Emergentzia galgak


2021eko uztailaren 19an
Ingurumenaren egoera aztertzen dituzten adituek zera esaten digute: "Mende erdian, ahalik eta etekin gehien lortzea helburu duen munduko ekonomia -kapitalista- zazpi bider handitu da, baina ekonomia hori sostengatzen duten sistemak suntsitzen ari dira: itsasoaren gehiegizko ustiaketa eta kutsadura, ur eskasia, zoruaren erosioa, baso soiltzea, klima aldaketa, espezie ugariren galtzea, baliabideen eskasia, hondamen naturalaren ugaritzea. Guzti horrek ondorio bat dakar: biziari eusteko behar diren zikloek oreka baten menpe daude. Egun oreka hori arrisku latzean dago, betirako galtzeko arriskuan". Salbuespenak salbuespen, politikari, enpresa gizon-emakume edo edozein dela ere, ingurumenaren inguruan hitz egiterakoan, aldez edo moldez -nabardura kontuak- ez dago iritzi hori bere egiten ez duen pertsonarik, eta bide batez, "garapen iraunkorraren" alde mintzatuko ez denik. Demokraziaz eta emakumeak jasaten duen diskriminazioari buruz hitz egiterakoan bezala, ingurumenaren inguruan ere "politikoki zuzena" kontsideratzen den hizkera bermatu da. Jarduera, berriz... beste kupeleko sagardoa da.

Izan ere, zertan datza "jasangarria, bideragarria eta iraunkorra» -hirurak batera- oinarri duen garapen ekonomikoa? Ingelesek sustainable development izendatzen duten kontzeptu horren benetako esanahia.

Garapen iraunkorra?
Eusko Jaurlaritzak edo hiru Foru Aldundien -gauza bera esango nuke Nafarroako Gobernuari buruz edo Espainiakoaz- azpiegitura proiektuak "iraunkortasunaren" labelaz bataiatuak izan arren, oso gutxik betetzen dute kontzeptu horrek adierazten duena.

Egia da, alor batzuetan egoerak hobera egin duela -ibaien ura, zuhaitz kopuruen gorakada, zenbait industrien desagerpena edo birmoldaketa-, alabaina, oro har, okerrago gaude. Gure garapena ez da soil-soilik tximeleta efektuaren kanpo eraginagatik desegokia. Jorge Reichman ekologistak dioen bezala, "garapen itsu honi emergentzia galgak" ezartzen ez badizkiogu okerrago egongo gara.


AHT eta mugikortasuna.
Urtetan, Espainiako Gobernuak zein Eusko Jaurlaritzak trenbide sarearen desegite politika bultzatu dute eta errepide sarea hobetsi. Egun, sare hori ez da gauza neoliberalismoak eragiten duen pertsonen eta merkantzien etengabeko mugikortasunari aurre egiteko. Adibidez, egungo A-8ko 35.000 ibilgailuen joan-etorria, hirukoiztu egingo da hamar urte barru.

Orain esaten digutenez, fluxu hori desbideratzeko Y izeneko AHT sarea eraiki behar dugu. Gure ustez planteamendu hori okerra da. Alde batetik ez duelako auzitan jartzen jada jasanezina bihurtu zaigun mugikortasuna, eta bestetik, Y ez delako behar dugun garraio mota.

Trenbide sare berri bat izango dugu. Alabaina, hartzen dugun aldetik hartzen dugula, tren mota honi, onura gutxi eta kalte gehiegi ikusten dizkiogu: 250.000 milioi euroko aurrekontua duen egitasmo honek ez du logikarik ikuspuntu sozialetik begiratuta. Eta energia gastuen aldetik are gutxiago: tren normal batek baino sei bider energia gehiago kontsumitzen du, 50.000 biztanleko hiri batek baino gehiago. Eta kalte ekologikoak kalkula ezinak dira da: milaka tona lur mugimendu. 128 km-ko tunel sarea, 20 km zubi... 443 km-ko sarea gure orografia menditsuaren erdi erditik. Izugarrizko txikizioa, iraunkorra omen den tren bat eraiki ahal izateko.

Inposizioa eta errepresioa.
Horrek guztiak ez al du eskatzen eztabaida zabal eta demokratikoa? Nola eman hitza bestela herriari? Zoritxarrez -Boroako zentralarekin edo herrietako Agenda 21 eztabaidetan gertatzen ari denarekin bezala- interes ekonomiko handiak tarteko direnean, gure agintariei bost axola zaie demokrazia. Gure agintariek nahigo dute komunikabideen bitartez iritzi publikoa manipulatu, propaganda gezurtia eta ezin demagogikoagoaren bitartez manipulatu ere.

Manipulazioarekin aski ez, eta errepresioa ere erabiltzen ari dira: Udaletxeen baimenik gabeko zundaketa lanak oztopatzen saiatu diren ekintzaleentzat isun gogorrak. Eusko Trenbideko bulego batean ordu bateko egonaldi baketsua burutzeagatik hiru urteko kartzela zigorra ezarri nahi digute 24 lagunoi.

Ez dugu etsiko. Santiago Alba Rico idazleak arrazoia du dioenean: "Propietatearen eta ondasunaren alorrean oso erradikalak, iraultzaileak izan behar dugu, naturarekin, berriz, geroz eta kontserbatzaileagoak".

Horregatik antolatu berri dugu hamar eguneko aldarrikapen gunea Lakua aurrean eta manifestazio arrakastatsua burutu urriaren 22an, Bilbon.


Azkenak
2025-02-03 | ARGIA
160.000 pertsona baino gehiago irten dira kalera Berlinen, eskuin muturrari “suhesia” jartzea aldarrikatzeko

Larunbatean hamarnaka milaka herritar manifestatu dira Berlinen eta Alemania osoan. Otsailaren 23ko hauteskunde orokorren atarian, gainontzeko alderdiei eta bereziki CDU alderdi kontserbadoreari exijitu diete AfD eskuin muturreko alderdiarekin harreman oro eteteko.


2025-02-03 | Estitxu Eizagirre
Ezkeltzun ez dutela eolikorik jarriko jakinarazi dio enpresak Zizurkilgo udalari

Green Capital enpresak ahoz jakinarazi dio Zizurkilgo udalari Ezkeltzuko proiektua "behin betiko bertan behera uzteko erabakia". Udalak positibotzat jo du proiektua bertan behera geratu izana, "zalantza handiak sortzen baitzituen ingurumenari, paisaiari eta... [+]


2025-02-03 | Nicolas Goñi
Jendez hustutako landa eremuetara basabizitza ez da uste bezala itzultzen

Munduko landa eremu periferikoetan 4 milioi kilometro koadro laborantza lur abandonatu dira azken 75 urteotan. Orain arte arrazoi ekonomikoengatik uzten baldin baziren nagusiki, gerora, klima aldaketak ere horretara bideratuko ditu geroz eta gehiago. Bioaniztasuna babesteko xede... [+]


2025-02-03 | Ahotsa.info
Arrotxapeak aurre egin dio ultraeskuinaren probokazioari

Vox alderdi faxistak Iruñeko Arrotxapea auzoan "informazio-mahai" bat jartzeko asmoa iragarri zuen, eta "kaleetan faxistarik nahi ez duen" langile-auzo anitz baten gaitzespenarekin egin dute topo. Berriozarren ere izan dira VOXekoak, eta bertan ere... [+]


2025-02-03 | Euskal Irratiak
Antton Luku: «Egiazko urtats da inauterien momentua»

Duela hemeretzi urte berpiztu zen libertimenduen usadioa Donibane Garazin. Antton Lukuk abiatu zuen mugimendu hori, eta bi hamarkadetan, Ipar Euskal Herriko herri desberdinetara ez ezik, Hegoaldera ere hedatu da. Zortzi libertimendu muntatu dira aurten, eta datozen asteetan,... [+]


2025-02-03 | Gedar
Azaroan Astrabuduan desalojatutako etxea, berreskuratua

70 urteko emakume bat eta bere biloba bota zituzten euren etxetik, baina hura bereganatu dute berriz. Etxea defendatzeko konpromisoa azaldu du Uribe Kostako Etxebizitza Sindikatu Sozialistak.


2.000 lagun baino gehiago mobilizatu dira Laudion Guardianen itxiera aurka

Guardianeko enpresa batzordeak eta SOS Aiaraldea plataformak deituta, mobilizazio jendetsua egin dute Laudion, Laudioko lantegiaren itxiera salatzeko. 2.000 herritar baino gehiagok giza-katea egin dute lantegia inguratuz.


2025-02-03 | Axier Lopez
Zergatik utzi ditu ARGIAk Twitter eta Facebook?

Gorrotoa sustatzen duten algoritmoak, mendekotasuna sortzeko diseinatutako aplikazioak, pertsonak beharrean publizitate-hartzaileak ikusten dituzten plataformak, merkantzia gisa tratatzen gaituzten sare sozialak… Badirudi azken aldian herritarrek sare sozial nagusietatik... [+]


Osakidetzan egiturazko eta egiazko konponbideak eskatu dituzte Gasteiz, Bilbo eta Donostian

Milaka pertsona kalera atera dira larunbatean, Eusko Jaurlaritzari eta Osasun Sailari "konponbide errealak" eskatzeko, Osakidetzaren arazo estrukturalak konpon ditzaten.


Aroztegiari ezetz esan dio jende oldeak Iruñean, eta auzipetuen absoluzioa eskatu du

Milaka eta milaka lagun elkartu dira larunbat bazkalondoan Iruñean, Baztango Aroztegiaren makroproiektuari aurkakotasuna adierazteko eta maiatzean epaituko dituzten zazpi auzipetuen absoluzioa eskatzeko. Bideoz grabatu dugu amaiera ekitaldiko hitzartzea [albistearen... [+]


Zedarriak taldea eta bere interesak armagintzaren lobby gisa

Urtarrilaren 15ean Zedarriak enpresa foroak bere seigarren txostena aurkeztu zuen Deustuko Unibertsitatean, Bilbon. Zedarriak taldeko zuzendari Guillermo Dorronsorok azaldu zuen hurrengo urteetan “segurtasun eta defentsa industrian” diru asko inbertituko dela... [+]


2025-02-03 | Garazi Zabaleta
Bio-K
Euskal Herriko txukruta eta kimchia

Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]


2025-02-03 | Jakoba Errekondo
Ikatza erretzeko eta marrazteko

Agur negu. Negu betea da eta badoa. Mimosak (Acacia dealbata) eta magnoliak (Magnolia soulangeana eta Magnolia stellata) loratu dira, ongi etorri beraz loraldi nagusiei. Baina kontuz hotzarekin. Dagoeneko egun-argia ordubete pasatxo luzatu bada ere, zehar begiratuz bada ere... [+]


Eguneraketa berriak daude