Poltsa beltz xume batekin iritsi zen. Uztailaren hasieran ikusi nuen lehen aldiz gorputz xukoa, alanbrezko hankak, eta aurpegian begirada erraldoia zuen umea. Nola erreparatuko nion poltsa zikin hari. Izen ahoskagaitza zen harrera egiteko egin nezakeen hitz bakarra, eta indarrik gabeko esku txikiari eustea berotasuna emateko bururatu zitzaidana. Ez nion poltsari kasurik ere egin lehen une haietan. Gizakumeak eta ez beren ondasunak direlakoan garrantzitsuagoak; ondasunak askotan txartasunetik ateratzen direlakoan; eta garenak, eta ez daukagunak, axola duelakoan.

Batek daki noiz kiroletako poltsa izandakoa zen. Beltza, eta kanpoan hainbat poltsiko zuena. Puntada luze eta zatarren bidez jositako kremailera zuria zeukan itxigailu gisa. Eta giltzarrapo txiki bat bazterrean. Eta zelo marroi zabala inguru guztian. Bidean lapurrak aurkitzeko beldurraren seinale, edo halako txikikeria harrapakin bihurtzeko pobrezia nahikoa izatearena.

Ez zen, ez, huskeria han zetorrena. Hurrengo goizean, lepoan zintzilikatuta zekarren giltzatxoa hartu, eta arreta handiz zabaltzen hasi zenean erakutsi zuen harrotasunak kikildu ninduen. Zorro zarpail hartan, basamortuan erbesteratuta bizi den herri baten eskuzabaltasuna zekarren Hafdallah-k. Inoiz jantziko ez nituen oihalak, eta inoiz jarriko ez nituen bitxiak, lurrik ere ez duen herri hartatik oparotasun-erreinu honetara opari. Etxean zeukan apurretik gehiena bidali zuen poltsa hartan Hafdallah-ren amak. Eta asko daukatenetik apur bat ere bai: hegoaldeko haizea zekarren poltsak, inoiz ez usaindutako lurrinak, eta sirokoaren hondar xeheak.

Amaitu zen uda, eta bueltako bidaiarako, hegazkinean alferrikako pisurik ez eramatearren, ez zuen maleta onik eraman. Etxe ondoko txinoan erositako errafiazko poltsa erraldoia baizik, ijitoek kaleko postuetan salgaiak biltzeko erabiltzen dituzten horietakoak. Plastiko usaina zuen.

Poltsa beltz hura egongelako bazter batean egon zen zenbait egunetan. Garbitu eta gero ere, lurralde arrotzen usain gazi-gozoa gordetzen zuen. Zertarako erabili ez nekiela, eta zakarrontzian nola jarriko nuen horrenbeste on ekarri zidana. Eta orduan, Gabrielak: ea poltsa hura oparitzeko mesedea egitea asko eskatzea zen, Luis Fernandorentzat nahi zuela, Durangoko lantegi bateko makinak garbitzera joaten zela larunbatetan, eta bere hatu guztiak ekartzeko eta eramateko ondo etorriko litzaiokeela.

Esku boliviarretara, hegoaldeko eskuetara, itzuli da berriro poltsa. Samurtu zaizkit nire ideia tinkoak; daukaguna ez ote den garenaren erakusgarri, galdetu diot neure buruari, egindako bidearen eta egiteke dugunaren agerkai. Eta erantzunaren bila hausnartzen ari nintzela, Durangoko lantegia itxi dute. Hegoalde guztietatik harantzago, hegoaldea.

Ez dakit non dabilen orain hondar bitxiz xartatutako zakutxoa. Harea bezala, gaur hemen, bihar han, aleatorioa dirudien mugimenduan. Baina harea, inguruari moldatzeko ahalmena izan arren, beti ezegonkor, likidoen portaera duen solidoa da; fluidoen mekanikaren arauek erakusten dutenez, hondar kozkorrak mendi egin dezake, eta gainezka egin ere. Beste likidoen antzera, zubiak botako dituen uholde bilaka daiteke harea, itsasbeherarik gabeko itsasgora bihur daiteke, belardiak jaten ari den basamortu. Edo ura bezala, lurrundu.

(Udazken triste honetan, beste poltsa bi igaro dira nire begien aurrean: bata, auzoko atari batetik atera dute, eta kremailera luzearen azpian Anabel joan da; bestean, hemendik kilometro gutxitara, Aintzane jaso dute).

Hega bitez hego guztiak.