare horretan momentuz euskarazko publizitatea bideratzeko aukera gutxi dago, baina agian horren antzeko sistema alternatiboa asma daiteke. Noski, beharbada ez da hori komeni...
Edukiak azaleko geruza dira. Azpiegiturek funtzionatzen dutela erakustea eta gero azpiegitura horiek saltzea bada negozio iturri bat. Euskaraz, edukietatik soilik oraingoz ezin da bizi. Gaztelaniaz bizi daitekeen ere ez dut argi. Benetako negozioa edukietan baino, azpiegituretan dago. Geroz eta argiago ikusten dut edukiak boluntarioek sortzen dituztela, ez kazetari profesionalek. Irakurleak geroz eta gehiago joko dute blogariek sortzen duten informazioa kontsultatzera.
Edukiak azaleko geruza dira. Azpiegiturek funtzionatzen dutela erakustea eta gero azpiegitura horiek saltzea bada negozio iturri bat. Euskaraz, edukietatik soilik oraingoz ezin da bizi. Gaztelaniaz bizi daitekeen ere ez dut argi. Benetako negozioa edukietan baino, azpiegituretan dago. Geroz eta argiago ikusten dut edukiak boluntarioek sortzen dituztela, ez kazetari profesionalek. Irakurleak geroz eta gehiago joko dute blogariek sortzen duten informazioa kontsultatzera.
Blogak aipatzen ari gara etengabe. Etorkizuna hor ikusten al duzu?
Bai. Nik erabiltzaileek sortutako edukiengan (ez bakarrik blogengan) konfiantza osoa daukat. Horrez gain, eduki generazio kolektibo hori bideratzeko tresnetan, azpiegituretan, badago etorkizunik. Jendeari tresnak ematea bada negozio lerro bat. Azkenik, gauza bat eta bestea lotzeko teknologiak daude, automatizazioa, estandarrak... Aurki RSS bidezko bilatzailea, neurri batean, estandarretan oinarritutako robota da, robot batek egiten duen albistegia. Zenbat jende bizi da Aurkitik? Zero. Baina azpiegitura interesgarria da eta eduki mordoa du. Automatizazioan, estandarretan, azpiegituren negozioan eta eduki kolektibo aberatsean ikusten dut etorkizuna.
Iaz Kaixo.com-eko Aitor Lopez de Aberasturi elkarrizketatu genuen (1970. zenbakian). Hark esan zigun orokorrean Euskal Herrian Interneten inguruko gauza gutxi egiten dela, oso poliki goazela...
Egia da poliki joan garela, alor askotan atzeratuta geratu garela. Nik blogen kontu honekin itxaropen handia daukat, ikusten dudalako erabiltzaile indibidualok instituzioei -elkarte, enpresa edo administrazioari- aurre hartu diegula. Horiek atzean geratzen ari dira. Kaixo.com, bestalde, oso proiektu zaharkitua dela uste dut. Aukera handiak zituen baina ez du eboluzionatu. Beste gauza batzuek egin dute aurrera, blog komunitateek adibidez. Gauzak mugitzen ari dira. Ez goaz denok batera manifestaziotzar batean, baina bata hemen eta bestea han, batez ere erabiltzaile indibidualen gero eta kreatibitate interesgarriagoaren bidetik, aurrerantz goaz.
Kazetaritzarekin bueltaka
Luistxo Fernandez 1966an jaio zen, Eibarren. Kazetaritza ikasketak amaituta paperezko hainbat komunikabidetan jardun zuen. 2000. urtean, Code & Syntax enpresa sortu zuen bi lagunekin batera eta egun hortxe dabil lanean. Iaz Ingelesen Hilerria (www.eibar.org/blogak/luistxo/eu) blog eleanitza jarri zuen martxan. Urrian, gaztelaniazko bertsioa marketing helburuak dituen Mapamovil.net blogan paratu zuen. Internetera zer dela eta salto egin zuen galdetzean, zera erantzun digu: "Euskarazko kazetaritzan, hedabide publiko batean -EITBn- zaude, edo pobrea zara. Argi neukan beste gauza batzuk egin behar nituela".
Patxitrapero, Telezaborra eta Uztarria
Euskal blogarien artean izen bat nabarmentzea itsusia izan daitekeela dioen arren, izen bi aipatzekotan, Zumarragako Patxitrapero eta Telezaborra aipatuko lituzkeela esan digu Luistxok. Aurrenekoak "sekulakoak" egiten omen ditu; "telebista pertsonala asmatu du!". Telezaborrak, bestalde, "kritika sozial eta telebisibo ikaragarria" egiten duela adierazi digu. Halaber, hedabide elektronikoei dagokienez, Azpeitiko Uztarria atariak lan oso ona egiten duela dio, eta merezita jaso zuela Sareko Argia saria. Sustatuk ere ederki funtzionatzen omen du: "Gauza sinplea da, baina egunean hiru albiste sareratzen ditu". Bestalde, Interneten, "edizio jarraituan" sinesten duela esan digu eta hortaz, Bizkaie! moduko proiektuak "arraroak" direla: "Periodikotasun bati lotutako Interneteko proiektuari -azalean 'ez dakit zenbatgarren alea' jartzeari- ez diot zentzurik ikusten".
Patxitrapero: http://patxitrapero.blogspot.com
Telezaborra: www.eibar.org/blogak/telezaborra
Uztarria: www.uztarria.com
Bizkaie!: www.bizkaie.biz
Patxitrapero: http://patxitrapero.blogspot.com
Telezaborra: www.eibar.org/blogak/telezaborra
Uztarria: www.uztarria.com
Bizkaie!: www.bizkaie.biz
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Xabier Letona Biteri
#2
#4
Mikel Garcia Idiakez
#5
Danele Sarriugarte Mochales
Azkenak
2024-11-30
ARGIA
2025ean “larrialdi linguistikotik indarraldirako bideari ekiteko beharra” aldarrikatu du Kontseiluak
Euskalgintzaren Kontseiluak Larrialditik indarraldira adierazpena plazaratu du Euskararen Egunaren atarian. 2025a euskararen normalizazio eta biziberritze prozesua “noranzko egokian jartzeko urtea” izango dela adierazi du. Bide horretan, lehen eginkizuntzat jo dute... [+]
Zergatik Durangora joan abenduaren 7an?
Euskalgintzaren Kontseilua hizkuntza larrialdia bizi dugula ohartarazten ari da azken astetan. Urte dezente pasa dira euskararen biziberritze-prozesuaren egoera bidegurutzean, errotondan, inpasse egoeran eta antzeko hitzekin deskribatzen hasi zenetik, hizkuntza politikek... [+]
2024-11-29
Xabier Letona Biteri
Iruñerriko hondakinak bilduko dituen Imarkoaineko gunea %33 garestitu da
Iruñerriko Mankomunitateak Imarkoaineko Hondakin Zentroaren proiektuaren aldaketa onartu zuen ostegun honetan eta, horren arabera, azpiegitura 2026ko urtarrilaren 21ean hasiko da lanean.
2024-11-29
Xabier Letona Biteri
Tuterako alkateak aurrekontuak aurkeztu ditu talde neonazi baten abestiarekin
Estirpe Imperial da talde neonazia, besteak beste ezagun egin dena erabiltzen dituen letra faxista eta arrazistengatik.
2024-11-29
Jon Torner Zabala
Zorroztasun historikoaren izenean: dragoiak bai, bikingo beltzaranak ez
2024-11-29
Axier Lopez
EAJ, PSE eta PPk mendietako gurutze katolikoak babestu nahi dituzte “euskal kultura eta ohituren parte” direlako
Gipuzkoako Batzar Nagusietako Kultura Batzordeak, EAJ, PSE eta PPren aldeko botoekin, azaroaren 22ko bilkuran erabaki du Eusko Jaurlaritzari eskatzea azter ditzala “euskal kulturan hain esanguratsuak diren” gurutzeak eta haien inguruko “ohiturak”... [+]
Boikota Israelgo datilei (eta datil horiek saltzen dituzten supermerkatuei)
Israelek gosea erabiltzen du palestinarren aurkako gerra-arma gisa, eta nekazaritza-produktuak mundu osoan merkaturatzen ditu.<
2024-11-29
Gedar
Etxebizitzarako eskubide unibertsala aldarrikatu dute Iruñean
Etxebizitza Sindikatu Sozialistak eta Harituk antolatuta, manifestazio bat izan zen ostegun arratsaldean Iruñeko Alde Zaharrean. "Etxebizitzaren negozioaren aurrean, eta hura sustatzen duten politikarien aurrean, etxebizitza eskubide unibertsalaren benetako defentsa... [+]
2024-11-29
Estitxu Eizagirre
EH Bizirik sarearen manifestazioa martxoaren 22an Gasteizen
“Indarrak batuta soilik lortuko dugu makroproiektuen oldarraldi hau gelditzea”
EH Bizirik sarea makroproiektuen aurkako plataformen elkargunea da eta martxoaren 22an manifestazio nazionala deitu du Gasteizen: "Lekuko borrokez gain, esparru zabalagoan lan egitea ezinbestekoa dela jakitun, manifestazio honek sare osoari eragiten dien puntuak izango ditu... [+]
2024-11-29
Xabier Letona Biteri
Gaindegiaren 20 urteko argazkia
Euskal Herriak biztanlerian, energian eta pobrezian gora egin du, CO2 isurketetan eta elikagaien kontsumoan behera
Hogei urte bete ditu Gaindegiak, Euskal Herriaren garapen sozial eta ekonomiko iraunkorrerako Behategiak. Horren harira, denbora horretan Euskal Herriak esparru horietan izan duen garapenaren berri ematen duen azterketa aurkeztu dute, eta datuok Europar Batasunekoekin konparatu... [+]
Eguneraketa berriak daude