Durango egunak: hitzak eta hotsak
- Gerediaga Elkarteak 40 urte bete ditu, baita Durangoko Euskal Liburu eta Disko Azokak ere. Data garrantzitsua ei da antolatzaileentzat, alabaina, horren zioz ez dute ekitaldi berezirik egingo. Azoka adinez nagusi izan arren, bestelako zenbakiei erreparatu diegu: Azokak 309 stand izango ditu. 163 argitaletxe, diskoetxe, elkarte eta erakundek parte hartuko dute bertan. 477 nobedade aurkeztuko dira: 361 liburu, 34 CD, 43 DVD, 29 aldizkari eta bestelako 10 agerkari. Durango herri baino gehiago ei da euskal letren eta doinuen munduan: «Kultur ekoizpenen azoka nagusia, data berezia, baita hamaika zenbaki eta kontuen gordeleku ere».
«Durango, herri baino data da gure kulturan. Iritsiko da eguna eskolatik umea idazlanen bat egin behar duela esanaz itzuli, gurasoek 'noizko?' galdetu eta umeak 'Durangorako' erantzungo duena». Honela idatzi berri du Andoni Egañak ARGIAko Agenda22n (2005eko azaroaren 20a). Hara, Durango herri baino data da euskaldunontzat. Are gehiago zioen Egañak: «Batean eta bestean sumatu ditut lagun eta gertukoak lanak bukatu beharrean, itota, presaka... Durangorako». Horrela gabiltza gu ere, Durangorako bidea edo Durangoko Azokan aurkituko duzuna eskaini nahian. Horra Durangora bidean topatu ezezik irudikatu duguna.
Arestian aipatutako web orrian sartu eta Azoka iragartzen duen kartela ikusi dugu zintzilik, Txelu Argoitiak egina da. Egileak berak kartelaz esandakoa gogoratu nahi dugu segidan: «Azokaren kartelak badauka ni umea nintzenean Durangora etortzen zen zirkoarekin zerikusia. Orduan karpa jartzen laguntzeagatik sarrerak lortzen genituen eta aho zabalik geratzen nintzen bihurrikariekin. Hortaz, kartela egitea eskatu zidatenean, oso garbi neukan orduko feria hura eguneratu behar nuela». Kartelean neska trapezista edo bihurrikari bat agertzen zaigu, buruz behera irakurtzen ari. Mundua aldatu da inondik ere, eta Durangoko Azoka ere bai. Durangoko Azoka feria da, eta feria ikuskizuna.
Zer ospatzea ere badago halaber: aurtengo Argizaiola omen-saria Gotzon Garate euskaltzaleari emango zaio. Ez da hala ere, omenduko den pertsona bakarra izanen. Jose Maria Jimeno Juriori gorazarrea egingo zaio, baita bere obra osatua aurkeztuko ere. Den-dena ez duzu Azokan bertan aurkituko ere: Antzinako Liburuak Euskal Herrian erakusketa Durangoko Arte eta Historia Museoan baituzu eta Haur Literatura aretoa lekuz aldatu da aurten. Ekimena Gerediaga Elkarteak Berbaro Elkartearekin batera antolatua da eta Azokaren alboko etxe berri batzuetako lonjan aurki dezakezu.
Horiek horrela -edota horietaz gainera- Durangora liburuen peskizan hurbildu bazara, udazkeneko liburu eta disko azokaren uzta zabala zure kautan bilatu beharko duzu. Iragan udaberrian euskal ipuinek azoketako ibiltariak liluratu bide zituzten eta poesiak leku zabala hartu zuen standetan. Larrazken honetan berriz ezin gutxiago espero gure idazleen aldetik. Eleberria, ipuina -Harkaitz Canoren Neguko Zirkua ipuin liburua udaberrirako iragarria zegoen, baina argitaletxea ez zen jabetu nonbait neguko zirkua Durangoko Azokan dela-, poesia, saiakera... Argitaletxeak saiatzen dira, saiatzen direnez, baita idazleak ere bai, denboraren zein eguraldiaren aurka saiatu ere. Neguko zirkuan saiatu beharko ere! Durango, herri izateaz gain, data esanguratsua baita euskalgintzan, hots, letren nola doinuen oihanean.
Literaturak generoak ditu eta idazleak ere bai. Generoak genero, idazleak idazle, Durangoko Azoka idazle kontsakratuen hostoentzako «gune erreserbatua» ei da. Idazle hasi berrien hosto gutxi aurkituko duzu, eta euren liburu gutxi beraz. Alta bada, bidaide lagun hori, Durangon munta ez da ere literaturzale eta irakurle amorratua izatea. Eguberrien karietara «egin beharreko» opariak bertan aurkitu baititzakezu, eta idazleen hostoz jantzi beharrean, idazle kontsakratuen liburuez, jolas-gailuez nahiz CDz bete ahal izanen duzu zure otarrea. Durangoko Azokan, ferian, neguko zirku edo dena delako oihanean aukera ugari duzu. Hona bi: munta handiko idazleen hostoz janztea edota bestelako hostoz apaindutako saski betearekin etxeratzea.
ARGIAko Egutegia urteroko eskaintza izarra duzu gure txokoan. Aurten baina, ez da distira egingo duen ekoizpen bakarra izango: ArdiBidez mahai jolasarekin Euskal Herriaren gaindi ibili eta Jakue bidea ezagutu ahalko duzu, baita, bidez bide, hamaika istorio eta bitxikeria ezagutu ere. Badakit jolasa ere eskura daukazu, edizio honek baina 1.800 galdera berri eskainiko dizu eta are eta jakintsuago izateko parada ere. Azkeneko bi eskaintzak haur eta gazteekin elkarrekin eta familian aritzeko badira, helduek liburu interesgarria duzue gure standean: Erlea gure sendagile. Apiterapia zer den ba al dakizu? Hortxe duzu erantzuna. Mokogorri, Munduko ipuinak, Nairobitarra, Lauburua jolasak, baita Gartxot eta Txorakikeriak liburuak ere eskura ditzakezu.
EH Bizirik sarea makroproiektuen aurkako plataformen elkargunea da eta martxoaren 22an manifestazio nazionala deitu du Gasteizen: "Lekuko borrokez gain, esparru zabalagoan lan egitea ezinbestekoa dela jakitun, manifestazio honek sare osoari eragiten dien puntuak izango ditu... [+]
Hogei urte bete ditu Gaindegiak, Euskal Herriaren garapen sozial eta ekonomiko iraunkorrerako Behategiak. Horren harira, denbora horretan Euskal Herriak esparru horietan izan duen garapenaren berri ematen duen azterketa aurkeztu dute, eta datuok Europar Batasunekoekin konparatu... [+]
Atzo hasi ziren zabaltzen Iñaki Castro musika teknikariaren kontrako salaketak '@denuncias_euskalherria' kontuan, eta dagoeneko dozenatik gora emakumeren testigantzak bildu dira.
Azaroaren 21ean Errenteriako Torrekuan eta Badalaben egon nintzen "Komunikazio libreago baterantz trantsizioan" izeneko jardunaldian.
Lau egunez idekia izanen den merkatu bat antolatzen du Plazara kooperatibak euskararen aldeko beste hamar bat eragilerekin –horien artean ARGIA–.
Epaileari nahikoa izan zaio azaroaren 27an Ertzaintzak egindako deklarazioa kasua artxibatzeko. Erabakiaren aurrean helegitea aurkeztuko duela adierazi du Xuhar Plataformak. “Xuharrek ez du begia galdu, Ertzainak begia galduarazi dio”, salatu du mugimenduak.
Hobekuntza horiekin izokinak eta beste espezie migratzaile batzuek erruteko eremu optimoak lortzea eta bizirik irauteko aukerak handitzea espero da. Europako funtsekin finantzatutako jarduera da, Life Kanturibai proiektuaren baitakoa.
Epaiketa prozesua abiatu du ostegun honetan gazte antolakundeak. 2023an egindako bi ekimenen ondorioz 290.500 euroko zigor ekonomikoa jarri dio Eusko Jaurlaritzak. Ekonomikoki "ito eta desagerrarazteko" mekanismoa dela salatu du Ernaik.
Adinekoen egoitzako egoiliarra da asteazken gauean hildako emakumea. Larriki kolpaturikoa ospitalera eraman zuten, baina bertan hil zen emakumea. Bertako egoiliarra den 68 urteko gizon bat atxilotu dute, indarkeria matxista leporaturik.
Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]
Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]
Asteazkenean banatu dituzte Rikardo Arregi sariak, Andoainen. Kazetaritza Saria Berria-n argitaratutako Feminizketak elkarrizketa sortak jaso du, eta Komunikazio Saria Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen Ikusgela proiektuak. Ohorezko mugarria Ana Galarraga Aiestarani eman dio... [+]
Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.
Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]
